Verdienste of genade? - pagina 50

Hamack heeft dit aJles nauwehjks serieus willen nemen en heeft er maar weinig goede woorden voor over gehad, evenmin als voor Trentes decreet over de traditie, dat hij „ein dogmenpolitisches Meisterstück" noemde. M. i. moeten de intenties om Paulus te honoreren worden erkend, maar tegelijk de spanning worden aangewezen. We bevinden ons dan niet op het terrein van antipapistische polemiek — ook het Protestantisme heeft een geschiedenis met Paulus — maar wel in het brandpunt der discussie. En het is m. i. onmiskenbaar, dat juist het meritum de congruo noodzakelijkerwijs de structuur bepaalt van het meritum de condigno, dat de genade als praeveniens accentueert-'^''). Trouwens: wanneer het meritum de condigno niet uitgaat boven het N. T. loon, waarom heeft men dan ook hier de Reformatie afgewezen? Zeker kan dat niet het geval zijn, omdat zij elke loongedachte zou hebben verworpen ^^^). Immers: aan Trente gaan omvangrijke symbolen vooraf en Calvijns Institutie spreekt geen onduidelijke taal. En evenmin kon de Reformatie als quiëtisme worden gebrandmerkt. De enige verklaring Hgt in het feit, dat men werkelijk iets anders bedoelde en dat dan ook uitsprak. Men zag in de Reformatie een gemis aan interesse voor de ontologie, voor de structuur der humaniteit. Men hoorde slechts de genade roemen en meende een verwaarlozing te ontdekken van de aandacht voor het raakpunt van genade en vrijheid. En in de aandacht daarvoor wilde men dan het verdienste-'begrip handhaven, de congruo en condigno. De Reformatie heeft hier neen gezegd, niet uit een gebrek aan interesse voor de mens, het werk van Gods handen, maar in de erkentenis, dat 1^'') Dat wordt o. a. door de Apologie aangewezen, als zij over de onderscheiding handelt, o. a. II, pag. 19; III, pag. 25, 195, 197; VIII, pag. 72. Vgl. Conf. I, 18, 8 v.: „Nam si Deus necessario dat gratiam pro merito congruo, jam non est meritum congrui, sed meritiun condigni." (MüUer, a. w. pag. 90). Hiertegenover lezen we van de „conscientiae perterrefactae", die wel gevoelen, dat men noch de congruo, noch de condigno verdienen kan. 15*) Toch heeft Trente gemeend hier tegenover de Reformatie te moeten getuigen: „Si quis dixerit, justificatum peccare, dum intuitu aeternae mercedis bene operatiu. A. S." (Denz. 841). Vgl. ook Denz. 804 met beroep op Psahn 119 : 112 en Hebr. 11 : 26 en tenslotte Denz. 836.

48

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen