Calvijns invloed op de reformatie in de Nederlanden voor zooveel die door hemzelven is uitgeoefend - pagina 71

63 quidam acuti dolores, sed aegre per cubiculum reptando a lecto transeo ad mensam. Hodie concionem habui, sed in templum delatus." Ook van het jaar 1563 schrijft Beza (a. w., p. 160): »Imo si quando (quod nunquam nisi penitus invitus fecit) publico suo munere abstinebat, domi interea vel consulentibus respondebat, vel amanuenses dictando indefessus ipse fatigabat." En in het algemeen van die gansche laatste periode van Calvijns leven (a. w., p. 161): «Medici quaecunque remedia poterant adhibebant, nee quisquam hominum fuit qui medicorum praecepta accuratius observaret: caeteroquin, quod ad animi labores attinet, valetudinis negligentissimus, adeo ut illum ne acerrimi quidem hemicraneae dolores a concionando unquam prohibuerint." Zijn laatste college heeft hij pas gegeven op Woensdag 2 Febr. '64 des namiddags, na des voormiddags nog gepreekt te hebben; en zijne laatste preek den 6'*'^'' Febr. '64; waarna hij nog tot den laatsten Maart des Vrijdags saliquoties ad congregationis coetum deportatus paucula verba fecit" (a. w., p. 96 en 160). — Wie dus in de laatste jaren van Calvijns leven te Geneve studeerde, was ook nog een leerling van hemzelven, meer zelfs dan van iemand anders. 21) De benaming »Libertijn" wordt hier natuurlijk genomen in den zin waarin dat woord destijds gebruikelijk was; d. w. z. ter aanduiding van eene secte, wier aanhangers, met volstrekte verwerping van de Heilige Schrift als Gods Woord, enkel naar het zoogenaamde «inwendige woord" wilden luisteren; 't geen dan bij hen neerkwam op een zeer beslist pantheïsme, waarvan zij de beginselen, niet alleen theoretisch maar ook practisch, met de meeste consequentie doorvoerden. Zelven noemden zij zich »spirituels" (ongeveer als de vroegere, met hen verwante, secten optraden als de »broeders van den vrijen geest", de «homines intelligentiae", enz.), maar om de uit hunne beginselen voortvloeiende losbandigheid in leer en leven werden zij door de Gereformeerden »Libertijnen" genoemd, en werden zij door hen, en ook door de Lutherschen, terecht geacht nog veel erger te zijn dan de Anabaptisten, Met deze moeten zij dan ook zeker niet vereenzelvigd worden; eerder waren zij daarvan principieele tegenstanders, ofschoon de hevige vervolging, waaraan beiden als revolutionairen blootstonden, hen hier of daar wel eens uitwendig tot elkander bracht, en het ook wel voorkwam, dat er Anabaptisten waren, die van hunne beginselen iets overnamen en dan tot zeer vreemde en onsamenhangende stelsels kwamen. Vroeger waren de gevoelens en de handelingen van deze Libertijnen enkel bekend uit het vrij uitvoerige geschrift van Calvijn «Contre la secte phantastique et furieuse des Libertins; qui se nomment spirituelz" (uit 1545; en bij de 2® uitgave, in 1547, vermeerderd met een »Epistre contre un certain cordelier suppost de la secte des Libertins lequel est prisonnier k Roan", door Calvijn den 20^*<'° Aug. '47 geschreven aan de geloovigen in R o u a a n ; alles afgedrukt in Ca/v. Off., Vol. 7, p. 149—248 en 345—864). Maar sedert eenige jaren zijn ook andere

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen