GRONINGER BRIEVEN

Amice frater.

Na drie dagen en nachten debatteeren, inzonderheid op den dag des Heeren, waarop nog die grootsche betooging plaats vond op den Dam van Amsterdam waar pater Henri de Greve, Rome's idealisme vertegenwoordigend, oreerde nevens de socialistische dr Brugmans, die in Diderot zijn held ziet, en Churchill opwekte tot eenheid van West-Europa, kwam de slotzitting in de Ridderzaal. En onderwijl men daar de resoluties en de boodschap voor het nieuwe .Europa besprak en Churchill, die zelfs daar nog de heftige ruzies moest aanhooren, opnieuw tot eenheid maande, brak een hevig onweer los over do residentie, lichtten feUe bhksemstralen door het donker op den dag, deden zware donderslagen al die idealisten in de zaal opschrikken, veegden rukwinden de planten en bloemen voor de ridderzaal weg.

Daar was de stem des Heeren, die den kinderen der machtigen toeriep; geeft den Heere eere en sterkte, geeft den Heere de* eere zijns naams, aanbidt den Heere in de heerlijkheid zijns heiligdoms (Ps. 29).

Maar daar in de ridderzaal was men bezig de grootheid van den mensch, het schoone van zijn idealen van vrijheid en vrede en recht te roemen en zijn kracht tegen het dreigend gevaar van uit het Oosten, als er slechts een vereenigd West-Europa zoude zijn.

Idealisten, placht Napoleon te zeggen, ondankbaar, want hij mioest zijn macht aan hun dwaasheid danken, idealisten zijn gevaarlijke lieden.

En is het niet waar?

In Italië's verkiezingsstrijd kwamen de roomschen met een plaat, waarop, het gelaat van Garribaldi, als een even opgelicht masker, waarachter het gezicht van Stalin zichtbaar werd.

De prent was meer waar nog dan de teekenaar allicht vermoedde.

Want Garribaldi was een ideahst, die een Mussolini of Stalin voorbereidt. Europa heeft meer dan één harde les daaromtrent ontvangen, nlaar het spel der idealisten telkens weer herhaald.

De hooge humanist, die voor zijn rechten strijdt, voor vrijheid en vrede, bUjft onaandoenlijk voor Gods oordeelén. Hij bekeert zich niet.

Hoort gij dien donder? riep Churchill uit. Vrees voor de onweerswolk, die boven West Europa hangt. En hij dacht aan het communisme.

Maar ik hoorde den dienst des Woords over Jesaja 8 : 12: gijlieden zult niet zeggen: en verbond van aUes, waar dit volk van zegt: et is een verbond; en vreest gijlieden hunne vreeze^niet en verschrikt niet.

Den Heere der heirscharen, dien zult gijlieden heiligen, en Hij zij uwe vreeze, en Hij zij uwe verschrikking”

Sluit u aaneen, dus Churchill. Goed, maar wat zal onze kracht zijn?

De idealist, dat is de man, die, als hij spreekt van Christelijke beschaving, het humanisme bedoelt. Hij onderscheidt zich steeds weer door deze twee eigenschappen. Vooreerst, dat hij niet met het begin, maar met het eind begint. Hij raast van trots alsof hij reeds ontving wat hij droomde.

En daarna is' hij zoo overtuigd van het ware van zijn ideaal, dat hij een ieder, die de evidentie daarvan niet direct aanvaardt, wel naar de keel zou willen vliegen. Vandaar ook, dat de zittingen van het congres vol waren met heftige discussies, scherpe vervrijten, woedende uitvallen, geweldige gesticulaties.

Hoe vaak heeft Europa nu zulke comedie niet beleefd?

In de vorige eeuw had men de vredesconferenties, waar een Garribaidi en een Victor Hugo de groote redenaars waren. De eerste zei: als ik de eenheid van Italië heb bevochten, dan zal de eeuwige vrede er zijn. En de tweede: het zal niet lang nog duren of alle wapentuig kunt gij alleen nog vinden in de musea, en gij zult uw kinderen er op wijzen en zij zullen zich verbazen over de dwaasheid der voorvaderen.

Zulke woorden wekten geweldige geestdrift. Maar — een paar maanden later had men den oorlog van 1870.

In het begin van deze eeuw riep de Tsaar van Rusland de vertegenwoordigers der volkeren bijeen, want men zou den vrede voor altijd verzekeren. En hoe grootsch waren de redevoeringen en hoe vol geestdrift was gansch de wereldpers.

De paus van Rome was zelfs ontevreden, dat hij daar niet de eerste viool mocht spelen.

Er kwam een wereldrechtbank. Thans vroeg men een Europeesch hof. En er werd gebouwd het vredespaleis. Maar toen dit gereed was, toen was er de eerste wereldoorlog. En al de idealisten kropen weg om vier jaar later, toen de vrede er was, weer te voorschijn te komen, en nog luider te roepen dan voorheen.

Want wij kregen den Volkenbond en het rumoer der idealisten was niet te stuiten, zelfs niet door het woord van enkele ernstige staatslieden, die zeiden: kalm aan wat, het is nog slechts een begin.

De idealisten begonnen weer met het eind: hun overwinning.

Maar nu — nu zijn Geneve's paleizen voor den politieken en socialen vrede bijna vergeten.

En het eind was de tweede wereldoorlog. En weer doken de idealisten onder en alle socialisten zwegen, totdat de bevrijding er was, en men in San Fransisco de wereldunie der volkeren oprichtte, alles weer op den valschen bodem van de goedheid en grootheid van den mensch, wiens rechten men nu eens voor goed zou vaststellen.

Christen-politici zeiden: het is toch niet h e e 1 e - maal goed, want de Naam vah God'wordt niet genoemd. Alsof — dit noemen voldoende zou zijn, ais voorts alles inging tegen het woord des Heeren.

En zie, nu die wereldunie weer diep heeft teleurgesteld, zoo spoedig reeds, en achter het masker van den idealist de wreede kop van den echten revolutiedictator te voorschijn komt, nu vergaderen de idealisten al weer voor een nieuw ideaal, dat trouwens, Churchill dacht er aan, toen hij aan het plan van den Franschen koning Hendrik IV en zijn minister Sully herinnerde, niet nieuw is: n.l. een federatief Europa, en men getuigt voor het vrij verkeer van menschen en ideeën en goederen en de rechten van den mensch.

Schuchter is op een der zittingen gevraagd, of er niet eerst gesproken moest worden van de plichten van den mensch, en of er niet gedacht moest worden aan de waarden van het christendom nevens die van het humanisme.

Toen sprak men van Christelijk humanisme — dat ons de Frajische revolutie van 1789 bezorgde met heel den nasleep van die. Maar daar dacht men niet aan. Zelfs was er één, die zei: gaat liet Koninkrijk Gods niet voorop? Maar die er van sprak, had dien Zondag in de kerk moeten zijn waar het Woord Gods in gehoorzaamheid werd gepredikt.

Uit het verhaal, dat de bladen bieden van de heftige discussies, werd zeer duidelijk, dat in weerwil van de schoonklinkende resoluties aan het slot er twee geweldige tegenstellingen aan het licht traden, die niet werden weggenomen. De politieke tegenstelling tusschen de Engelschen en de Franschen, want de eerstgenoemden wUlen West-Duitschland weer oprichten en invoegen in een vereenigd West-Europa en de aaderen zijn voor een nieuw en krachtig Duitschland vuurbang en willen het machteloos houden.

Keelemaal onbegrijpelijk is het niet.

En dan is er de sociale tegenstelling tusschen de socialisten, die allen volken hun dwaasheden .willen opdringen en de macht begeeren voor de „arbeiders", zooals dat dan heet, en de nog eenigszins verstandigen op dit gebied, die een zoo groot mogelijke vrijheid voor het maatschappelijk leven voorstaan.

De strijd liep in een der sectievergaderingen zóó hoog, dat de socialisten woedend wegliepen. In de slotzitting waren zij er weer, en daar zetten de Fransche socialisten him strijd voort, terwijl Churchill, die alleen maar de hoofdvergaderingen bijwoonde, oogenschijnlijk met veel schik het lawaai aanschouwde, om tenslotte met de Franschen mee te stemmen.

Och ja, hij kent de waarde er van. En hij denkt: als er maar eenige eenheid komt voor den kamp, dien hij vreest.

Maar deze groote staatsman ziet toch de geschiedenis niet in haar wezenlijke beteekenis. En dat is jammer. O, als hij nu eens naar de Schrift had kunnen spreken. Maar — dan hadden de idealisten hem allicht niet dan met weerzin beluisterd.

Nu heeft hij herinnerd aan den Koning-stadhouder Willem III en zijn strijd, waarin een zijner voorvaderen mee de leiding had.

. Maar vergat Churchill niet, dat die strijd van den Koning-stadhouder inzonderheid ging voor de vrijheid van de Icerk der reformatie tegen den goddeloozen Lodewijk XIV, die haar wilde vernietigen?

Dte vrijheid, zeide de Engelsche staatsman, is een vrucht van 't liberalisme en ook toen vergiste hij zich.

Want niet het liberalisme, maar, zoo leerde Groen van Prinsterer het ons, de Calvinistische reformatie, die een reformatie was allereerst der kerk, is de bron geweest, waaruit de volkeren van Europa hun rechten en vrijheden konden putten.

De gereformeerde vaderen begrepen, dat de ware vrijheid alleen wordt ontvangen uit de doorboorde handen van onzen Heiland en Heere, Wien alle macht is gegeven in den hemel en op de aarde. De Koning der koningen en de Heere der heeren. Die gehoorzaamheid eischt aan Zijn bevel, in Zijn Woord ons geopenbaard en gepredikt door Zijn kerk.

Het congres vertelde ten slotte in zijn resoluties en boodschap, dat het zijn betrouwen stelt op een nieuw gerechtshof, dat dan ook over sancties kan beschikken — wat nimmer gelukken zal, tenzij de antichrist zijn wereldstaat zal hebben, maar dan is alle recht verdwenen — en op een Europeesch parlement, waar de vrijheid van het woord zal zijn.

Het vrije woord is een zeer rijk goed', maar waarom en wanneer? Wanneer dit allereerst inhoudt, dat de prediking van het Woord Gods door 's Heeren ware kerk volkomen vrij is, en alle overheden zich beijveren om inzonderheid die vrijheid te beschermen.

Daar is de bron van Eille vrijheid.

Maar een West Europa, dat wel de erfenis van de christelijke beschaving wil vasthouden, doch geen christelijk Europa meer mag heeten om zijn ongeloof, ^al het goede dagen van vrede en vrijheid tegemoet kunnen gaan?

Daar is opnieuw gezegd, nu door een professor uit Geneve: alle samenwerking zal op niets uitloopen, als niet elk volk zijn eigen zaken in orde maakt. Die eigen zaak is, dat het de praatjes van den idealist -verwerpt, en weer wil luisteren naar 't Woord van God.

Ledige drukte is er in onze dagen meer dan genoeg.

Ik ben dankbaar de meest rustige vergadering te liebben mogen bijwonen van alle, die op den hemelvaartsdag in ons land werden gehouden.

Het was in Rotterdam op den bondsdag der vrijgemaakte jongelingsvereenigingen.

Daar spraken ds van den Bom en prof. Veenhof over de kerk.

Ik hoorde nu ds van den Born, en ik ben zelden zoo diep getroffen door eenige rede dan door dit door en •door Schriftuurlijk betoog, die trouw aan de belijdenis.

Hoe goed zou het zijn, als al diegenen, die zich gereformeerd nog noemen, deze rede lazen. Zij zouden izich dan weer herinneren, wat zij nu gemeenlijk vergeten, dat Europa eens voor een ontzettende revolutie bewaard bleef door de R e f o r m a t i e der K e r k. En dat het, naar Groen eens zei, kerke-1 ij k e p a r t ij e n waren, die de vrijheid harer volkeren konden redden.

Wat was het een eenvoudige samenkomst daar in

Rotterdam! Aan alle vertoon gespeend. Wij leerden weer eenvoudig zijn.

Maar elk woord, daar toen over Christus' Kerk gesproken was van meer gewicht dan al de rumoerige woorden elders, hoe grootsch het vertoon daar dan ook wezen mocht. Ik dacht aan I Cor. 1: niet vele wijzen naar het vleesch, niet vele machtigen, 'niet vele edelen; het dwaze der wereld, door God uitverkoren, opdat Hij de wijzen beschamen zoude, en het onedele der wereld en het verachte en hetgeen niets is, opdat Hij hetgeen iets is te niet zoude maken, opdat geen vleesch zou roemen voor Hem.

Maar uit Hem zijt gij in Christus Jezus, die ons geworden is wijsheid van God en rechtvaardigheid en heiligmaking en verlossing, opdat 't zij gelijk geschreven is: wie roemt, roeme in den Heere.

Met hartelijke groeten en heilbede, uw toegenegen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen