Koersgesprek zonder gesprekskoers ?

Amice,

Verleden week schreef ik je over een boek. En op gevaar af, dat je me vervelend zult vinden, doe ik het deze week weer. De uitgeverij J. H. Kok N.V. te Kampen gaf een nieuw boek, dat het onderwerp „Thijs Booy" raakt. Hij heeft nl. mét een anderen auteur, nl. mr A. Bouman, een boek gepubliceerd, onder den titel: , , Gereformeerden, waarheen? "

Het boek draagt ook een ondertitel: , , Inleiding tot een gesprek over de koers van het Gereformeerde leven".

Het wil dus een Inleiding zijn tót een koersgesprek. De koers is, althans volgens de bedoeling: aansturen op een koersgesprek, opdat het er kome.

Maar de naam van Thijs Booy op het titelblad wekt bij mij de vrees, dat er niet veel van een inleiding op een koersgesprek terecht komt. Want van de geschriften van den Heer Booy zagen we tot nu toe niet anders, dan dat hij den koers kwijt is. Dus ook den gesprekskoers.

We hebben eens het boek nageslagen, om op dit punt eenige nadere zekerheid te krijgen. Het zou toch kunnen zijn, dat de invloed van een mede-schrijver het boek een andere signatuur zou hebben gegeven. Ook voor het gedeelte-Booy.

We krijgen den indruk, dat de Heer Booy werkelijk iets minder „wild" is dan de vorige maal. Maar verder dan deze goede aanteekenlng kunnen we het niet brengen. Want als 't erop aankomt, is de „geest" van den Heer Booy nog dezelfde.

Hoe reageert de Heer Booy op de tegen hem ingebrachte bezwaren? Meermalen zóó: de tegenstander zegt: U vaart dien en dien koers uit. Antwoord: maar man, dat bedoel De immers heelemaal niet? Een voorbeeld: tegen den Heer Booy wordt — volkomen terecht — Itigebraeht: verdoezeling van grenzen! Wat is het antwoord? Niets anders dan het niets zeggende: „Wie" dit wapen „tegen ons hanteert, is fout. De grenzen, die Gods Woord beveelt, willen vsrij niet onder een rookgordijn leggen of verplaatsen". Klaar is de apologie (196). Maar zoolang deze schrijver over Barth schrijft, gelijk hij deed, ké.n hif niet anders dan zeU doen wat hij aan anderen verwijt: „een onheilspellende verdoezeling van grenzen" (196). Er staat dan bij: „veelal onder vertrouwd-klinkende benamingen". Dat is nu precies wat de Barthiaansche socialisten-dominees doen. Maar als je dat zegt, dan antwoordt de heer Booy: u maakt van Barth een urinoir. Je weet je de uitdrukking nog wel te herinneren. En dan verzekert de heer Booy, die over den koers praten wil, ooh arme, dat Barth een „kerkvader" is (194). Met één slag is het kompas van de schuit, waarop deze auteur met ons een koersgesprek openen wil, aan gruizels geslagen. Barth — kerkvader! En dan is het voorwoord gedateerd: Pinksteren 1951! Op dezelfde bladzij praat de heer Booy over: „verraad aan de arbeidersklasse". We zullen — zelf tot de arbeiders behoorende, hoewel tot geen klasse — hierop alleen maar mogen antwoorden: Barth tot kerkvader proclameeren, is verraad aan de arbeiders der missie. Verraad aan de werkelijk oecumenische kerk. We krijgen hier zoomaar een kerkvader op een presenteerblaadje. En dan uitgerekend den man, die alle koersgesprek heeft ultgelEId door den gesprekskoers uit te luiden. Schrijver vertelt, dat hij stellig een „breed raakvlak met het Irrationalisrae" heeft. Hij hebbe zijn mathematische beeldspraak. Ze is even onwezenlijk en verlegen als die van zijn nieuwbakken kerkvader. Booij vertelt (201): „verstaat" wat het vers zeggen wU:

ik ben een lege schuur, een lover, een landweg op het middaguur, een afgezette passagier, een In beslag genomen koffer, offerdier.

Maar de uit de door Kierkegaard verachte en door God geprezen kerk-omnlbus op Booy's suggestie uitgestapte passagier, die in zelfbeklag zich nu als: „afgezette passagier" gaat beklagen, zal noch op een gesprekskoers, noch op een koersgesprek kunnen rekenen. Die afgestapte passagiers worden nu door Booy omgedoopt tot „macedonischen man". „Overal duikt de Macedonische man op en wij herkennen steeds weer de trekken van zijn gezicht, het gezicht van 'een van ons'" (203). Ja maar, de macedonlsche man, die om 'n Paulus riep, met een zeer bekend evangelie, om den kerkvader Paulus (kerk-ktnderen „telende" door het evangelie), hoort Booy zeggen: meneer, hier heb je mijn kerkvader: Barth. En nou is het uit met dien macedonisehen man. Barth zegt: dwaas, wou jij nog over „koers" praten? En over 'n „evangelie" ? Schel uit: z'n , , gestalte" staat paradoxaal tegenover zijn „gehalte". En dan schrijft de heer Booy: „de velden zijn vidt om te oogsten" — maar de Apocalyps zegt het mij wel heel anders. „Kom, Gereformeerden! roept de Heer. Antwoordt Hem nlèt: Wij hebben de kerkbode nog niet uit". Aldus de heer Booy. Beste kerel, ik geloof dat de lezers van Booy dat niet zullen opgeven als excuus. Ze zullen wel nooit aan de kerkbode begonnen zijn. Misschien zullen ze wèl zeggen: ik heb het blaadje van de P. v. d. A. nog niet uit — wij moeten nog iets hooren van de doorbraak, eer we aan de inbraak met het evangelie van kerkvader Paulus toe zijn. Barth zei, dat we daaruit moesten schrappen: wie een ander evangelie brengt dan het type „macedonische man" (het remonstrantsche gemeene-gratie-type, het suf fIclente-genade-type), die zij vervloekt. Paulus koers was te rechtlijnig! Alleen Paulus' pathos past ons, zegt kerkvader Barth.

Nu, aan pathos maiikeert het Booy niet. Het mankeert hem alleen aan koers. J. H. K. — dat is: „lek hou koers", vignet van den uitgever J. H. Kok. Maar Barth haalt daar een streep door.

Maar allicht rekent Booy nu ook Adolphus Venator onder degenen, die hem na de lectuur „onder de modderspuit zetten" (187). Zoo ja, hij gunne ons ook een beetje „pathos", — met verstand. Want als deze zoon van kerkvader Barth vertelt: „Ik droom de droom van een kerk, die bij visioenen leeft" (278), dan herinneren wij — jij en Ik — ons, dat kerkvader Paulus, op den macedonischen man in rechten koers afgestevend, aan Corinthe geschreven heeft: wat halen jullie in je dronken kop? Bij visioenen leven? Menschen, dat wordt een óórdeel — 1 Corinthe veertien.

Maar 't is waar: als K. S. daarover schrijft in Catechismus III, aflevering 4, dan zeggen de promotoren van Barth in het waagschaal-verdoemende orgaan „In de Waagschaal": K. S. is gek geworden.

De Heer Booy dróómt (278) van een „gereformeerde mens, die willig is, ook in eigen kring impopulair te zijn". Maar als hij er een tegenkomt in levenden lijve, zegt hij: is hij soms blij geweest, toen de zeer populaire kompassen-vernieler „Van der Leeuw uit Den Haag naar Groningen teruggestuurd werd" ? Heeft hij soms ook toen „in de handen gewreven" ? Dan lust ik hem niet. Want de koers van Booy is: niet met lui in zee, die eerst „principieel willen denken, denken, denken" (278) over den koers.

En daarom zal 't nieuwe boek: „Gereformeerden, waarheen? " niets kunnen beginnen. Ze kunnen niet meer overweg met de vraag van Lindeboom: „waar zijn wij, en waar gaan wij heen" ? Ze noemen die eerste vraag „een lastige praealabele kwestie" — een querulanten-kerkbodevraag.

• Jammer, dat ook een man als mr A. Bouman zijn naam aan dit koers-verdoemende boek gegeven heeft. Klokkenen orgelraden zijn mooi — maar als de preek en de kerkbode verdwijnen, staan orgels en klokken te verroesten — eer we 't weten.

Hartelijk gegroet — en luid de klok voor een preek van kerkvader Paulus — en geen ander. Steeds je

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen