De Haagsche parade

(III)

HET BESLUIT.

Wat op de Haagsche synode besloten werd, komt in 't kort hierop neer:

wij spreken uit, dat niets onbeproefd gelaten mag worden om in den weg van samenspreking tot overeenstemming te komen, want wij overwogen:

a. de sterke begeerte daartoe in eigen kerken blijkens tal van ingekomen stukken;

b. de begeerte in de vrijgemaakte kerken blijkens brief en samenspreking Ds B. A. 'Bos;

en vnj besluiten:

Ie. nu reeds opnieuw tot de vrijgemaakte kerken het verzoek te richten om een samenspreking ondanks de afvnjzende beslissing van de Amersfoortsche synode, waarbij basis zal zijn de Heilige Schrift en de drie formulieren van eenigheid, aanknoopingspunt de Utrechtsche verklaring van 11 November 1943, onderwerp al wat ons gescheiden heeft en houdt; en moge door deze samenspreking de eenigheid des geloofs op een dergeUjke wijze blijken, dat kerkelijke gemeenschap mogelijk zal zijn;

2e. nader in te gaan op ingekomen stukken uit eigen kring over.deze kwestie

WAAROM NIET DE FEITEN?

Merkwaardig zijn al aanstonds de overwegingen. Wat dreef de Haagsche Synode om „hereeniging" te zoeken? Wel, zegt de synode, dat zit zóó. Er zijn er, die de , , hereeniging" begeeren bij ons. En er zijn er, die deze „hereeniging" begeeren in de vrijgemaakte kerken. Waar zoo de „hereeniging" door sommigen of door velen (dit wordt in het midden gelaten) van beide zijden begeerd wordt, ja wat kan daar een synode anders doen dan uitspreken „dat niets onbeproefd gelaten mag worden "?

Weizoo. Is dat het motief. Nu, dan hebben we kans dat over enkele jaren iets voor den dag komt als b.v. het volgende: Er leeft bij den „Wereldraad van kerken" een sterke begeerte, dat zich bij h.em aansluiten „De gereformeerde kerken in Nederland". Eenzelfde begeerte is openbaar geworden o.a. bij zeer veel jonge predikanten binnen de gemeenschap van diezelfde k-erken. Wat kan nu een synode anders doen dan uitspreken: „dat niets onbeproefd gelaten mag worden ....".

Zeg niet: o, maar dat is heel wat anders! Immers in beide gevallen wordt alleen maar geopereerd met de begeerte. Is dat het movens, de beweegreden om met anderen samen te gaan? Hier wordt iets omzeild. En wel het allervoornaamste. NameUjk de vraag: is de aansluiting of de „hereeniging" door God g e b o d e n ? Neen? Nu, dan is de heele zaak geoordeeld. Ja? Moeten naar Gods wil de gebonden en de vrijgemaakte kerken weer kerkelijk samenleven, en daartoe praten? Maar als dit de wil Gods is, hoe kan het dan Gods wil geweest zijn, dat men die vrijgemaakte kerken in haar ambtsdragers, oandidaten, leden heeft weggejaagd, geweerd, uitgestooten? Hoe kan het dan Gods wil geweest zijn, dat men destijds niet met ons wilde praten, toen praten zoo dringend verzocht werd? Hoe kan het dan Gods wil geweest zijn, dat men heeft dóórgezet, fel en onmeedoogend, toen twee derde deel van het gerefoimeerde volli tijdens de bezetting riep: zet de binding stop?

Zegt men op al die vragen: ja, dat was toch Gods wil, wel dan valt er niet te „praten", alsof het alleen maar gold eenig verschil van opvatting, het gladstrijken van wat plooien, maar dan moet men staan voor wat men gelooft Goddelijke eisch te zijn, waarom men dan ook indertijd op kansels, avondmaaltafels en bij doopvonten voor ons plaatste het bordje: „Verboden Toegang", Maar heeft men tegen Gods wil gehandeld, dan dient dit erkend en beleden. Wat? Men zegt toch: hier is de kerk, hier spreekt de kerk van Christus ? Maar wat is de kerk van Christus anders dan pilaar en vastigheid der waarheid? Indien een gemeenschap ^egt: hier is de kerk, hoe kan ze dan van wat ze ééns voor aller oor uitriep te zijn: grove zonde, openbare grove zonde, waarbij men naar Art. 76 K.O. moet komen bij verharding tot a f-snij ding — na korten tijd stelselmatig en opzettelijk aan de publieke aandacht onttrekken? Hoe kan men dan permanent weigeren in het openbaar te handelen, over wat men eens in het openbaar onder aanroeping van Gods Naam plechtig heeft betuigd? Als er ergens een kerk is, dan moet ze wat „der afsnijding waardig" is, terugroepen tot bekeering. Daartoe is ze verplicht. Maar ze moet ook, indien ze zelf schuldig staat aan hetgeen ze anderen verweet, zich bekeeren. Daartoe is ze verplicht. Doet ze dit niet, dan maakt ze haar pretentie: pilaar en vastigheid der waarheid te zijn, tot een bespotting.

Waarom weigeren wij, wat geschied is te noemen een kwestie van „eenzijdigheden"? Waarom weigeren we, de zaken achter gesloten deuren, in een onderonsje, af te doen? Omdat we wat zich als kerk aandient houden willen aan Gods Woord. Omdat we van haar eischen, dat ze zal zijn pilaar en vastigheid der waarheid. Omdat we alle , , politiek" verfoeien in de kerk. Omdat we willeU; dat de kerk „kerkwerk" zal doen, dat ze haar eigen stijl niet zal verloochenen. Omdat we niet willen meedoen aan de verheimelijking van publieke eeden en devalueering van kerkelijke papieren.

Daarom: de feiten. En we vragen, bij de lezing van de overwegingen der Haagsche synode: Waar blijven de feiten? Waarom niet, inplaats van de onnoozel aandoende „begeerten", de feiten? Waarom de angst voor alles, wat ook maar lijkt op een situatie-teekening?

EEN BASIS?

Hinderlijk onjuist achten we. wat de Haagsche synode noemt „de a f Vv^ ij z e n d e beslissing" van Amersfoort. Afwijzing? Wij hebben gezegd: Op uw verzoek willen we samenspreken. Maar zal die samenspreking zin hebben, dan dienen we eerst te weten: handhaaft U wat door U is besloten, afgekondigd en ten uitvoer gebracht, ja of neen? Staat U nog op het eenmaal ingenomen standpunt, of iïiogen we, gezien uw verzoek, aannemen, dat ge er thans anders over denkt? Dit werd in feite geantwoord: neen, op die vragen gaan we niet in. We zeggen niet, hoe we er thans over denken. We komen niet voor den draad. We willen alleen maar praten. Doch we zien wel, dat er met U niet veel te bereiken valt. U WILT NIET. U wijst ons af. Kommentaar overbodig.

Maar nu schijnt er dan toch een b a s i s te zijn voor samenspreking, n.l. Gods Woord en de drie formulieren van eenigheid. Is dat juist? Is er één basis? Neen. Er zijn twee bases. Tot onze basis behooren drie formulieren. Tot de andere basis behooren vier formulieren. Aan dit vierde formulier zijn de deputaten der overzijde gebonden. Ook hun werd en wordt immers nog steeds bevolen, „niets te leeren, dat niet ten volle in overeenstemming is " Dat eischt immers „de goede kerkelijke orde en de duurzame handhaving van de eenigheid der leer, welke ook onze vaderen blijkens het onderteekeningsformulier van essentiëele beteekenis voor het kerkelijke samenleven hebben geacht, een zóó kostbaar patrimonium, dat hiervoor wel met alle kracht gewaakt en gestreden moet worden". Afwijking of disputabel stellen van de leeruitspraken? Neen, neen: „De synode spreekt de verwachting uit, dat alle ambtsdragers hun onderteekening gestand zullen doen en voor trouwbreuk zich zullen wachten " (Schrijven der synode aan alle kerken, 10 Juni 1944). Laten te benoemen deputaten, als ze nog eens aan den slag komen, maar voorzichtig zijn, en het niet wagen, te raken aan het vierde formulier! Of daar gaat: de goede kerkelijke orde, de duurzame handhaving van de eenigheid der leer, het kostbaar vaderlijk patrimonium; en er komt: schending van het onderteekeningsformulier en trouwbreuk!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen