Verdienste of genade? - pagina 47

gebracht. En nu gaat het in de verdienste om habihtas. Men wil het woord verdienste niet prijsgeven. Het duidt geen directe correlatie aan tussen daad en loon, zoals in de evenwaardigheidsverdienste, maar het is toch een meritum en men wijst de reformatorische visie af als deterministisch en fatahstisch. Het is geen meritum, waarop de boveimatuurhjke genade causaal en automatisch volgt, maar er is een relatie i. v. m. de occasie. En al volgt de bekering niet als vanzelf op een met eigen kracht tot stand gekomen natumrlijk-honest leven ^^), men wil toch niet van het meritum de congruo zwijgen, omdat men geïnteresseerd is voor de natuurHjke capaciteit van de mens als een ontologische structuiir, die in rekening gebracht moet worden t. a. v. de genade, evenals Leo X in 1520 tegenover Luther pleit voor die ontologische structuur van de wil ^^). Men meende, dat men de genade coöperatief in samenhang moest zien met die ontische structuur. De vensters en de ogen moeten er zijn en openstaan, zal het licht kunnen doordringen, ook al is de zon nodig om het huis te verlichten. Daarmee is de weg gebaand naar de latere discussies, die hierop betrekking hadden, discussies tussen Thomisten en Molinisten, respecti'evelijk met een sterk accent op de genade en op de vrijheid ^'"). Ook Trente kwam voor dit probleem te staan. Het gaf wel geen uitdrukkelijke verklaring over de relatie tussen genade en vrijheid, maar juist dit opmerkehjke feit illustreert de problematiek •'^^^). Enerzijds wordt met de meeste klem het praevenient karakter der genade gehandhaafd met een beroep op Paulus, anderzijds treedt het dispositie-probleem met kracht naar voren en wordt dat in samenhang met de genade gesteld. De moeilijkheid lag niet hierin, dat de Reformatie de betekenis van de ontische structuren van 1^) Theol. Woordenboek, I, pag. 1813. *•**) In de bvil „Exsurge IJomine" contra de stelling: „Liberum arbitrium post peccatiim est res de solo titulo" (Denz. 776). 14'') Vgl. mijn Conflict met Rome en Diet, theol. Cath., Ill, 1, pag. 1120-1138. i"**) E. Stakemeier, Glaube und Rechtfertigung. Das Mysterium der Chr. Rechtfertigung aus dem Glauben dargesteUt nach den Verhandlungen und Lehrbestimmimgen des Konzils von Trient, 1937, pag. 198.

45

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen