Calvijns invloed op de reformatie in de Nederlanden voor zooveel die door hemzelven is uitgeoefend - pagina 139

131 maiore nobilitatis parte, putavi tempus ipsamque rerum commoditatem poseere ut laborant! illic Christi ecclesiae succurratur, eiusque hostes divinis oppugnentur armis, si forte hoc labore magis exstimulentur pii in maiorem animorum suorum contra Christi hostes erectionem et fortitudinem in augmentum ecclesiae Dei. Evangelistas igitur meos, quamvis parva opuscula, destinavi in hunc finem diversis illis hominum generibus et statibus, Matthaeum concionatoribus, Marcum regio senatui, Lucam nobilibus et loannem studiosae iuventuti. Omne autem mei consilium latius indicabunt unicuique opusculo praefixae literae nuncupatoriae." Voor die uitgave echter had hij zelf niet de noodige middelen, en zijn naam niet het noodige crediet. En daarom zond hij nu zijn manuscript aan Calvijn, hem met vele verontschuldigingen verzoekende, dat deze het boekje, na de noodige verbeteringen door hemzelven of door een der Geneefsche broeders, in Geneva zou laten drukken (mits dit zonder geldelijke schade voor Calvijn zou kunnen geschieden) en hem dan een aantal exemplaren door Petrus Dathenus (destijds predikant in Frankfort) zou toezenden, of wel het manuscript hem zou terugzenden met eene korte aanbevelende voorrede: »Si itaque tibi videbitur, petiero saltem aliquam tuam epistolam opusculo praefigi in eius quam merebitur qualemcunque commendatiunculam." Hieruit blijkt wel, dat Poppius, die èn door zijne afkomst, èn door zijne werkzaamheid, èn door zijne relatiën de noordelijke Nederlanden zeer goed kende, overtuigd was, dat ook in die provinciën Calvijns naam, althans bij de meer ontwikkelden, bekend en geëerd was. En ten overvloede is dit nog te zien uit zijn daarop volgend verzoek, dat Calvijn toch in ieder geval voor de Reformatie in Nederland iets zou schrijven: »Si tarnen videbitur tibi expediri ut neutrae [sic] petitioni annuas, saltem in edito aliquo opera eris patriae meae memor aliquando." *^) Over P e t r u s D a t h e n u s bestaat o. a. aena biographic van Dr. H. ter Haar, Petri Datheni vita, enz., 1858; welke dissertatie later gedeeltelijk is aangevuld door H. Q. Janssen, Petrus Dathenus; een blik op zijne laatste levensjaren, vooral op zijne twistzaak met Oranje, 1872. De genoemde levensbeschrijving, waarin ook de aan hare verschijning voorafgaande litteratuur genoegzaam vermeld wordt, was voor haren tijd zeer yardianstelijk, maar is, mat het oog op hetgeen thans zou kunnen geleverd worden, zóó onvoldoende, dat eene nieuwe biographie van Datheen alleszins wenschelijk zijn zou. Zoo b. v. is er niets in te vinden over aanige betrekking tusschen hem en Calvijn. Wel geeft zij getuigenis van zijn, trouwens overbekend. Calvinisme; zij het ook, dat de voorstelling, die zij hiervan geeft, minder juist moet genoemd worden. Maar zij laat zelfs niet vermoeden, dat Dathaen met Calvijn persoonlijk bekend en bevriend was, en dat deze zijn leermeester en zijn leidsman bij uitnemendheid geweest is. Toch was dit inderdaad het geval. Wel is onbekend, of Datheen ooit Geneve bezocht heeft; an het fait, dat hij in zijn brief aan Calvijn van 22 Sept. '60 de Geneefsche predikanten laat groeten (»salutabis

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen