Drie kwesties in China.

II.

Het opiumvraagstuk en de antichristelijk© be-*'6ging grijpen diep in in het zendingswerk' in China; zal de opbloeiende kerk innerhjk bederven en uiterlijk worden uiteengerukt ? En alsof Qit nog niet genoeg ware, komt de veranderd© positie der school de moeilijikheden voor de zending log vermeerderen.

Deze schoo'lkwestiè staat in nauw verband met jje antichristelijk© beweging, maar ook zonder deze beweging zou zij aan de orde zijn gekomen, en vraagt daarom onze opzettelijke belangstelling.

Kleine oorzaken hebbén dikwijls groote gevolgen. In den zomer van 1924 werd opj het Shanghai-VjoUege een leerling verwijderd; deze richtte toen |Qet eenige gelijkgezinde kameraden een antichristeüjke vereeniging op. En dit stekje was in korten 'P een groote boom geworden.

Naast deze jonge mensahen traden toen spoedig "lannen pp, waaronder ook vele Christen-Chinee-^en, die ook hun bezwaren tegen de zendingsscho-61 openbaarden. Het is allerwege d© overtuiging geworden: er moet en zal verandering komen!

Deze laatste beweging, n.l. onder de ernstig ge-2"«ie menschen, heeft verschillende oorzaken.

Allereerst, er gaan op de zendingssdholen ongeveer 1/2 millioen kinderen, terwijl ©r op; de staatsscholen niet zooveel meer gaan. Er is dan ook geen land .ter wereld, waar zulk een groot deel van de toekomstige burgers door vreemde menschen worden onderwezen. Reeds dit-feit moet den Chineezen onaangenaam aandoen. Want het nationaliteitsgevoel is in China sterk ontwaakt, evenzeer als overal in het Oosten. Daarbij' hebben de Westersche machten in den wereldoorlog hun invloed verbeurd, en is hun positie verzwakt. En hun gedragingen zijii niet zoo geweest, dat zij er recht op kunnen laten gelden geliefd en vertrouwd te worden door de Chineezen.

Daarbij komt, dat de zendingssdiolen zeer ontactisch handelen; de Engelschen en Amerikanen zien met minachting op d© Chineesche cultuur neer, en beg©eren met 'voorbijgang van 'de Chineesche beschaving de Westersche ontwikkeling te brengen. De onderwijzers kennen in groote meerderheid de Chineesche taal niet, evenmin trouwens als de zendelingen. Er zijln scholen voor het middelbaar onderwijs, waarop de Chineesche kinderen de Europeesciie en Amerikaansche geschiedenis leeren, voordat ze de historie van hun eigen vaderland hebben leeren kermen. Geen wonder, dat zij' den indruk wekken van de Chineezen buitenlanders te willen maken, en den schijin op zich laden handlangers te zijin van hen, die in China een Engelsche of Amerikaansche onderneming zien. Tevens is het een doom in het oog van de vaderlandsche Chineezen, dat de vreemdelingen maar scholen mogen oprichten krachtens politieke handelsverdragen, terwijl ée regeering niets over d© inrichting te zeggen heeft.

Dit alles doet reeds verstaan, dat er van de zijde der Chineezen ©en sterke reactie is opgekomen, en dat ook de antichristelijke beweging er zich op geworpen heeft; want opi deze scholen wordt natuurlijk een krachtige propaganda gedreven ten gunste van het Christendom.

Toch ook de Christen-Chineezen zelf kunnen dezen toestand niet langer dulden. Zijl voelen als Chineezen liet als een vernedering. D'aarom zien zi| wel de groote beteekenis en rijken ziegen, die deze scholen hebben gehad en nog hebben. Maar hun nationaliteitsgevoel komt tegen de inrichting op, waardoor aan het Chineesche volkskarakter en de Chineesche cultuur in elk opzicht wordt tekort gedaan. Opmerkelijk is dan ook, dat op de twee Conferenties over de schoolkwestie, gehouden in Shanghai October 1924 en Januari 1925, daarna gevolgd door een Conferentie "in New-York April van dit jaar, niet één van d© ohristeJijk'e schoolmannen uit China zijin stem heeft verheven tegen de beweging, die de scholen wil veranderen, en niemand d© tegenwoordige zendingsschoolpraGtijken in bescherming heeft genomen. De Chineezen, Heidenen en Christenen, staan dan ook schouder aan schouder, om aan dezen voor hen z; oo vernederenden toestand een eind© te maken, en den imperialistischen geest der zendingsscholen volkomen te breken.

Temeer wordt daaraan behoefte gevoeld, omdat, terwijl China in politiek O'pzicht volkomen machteloos is en uit elkander gescheurd wordt, de Chineesche school nog de groote saambindenda macht is gebleken. Of de legeraanvoerders ook al elkander bestrijden en het lijden Van het volk vermeerderen, de soholen van China vormen altijd een eenheidsfront, en zijn ook de bijna eenige ruggégraat eener machtelooze diplomatie. Daarom hebben de leiders der nationale beweging in de school het middel gezien, om een gezonden vaderlandschen geest en een algemeen aanvaarde opinie te kweefcen. Om dit doel te bereiken achten zij; 'het noodig de scholen geheel in hun handen te krijgen, om ze 'dienstbaar te maken aan het nastreven van de nationale idealen.

Hierbij: komt nu ook nog wat men genoemd heeft de renaissance beweging. Deze keert zich met kracht tegen het blindelings navolgen van wat vreemd is. Ziji schat de geestelijke erfenis van het Chineesche verleden even hoog als al de nieuwigheden, die Europeanen en Amerikanen trachten bhinen te brengen. Haar doel en streven is dan ook, om den Chineesehen geest te verheffen, en de nationale goederen 'te zuiveren en tot hoogere volkomenheid op t© voeren. Het spreekt vanzelf, dat de zendingsscholen daaraan niet kunnen warden dienstbaar gesteld.

Als wij; dit alles overwegen, verwondert hat ons niet, dat deze beweging onder het volk is opgekomen en beslag op de harten heeft gelegd, en men ziCh algemeen gaat kéeren tegen de zendingsscholen in hun tegenwoordige gedaante.

Dat de overheid ook gaat ingrijpen, was lang te voorzien. En wat z; al er dan van de zendingsscholen terecht komen?

Tot dusver was het gewoonte, dat aan de Chineesche hoogere scholen iedereen werd toegelaten, die de noodige kennis bezat, en dan werd niet gevraagd, hoe men aan die kermis was gekomen. Maar nu worden ingrijpende maatregelen genomen, zoodat slechts zij' als leerlingen worden opgenomen, die aan een door den staat erkende school hun opleiding genoten; en de staat zal slechts zulk© scholen erkennen, die geen verplicht godsdienstonderwijs hebben ©n hun leerlingen vrij laten in het bezoeken van godsdienstoefeningen.

Tevens zal heel het schoolwezen worden gereorganiseerd. En dan zal het de vraag zijn, in hoeverre en onder welke voorwaarden de zendingsscholen in het komende schoolsysteem zullen worden opgenomen, en of zr[ dan nog gelegenheid zullen hebben de boodschap des heils te brengen.

Met deze toekomst voor oogen werd dan ook op de bovengenoemde conferenties stilzwijgend aangenomen, dat in elk geval de lagere scholen zullen bezwijken, en alle kracht moet worden aangewend om de hooger© scholen nog te behouden.

Het is droevig, maar heeft de imperialistische geest der Angel-Saksen niet groote schuld aan dezen toestand?

Maar nog is het eind der ellende niet. Uit Engeland en Amerika kwam de tijding, dat d'e zending die hoogere scholen niet langer finantiëel kan bekostigen. Wie had zoo iets ooit kunnen vermoeden?

Drie universiteiten verkeeren reeds in groote finantiëele moeilijkheden, en geld komt ©r niet in. Het schijnt, dat men in Engeland en Amerika genoeg te doen heeft en voor de scholen niet meer zooveel opbrengen kan en wil. China zal zelf biji moeten springen. Van den staat wordt subsidie verwacht. Maar dan komen ook de staatseischen, en die zullen niet malseh zijn! In de naaste toekomst zullen dus de gewone scholen der zending] wellicht verdwijnen en de hooger© scholen naar het staatssysteem worden ingericht. Wel droevig!

Wat zal de zending doen?

De bekende dr Speer raadt aan het voorbeeld vajn de zending in Japan te volgen, waar men een dergelijke crisis doorgemaakt heeft en het hoofd ervoor gehouden. Men weigerde eenvoudig zich naar het staatssysteem te voegen, en op die voorwaarde gunstige condities te verkrijgen; en het einde was, dat de staat toch deze voorrechten gaf met erkenning van het besliste christelijke karakter der scholen.

En van andere zijde wordt er sterk op aangedrongen, dat de zendingsscholen toch vooral het christelijk element met alle kracht naar voren zullen schuiven, opdat zij' geen concurreerende macht met de staatsscholen zullen zijin; laten zij hun eigen karakter toch openbaren.

Beide raadgevingen zijin goed, maar het feit blijft, dat de scholen toch 'geheel anders zullen moeten worden ingericht; het.Engelsch zal moeten wijken voor het Chineesch; het onderwij's zal moeten worden gegeven door Chineesche krachten, al zal bij' wijze van overgang van vreemde hulp gebruik mogen worden gemaakt. En het streven zal moeten zijn de Chineesche kinderen op te voeden tot goede Chineesche burgers. Wellicht, dat God dan aan de zendingsscholen in China nog een schoone toekomst geven wil.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen