Christelijke wereldbeschouwing - pagina 48
Rede bij de overdracht van het Rectoraat aan de Vrije Universiteit te Amsterdam
48
een
beschouwen
te
zijn
zij
van
veellieid
gen tot wat
ze
God
realiseert
ideeën, die
werken
woord
Zijn
of
blijven
idee
zelve
gedachte boven, er zin geldt dit
van
in
wereld.
zich
zit
daarbij is
slechts kunstaltijd
min of die,
wijsheid.
:
al
15,
opnemen en ze door spontane
Er zweeft
maar een
niet
eene gedachte in de dingen. In zekeren
in
goeden zin een organisme, een niet
met Leibniz, Haeckel
aan monaden, atomen of sterren een eigen levende
Want
zoo
schepselen en van de gansche wereld.
mag daarom nog
toegekend.
dehjke
zijn.
legt,
Maar
Menschen kunnen
realiseeren.
alle
Heel de wereld kan al
de
marmer
Maar God schept wezens,
blijft.
werkzaamheid zelven
1),
in
het
in
bijzonder
ten volle instrumenten in Zijne hand, Jes. 10
zij
de
idee
het
in
werktuigen maken, waarbij de idee
meer transcendent
is
aan
en samenliang schenlven en
zich
zijn
groote onderscheid.
dit
ten
voor
ieder
kunstenaar
een
Zooals
toch
orde
deelen
objectieve
eene organische eenheid verbinden. Zij maken de din-
ze tot
er
de
als
het gansch heelal
God
is
is
^'wov,
of
hee-
Fechner
ziel
worden
openbaring van God-
niet alleen transcendent boven. Hij
met Zijn Woord en Geest ook immanent
in al
het ge-
schapene.
Toch dient
hierbij
nog wel de opmerking gemaakt
te
worden,
dat de Goddelijke wijsheid wel de essentie der dingen, hunne
eenheid en hunne verscheidenheid, maar niet hunne existentie verklaart. Uit het
over
het
denken alleen volgt nog geen
intellectualisme
houdt het
zijn.
Tegen-
voluntarisme op goede
gronden staande, dat niet de gedachte maar alleen de wil het principium existendi der dingen kan
zijn.
Ideeën kunnen causae
1) Pesch, Die grossen Weltrathsel I 46 v. 50 v. Liébmann, Gedanken und Thatsachen II 177.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 20 oktober 1904
Rectorale redes | 104 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van donderdag 20 oktober 1904
Rectorale redes | 104 Pagina's