Calvijns invloed op de reformatie in de Nederlanden voor zooveel die door hemzelven is uitgeoefend - pagina 81

73 V e l s i u s gezegd wordt, is uitgewerkt en uit de bronnen toegelicht in de biographic die van hem gegeven is door Dr. C. Sepp, Kerkhistorische studiën, 1885, blz. 91—179. In het opstel van Prof. J. de Wal, Nederlanders, studenten te Heidelberg, 1886 (overgedr. uit de Handd. en Meded. v. d. Maatsch. d. Nederl. Letterk. te Leiden 1885—1886) staat als de 657^*6 Nederlander, die in de »Matrikel der Universitat Heidelberg" is ingeschreven: »1557. 9 Aug. Justus Velsius Haganus, medicinae et philos. doctor"; en daarbij deze aanteekening (blz. 41): »Justus Velsius. »Haga—Frisius, excellentissimus medicus" heet hij bij Ayrmann, De peregrinis in Hassia professoribus, 14. Alzoo niet uit den Haag, maar, evenals Haring Suffridus Sinnama, in het dorp Heeg geboren. Ik meen dit gevoelen te mogen volhouden, ook nadat mijn vriend Sepp, in zijne keurige verhandeling over dezen geleerde beslist te kennen gaf: »'s-Gravenhage is de geboorteplaats van Justus Velsius geweest. Hij zelf noemt zich Haganus", Kerkhistorische Studiën (Leid. 1885. 8) 93. Over zijn verblijf te Heidelberg zijn uitvoerige berichten medegedeeld door Büttinghausen in zijne Beitrdge zur Ffdlzische?i Geschichte^ I (Mannh. 1776) 277—282. Talrijk zijn de schrijvers, die over zijn leven bijzonderheden bekend maakten, maar nergens trof ik iets aan over de Epistola^ Justi Velsii Hagani ad Rectorem et professores Academiae Lugduno-Batavae, die gevonden wordt in den Cod. Actor. II, 78. Vreemd is het, dat men in het Alg, Biogc Woordenboek der Nederlanden 's mans naam vruchteloos zoekt." Nu was de hier aangehaalde Christoph Friedrich Ayrmann, in de eerste helft der 18^ eeuw hoogleeraar te Gieszen, destijds zonder twijfel een ijverig onderzoeker en een goed kenner van de Hessische Kerkgeschiedenis. Maar de omstandigheid, dat hij Velsius een »Haga— Frisius" noemt, geeft toch zeker nog geen voldoenden grond, om ï H a g a n u s " niet in den gewonen zin op te vatten, maar daarbij aan Heeg te denken; ook omdat Velsius zelf er dan wel de zeer noodige bepaling »Frisius" aan zou hebben toegevoegd. En voorts is op dit punt het crediet van Ayrmann veel minder hoog te stellen, dan dat van Ludovico Guicciardini, die in zijne Beschryvin^he van alle de Nederlanden (naar de laatste, door hemzelven nog bezorgde, Italiaansche uitgave van 1587 door Cornelius Kilianus en Petrus Montanus in 1612 in het Nederduitsch uitgegeven), onder de »gheleerde mannen uyt den Haghe [in Holland] ghesproten" ook opnoemt (Ed. 1612, blz. 233): ïjustus Velsius, treffelijck Medicijnmeester ende groot Philosooph, de welcke veel heeft gheschreven: soo men insonderheydt mach sien in de alghemeyne Bibliotheke van Gesnerus." In een opstel van Ch. Rahlenbeck, Les réfugiés Belges du seizième siècle en Angleterre (overgedrukt uit de »Revue trimestrielle", 2^ Série, T. VIII, Oct. 1865), dat blz. 37—39 over Velsius handelt, wordt deze voorgesteld als een der »agents provocateurs" in den dienst der Jezuïeten, »pour entretenir chez nos voisins des divisions, des rivalités et des querelles." Nu heeft Velsius zelf tot zulk eene verdenking zeker wel aanleiding gegeven. Ook door Dr. Sepp, die van Rahlenbeck's

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen