Zonde en recht - pagina 37

31 wetten gebonden achtte, was zoo vreemd niet, waar men in die wetten bloot wilsverklaringen van hem zag, maar even weinig is het te verwonderen, dat aan den anderen kant voor de gehoorzaamheid ook, ja, in de eerste plaats, van den Souverein werd gepleit, al ontbrak vaak de juiste constructie, en zocht men dien plicht te gronden in de meerderheid van het volk boven den Vorst '4); zelfs stak in het verzet van de voorstanders der volkssouvereiniteit, zooals Marsilius van Padua, geen principiëele tegenstelling, inzoover zij op hunne beurt het volk hooger stelden dan de wet. Ook van Calvinistische zijde is gestreden voor het gezag van de wet tegenover den Vorst, maar insgelijks niet altoos zonder daarbij op een dwaalspoor te geraken. Wij noemen slechts Hubert Languet en zijn Vindiciae contra tyrannos, waardoor stellig eene verkeerde lijn loopt, voorzoover het volk boven den Souverein wordt geplaatst, maar dat nochtans treft door den toon van diepen ernst 75). Bij de beschouwing dat alle positief recht eenvoudig voortkwam uit en steeds ondergeschikt bleef aan den Souverein, kon natuurlijk geen subjectief recht, voorzoover het in de positieve wet gegrond was, onaantastbaar voor de Overheid wezen 76). Veilig was het alleen, voorzoover het zijne basis had in dat recht, waaraan ook de Overheid gehoorzaamheid had te betoonen, waarom daarheen werd overgebracht wat onschendbaar werd gerekend, en zoo de eigendom bij het ius gentium werd onder dak gebracht, zij het ook het ius gentium secundarium, en daardoor onteigening ex causa mogelijk gelaten. Natuurlijk moest ook de vraag aan de orde komen wat moest gelden in geval van botsing tusschen het positieve lagere recht en het hoogere recht van goddelijken oorsprong. Werd van den eenen kant beweerd dat alle handeling van den Souverein, die met de natuurrechtelijke grenzen zijner macht in strijd was, alle bindende kracht ontbeerde, ook formeel nietig was, — van de andere zijde werd de formeele almacht van den Souverein verdedigd; ook dergelijke handeling was, zij het al bloot formeel, recht. Intusschen verdient alleszins de aandacht, hoe ook de voorstanders van laatstgemeld gevoelen de gebondenheid van het

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen