Calvijns invloed op de reformatie in de Nederlanden voor zooveel die door hemzelven is uitgeoefend - pagina 92

84 pogingen van Calvijn en de zijnen, om hem tot andere inzichten te brengen, is daarop in 1552 de nauwe vriendschapsband, die meer dan acht jaren tusschen hen bestaan had, vanzelf verbroken. En het is zeer goed mogelijk, dat Calvijn toen zijne brieven ook niet langer bewaard heeft. In het algemeen is er sinds dien tijd bijna geene heugenis van hem overgebleven; en men weet zelfs niet, waar hij gebleven is, toen hij een paar jaren later uit den omtrek van Geneve verhuisd is. Misschien is hij in zijne laatste levensjaren (hij was denkelijk omstreeks 1515 geboren) naar de Nederlanden teruggekeerd; hetgeen afgeleid wordt o. a. uit de omstandigheid, dat de bovenvermelde brieven in Holland zijn teruggevonden. T e betreuren is zeker, dat er van zijne eigene brieven niets over i s ; vooral met het oog op den schrijver zelven, die in 1543 voor zijne overtuiging zulk eene hooge positie en schoone vooruitzichten en aanzienlijke goederen had ten offer gebracht, en wiens persoonlijkheid uit zijne brieven, beter nog dan nu het geval is, zou kunnen gekend worden. Maar van meer belang is toch altijd, dat er van Calvijns brieven althans een betrekkelijk groot aantal bewaard is. Terecht zegt Cartier te dien aanzien (a. w., blz. X X X V ) : »Malgré l'absence de faits saillants, la correspondance de Calvin avec M. de Falais demeurait fort nourrie. Il y est surtout question de YExcuse, de points de controverse, de livres nouveaux et d'événements politiques, mais ces lettres n'en présentent pas moins un vif intérêt, parce qu'elles nous montrent Ie reformateur sous un aspect intime et familier, bien diffe'rent de celui auquel on a généralement coutume de l'envisager. Accablé d'occupations multiples, oblige d'entretenir une correspondance qui s'étendait k toute l'Europe, sentant peser sur ses épaules Ie poids si lourd de la cause protestante, alors menacée de toute part, et dans Geneve même, aux prises avec des difficultés sans cesse renaissantes, on Ie voit cependant toujours pret è, mettre sa plume, son temps et ses conseils au service de M. de Falais. Avec sa droite raison, sa vue claire des hommes et des choses, il apparait comme l'ami sur, Ie conseiller toujours écouté, auquel on se h i t e de recourir dans les moindres circonstances. Aussi, la conside'ration qui lui est te'moignée par la familie de Falais se double-t-elle d'une veritable affection, et Ton peut dire que pendant une dizaine d'années [eigenlijk ruim een achttal] la personnalité de Calvin a été étroitement mêlee a Texistence de Jacques de Bourgogne". En een weinig verder (blz. X X X I X ) : 2>Par une tendance assez naturelle d'ailleurs, la commune opinion ne se représente guère les grandes figures du passé que dans une attitude unique, et en supprime volontiers tous les traits de nature a atténuer Ie simplisme et la netteté de cette attitude. La re'alité, plus humaine, ne connait pas ces procédés absolus, et en face du Calvin traditionnel, au coeur sec, h l'ime fermée, elle nous montre aussi l'homme capable d'éprouver les douleurs et les joies de la familie et sachant parfois se pencher avec un sourire sur Ie berceau d'un enfant".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen