De verflauwing der grenzen - pagina 37

35 wegzonk in aanbidding. Juist tegenover dat mystiek poëtische geldt het wat Herbart schreef: „Es muss der Begriff von Gott als den Vaier der Menseken festgehalten werden. Ein bloss theoretischer Begriff 'ist ohne Werth. Eine blosse Idee ohne Trost 142)." En daarom ik smaad onze eeuw niet, M. H., God heeft haar zoo nameloos veel gegeven, ze is in zooveel opzichten groot boven haar voorgangster. Ook zijn er n o g veel lïeve mensciien, veel beminnelijke menschen, lieden die geen fluweel meer dragen, maar u telkens aan fluweel denken doen. Edoch, wat ik mis, het zijn de krachtige figuren, de groote mannen, de starren van eerste grootte. H o e zijn die starren, met name in Leiden, niet de ééne na de andere uitgedoofd. Wie is Caprivi bij Von Bismarck vergeleken ? Als Gladstone sterft, wie zal na hem optreden? Helaas, de dynamische verzwakking is niet langer te loochenen. Epigonen hebben de heroën vervangen. En aan de voeten dier epigonen verdringt zich een levenszatte schare, bij wie de onbezieldheid uit het doffe, matte oog spreekt. Zie maar hoe de verveling u aangrijnst; hoe de zelfmoord lokt; hoe het getal der waanzinnigen zich steeds uitzet. En als g e u dan denkt, hoe die eeuw begonnen is, met den mensch op een voetstuk, hoog zoo als nooit, te plaatsen, en ze straks bij haar uitgang, den mensch zoo levensmoede achterlaat, treedt ze dan niet voor u, die eeuw, in het beeld van den knaap, die zijn blauwpurperen zeepbel, o, zoo glinsterend opblies, tot hij te sterk blies, en heel de prachtige zeepbel weer saamkromp tot één onooglijken drop?

Zulk een periode van geestelijke atrophic heeft Europa reeds twee malen gekend; eerst onder het Romeinsche Keizerrijk; en nogmaals toen de Middeneeuwen ten einde liepen; maar toen heeft beide malen de Kerk van Ckrisius den geraakte bij de hand gegrepen, en opgericht dat hij weer liep en de levensveer als in hem opsprong. Zoo rijst dan vanzelf de v r a a g : Zal de Kerk van Christus hiertoe ook nu weer in staat blijken ? En is er dan geen oorzaak voor klimmende bezorgdheid, als g e ziet hoe het juist die K e r k van Christus is, die, door dit ver-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen