Leestafel

Ds. H. HoEKSTRAyin leven dienaar des W'oords bij de Gereformeerke Kerk te Arnhem, UJIIIET WOORD niet portret en levensschets door C. L. F. VAN SCHELVEN, V. d. lu. te Wageningen. — W.' Kirchner, Amsterdam 1916.

Dit boek van 232 bladzijden in, stevigen, blauwen band waarop, in gulden omlijsting, met gouden letters staat gedrukt: Urr HET WOORD DOOR Ds. H. HOEKSTRA, heeft twee deelen.

Tegenover het titelblad het portret van Ds. HOEKSTRA uit de dagen waarin hij nog, stond in al de volheid zijner mannelijke kracht, en dan, als eerste maar kleinste deel, met ais opschrift : TER GEDACIITËMS, een levensschets van den overledene door z; ijn vriend Ds. CL. F.' VAN SCHELVEN, predikant te WAGEXISGEN-, en als tweede maar grootste deel, een dertig meditaties van HOEKSTRA, met toestemming, van diens Weduwe, overgedrukt uit de GELDERSCHE KERKBODE. ' ' •

Met 'n zelfbeperking, hem opgelegd door piëteit tegenover zijn vriend, die „allerminst had een hart met een deur', die toegang schenkt aan de straat", tracht "VAN SCHELVEN-slechts aan het uitwendig leven van HOEKSTRA in dit TER GEDACHTENIS een plaats te geven.

„Het intieme behoort bij het heilig interieur., bij 'de binnenkamer" zoo schrijft hij en, aan dezen stelregel, slechts één enkel maal ontrouw wordend, laat hij ons van HOEKSTRA'S leven, dan ook niet veel meer dan den buitenkant zien.

Na' diens werk voor de Getdersche Kerkbode kortelijk en-met groote waardeering te hebben herdacht, komt hij op de overeenstemming, in velerlei opzicht, tusschèn den levensweg van HOEKSTRA en dien van zichzelf.

Een overeenstemming, die zich dan bepaalt tot de dubbele studie welke beide achter den rug hadden, die van het UTRECHT uit de dagen, van V. Oo'sTERZEE, DOEÖES en 'VALETON —tot mijn bevreetnding zag ik hier BEETS 'niet vermeld —, en die der GEREFORMEERDE THEOLOGIE, waarop zij zich als jonge theologanten met moeite en inspanning t-oelegden.

Een overeeastetnraing, die zich verder bepaalt lOt beider actief deelnemen aan de reformatie van'1886.

In geen mindere mate enthusiast 86er dan HOEKSTRA, laat 'VAN SCHELVEN zich hiereenige oogenblikken gaan en wijkt dan af van zijn bovengenoemden stelregel: „Het intieme behoort bij het YiGÏlig interieur., hl] de binnenkamer."

... Hij laat zich gaan.

•Vergelijkt de dagen , , van bangen strijd, van hóóge bezieling, van innige sa'menbinding, " met die van de latere en laatste jaren en, terugdenkend aan het, intiem verkeer met zijn medestander en - strijder roept hy dan uit: „O, wat 'hebben wij samen soms zitten klagen en zuchten ove|r het verval!"

Van een oordeel onitrent het passende van deze laatste uitdrukking wil ik mij liever onthouden. Maar mijn blijdschap wil ik er hier toch over uiten, dat v. SCHELVEN óok schrijft, dat zoo HOEKSTRA als hij, uit kracht der Gereformeerde beginselen, te veel optimist waren, dan dat zij „bij de pakken" zouden zijn gaan neerzitten."

Met dit hun optimisme grepen deze twee laudatores temporis acti., na al hun klagendzuchten en zuchtend-klagen, meestail toch weer moed.

„Herhaaldelijk kwamen wij dan tot de conclusie, dat een nieuwe reformatie, minstens een doorwerking der Gereformeerde beginselen, meer en meer noodzakelijk wordt".

Na zijn lezer dit kijkje in het interieur van de binnenkamer te hebben gegund, schetst V. ScHELVE> f zijn vriend weerzooals die zich op de markt van het pubheke leven bewogen heeft.

HOEKSTRA als predikant van IDSEGAHÜIZEN, BERLIKUM, UTRECHT.. Vooral van UTRECHT'S Kerk, die hij van Mei 188S tot Mei 1892 .diende ; die hij, gesteund door Ds. RINGALDA, U uit de banden van het Hervormde genootschap heeft mogen uitleiden en tot reformatie brengen". Dan, als predikant van KOLLUM, SCHIEDAM en ARNHE.M. 'Van ARNHEM, de Kerk, - die van de 36 jaren dat HOE: KSTRA predikant is-geweest, hem 18 jaren heeff mogen bezitten en.waar , , hij zijn spoor heeft achtergelaten".

„Maar Hoekstra had niet alleen beteekenis voor de Kerken, die hij diende, doch ook voor classes en provincies; ja zelfs voor alle saam, door zijn arbeid in synodale vergaderingen". „Herhaaldelijk was hij zelfs praeses eener Generale Synode".

Dan, schetst hij ons ook, wat zijn vriend boven alles is geweest, dienaar des 'VVoords. Reeds aan de Akademie was dit van hem te verwachten.

Iramers, . een der meest onmisbare vereischten voor een dienaar des Woords is weL dat hij het kan uitleggen, en v. SCHELVEN, herinnert er aan, dat PROF. DOEDES - eens op 't college omtrent de exegetische bekwaamheid van den student HOEKSITIA. een 'allergunstigst getuigenis gaf. •••-••

Dat deze student-dan ook later als prediker een uitnemend Schrift-verklaarder is geworden, weten allen, die zijn velen preeken hebben gehoord of gelezen.

„Hij predikte ALTIJD, , GEHEEL het Wgord", — zoo staat in dit TER GEDACHTENIS als een eigenaardigheid van dezen dienaar des Woords geschreven. .

, Er staat bij, dat ook EËEXS die eigcnaardigheid.reeds was opgevallen, in HOEKSTRA'S eerste preek als candidaat, bij wier beoordeeling hij tot 'hem... zei, : . Ik wilde wel., dat, ik dcce. preek ehoudéé 'lad. , , . ..

Zeker, bij zijn analytische preekmetbode, die, volgens den schrijver .van.deze levensschets, „als men het KaN als Hoekstra, beslist de beste niéthodc - is dm' de gemeente Gods het VVoOrd e doen verstaan", — nam ïtij' het met de ischen, i.dic-ook azxi Aèn voim zijn t«'stellen, iet al te zv.'aar op. In het Jubileumnummer an de Geldersche Kerkbode - schreef deze preiker van zich zelf: „er zit in : s mans •, spreken en schrijven absoluut geen oratorie"', .

JMij zei eens iemand, die voor vorm en oratorie ang niet onverschillig is, „mqn u-koct eerst wennen aan z'n wij ze-van-zeggen en aan z'n oordracht, maar als' men daar eenmaal aaö ewend is, dan geniet men zijn predikiug". „Hij predikte ALTIJD geheel het woord.

„En", gaat het levensbericht voort, - ., zóoals ij predikte, zoo lééfde hij".

, - , Een man uit één stuk. Semper idem."

„Geen gemaaktheid, geen opgelegde vroomeid, geen ziekelijkheid; integendeel, al . dat ieuwerwetsche farizéisme, dat expres vrome, as hem een walg".

„Fijne humor, zeldzaam als radium.^ wist. hij n gesprek en predikatie soms te mengen, zóó, *-^ at de - '" innige teerbeid geen schade diiardoor eed; integendeel diende om 't beoogde doel te ekerder te bereiken."

•„Een man. die", — zooals v. SCHELVEN, ons vertelt, dat een brandersknecht te SCIIIEDA.M eens tot zijn de , , fijnen"-hatenden patroon , zei: „een man, die aan .alle kanten bekeken kan wprden" en aan welk zeggen hij de vraag tot zijn patroon verbond: „weet ü, naar uw wereldschen maatstaf; een enkel vlekje op hem aan te wijzen ? "'

sEn zooals hij leerde en leefde is hij heengegaan-naar Huis«.

»Onze trouwe, wijze - medebroeder \-oer op 't kompas van Gods Woord, en zoo voer hij zoo rustig de veilige Haven in, niet 't scheepken zijner ziek.

Diïs op het einde van dezen, naar dj^n »vormt keurige en, door hét warm medegevoel met den gestorven vriend niet minder dan door de nog onverzwakté bezieling voor do reformatie van '86, die er u uit toespreken, zoo weldadig aan­ '

doende-levensschets. • • ' Wij zijn Ds., v. SCHELVEN dankbaar, dat hij deze 30 meditaties gebundeld heeft en er een, zij het dan ook, .wat het .t> intierae< i, wat de psychische analyse betreft, spaarzaraelijk gestoffeerde levensschets aan vooraf heeft laten gaan. Wat al te sterke uitdrukkingen, ten opzichte van ons tegenwoordig kerkelijk leven, in die levensschets zal men bij dezen nog altijd koeren 86er, die met nog ongebroken kracht arbeidtouder de, over onze oostergrens verstrooide gereformeerden; , bij dezen nu al sedert jaren, maar in nog onverbleekte frischheid, de kleine Kerk van WAGENINGEN, met zijn ..groote gaven dienenden nog geen 60-jarigen , prediker en herder — gaarne overzien. ,

Én van de 30 Meditaties geldt als van.alles wat onze HOEKSTRA \n woord én schrift gaf: «Hij predikte ALT JD, geheel" het Woord«. Men leze en herleze ze en zal er óók wel het eigen, innig zielleleven van den schrijver n gewaar worden.

Zeker, zij zijn weer^anders dan die, .waarm'ede de meditatie-schrijver, der HERAUT nü meer dan 2000 maal ons gerefomieerde volk verkwikt en vertroost heeft.

Maar ook' haar lezing vermag, zooals v. SCHEL­ VEN er terecht van schrijft: »een ziel te leiden tot de levende Fontein zelve* en ie. kunnen daardooc bevorderlijk zijn aan nadere, aan „nieuwe reformatie, aan doorwerking, der gereformeerde be­ ginselen" .

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen