„Vrijwillige stopzetting”.

In verschillende kringen wordt er op aangedrongen, dat men om de noodige zuinigheid te betrachten, voodoopig niet tot de stichting van nieuwe scholen zal overgaan.

Deze aandrang komt uit verschillende kring en heeft bewust of onbewust een verschillende grond. H Is daarom gewenscht, die gronden wel even nader te bekijken.

Er zijn heel wat menschen, die met nijdige oogen de groei van het Chr. Onderwijs aanzien en daarom graag elke gelegenheid aangrijpen, om de mogelijkheid van uitbreiding tegen te gaan. Zoo iets zal bij ons niet gauw, beter gezegd nooit, een gewilhg oor vinden. Wanneer we denken aan de buitenwijken van onze groote steden, waar de bevolking voortdurend wast, dan achten wij noodzakelijk, dat tijdig in die wijken onze scholen verrijzen. De gemeente moet zorgen, dat er gelegenheid is voor de kinderen om school te gaan, webiu, niet minder hebben onze vereenigingen de roeping, te zorgen, dat onze kinderen het onderwijs; kunnen ontvangen, dat wij vragen. In deze richtmg worden dan ook alle beperkende bepalingen door ons afgewezen.

Evenwel, in de laatste tijd is er ook sprake van schoolstichtingen, waarbij in alle ernst gevraagd mag worden, of die ook noodig zijn. Het gaat dan over gevallen, waar op een do^rp b.v. een flinke school voor Christelijk Nationaal Schoolonderwijs is, laten we zeggen met vier lokalen en vier leerkrachten.. Nu komt in het kamp van de voorstanders van Christelijk Onderwijs eenige gedeeldheid. Men begint van zekere zijde te werken voor een sctiool, die zal uitgaan van een vereeniging voor Christelijk Volksonderwijs, of van een vereeniging, aangesloten bij het Gereformeerd Schoolverband. De gemengde school wordt zoowat ^gehalveerd, zoodat men nu twee schooltjes krijgt, elk met twee leerkrachten. Daarmee is aan het onderwijs een slechte dienst bewezen, terwijl het niet uitgesloten is, dat de gehalveerde school met een of twee lokalen overcompleet zit en in haar exploitatie ten zeerste bemoeilijkt wordt. En" dan mogen we als burgers van óns Vaderland er ook toch nog wel aan denken, dat g-lle onnoodig geld uitgeven, zelfs in tijden van voorspoed, moet worden gemeden, laat staan dan in tijden van depressie, zooals wij nu doormaken.

Men heeft nu in ernst voorgesteld, dergelijke schoolsplitsingen vrijwillig stop te zetten. Eerlijk gezegd, zou er in dit geval geen stopzetten noodig moeten zijn. Vrijheid is een kostbaar goed en moet daarom zorgvuldig bewaard, anders wordt ze ons ontnomen. In, 't algemeen zijn we het daarover roerend eens, maar we kunnen vaak in ons bijzonder geval de toepassing niet vinden. Hier zijn de Gereformeerden te stijf, om aan de Hervormden een behoorlijke invloed te geven, door een aantal bestuursleden of leden van het personeel uit de Ned. Hervormden te kiezen. Op een andere plaats wordt precies het onigekeerde gezien. Nog weer elders meent men, dat de kinderen te ver moeten loopen en is men diensvolgens van oordeel, dat nieuwe schoolstichting alleszins gemotiveerd is.

Neen, ik geloof niet, dat het vrijwilligheidsbeginsel hier van voldoende kracht is. Ën daardoor loopt men natuurlijk gevaar, dat er van hoogerhand wordt ingegrepen. Er is immers al in het nieuwe wetsontwerp—Terpstra ' een bepaling opgenomen, dat voor de oprichting van nieuwe kweekscholen de toestemming van de Kroon noodig is. Dat wijst al in die richting.

Ik zou dan ook graag een andere weg zien ingeslagen. Wij hebben immers onze groote organisaties, waarin mannen de leiding hebben, die ohjectief van wat breeder standpunt de zaken kunnen bezien^ dan plaatselijk dik^vijls mogelijk is. Wij hebben als centraal lichaam de Schoolraad, die hier misschien een taak zou kunnen vinden' en anders, wil men de zaak meer differentiëeren, dan zijn er de drie groote Vereenigingen: Christelijk Nationaal Schoolonderwijs; Gereformeerd Schoolverband en Christelijk Volksonderwijs, die voldoende vertrouwen in het land hebben, om met een waardevol advies tot de regeering te komen. Onze noodzakelijke schoolstichting behoeft dan niet stopgezet te worden, want dat gaat in vele gevallen niet, maar we zouden ons wel kunnen ontworstelen aan plaatselijke gevoeligheden, die nog maar niet dadelijk een nieuwe school mogen doen verrijzen. Een deel van ons volk vindt elke school goed, die haar gegeven wordt; dat is nog geen bewijs van maatschappelijke kracht; ook niet van verantwoordelijkheidsbesef inzake de opvoeding der kinderen. Daarom is de vrije school een zooi kostbaar bezit, dat op hooge prijs moet worden gesteld. Desnoods mag dan als subsidie-voorwaarde worden opgenomen, dat bij nieuwe scholen een der groote organisaties haar noodzakelijk moet vinden. Dat is dan een stukje eigenberechting, zooals we ook in lOnze Commissies van Beroep' hebben.

G. MEIMA.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen