De verhouding tusschen het recht, den staat en de overheid - pagina 20
Rede bij de aanvaarding van het ambt van buitengewoon hoogleeraar aan de Vrije Universiteit van Amsterdam
22 Zoo is dan de mensch niet »uin seines Leibes willen Person." Maar hij is dit evenmin > um seiner Interessen willen." Ook dit standpunt heeft men getracht te ver dedigen ), hoewel op niet afdoende gronden. x
Die leer komt hierop neer dat het eigenlijk de belangen van den mensch zijn die door de rechtsorde beschermd worden, alsof de rechtsorde niet den mensch in zijn geheel beschermt en daardoor dus zijne belangen, maar alsof de belangen, met de menschen als hunne organen, de bescher ming verkrijgen en genieten, en alsof die belangen, toevallig geconcentreerd in den mensch, — welke omstandigheid niet eenmaal onverbiddelijke eisch is, — als 't ware ieder afzonderlijk voor zich een plaats in de rechtsorde verove ren en waar zij in den mensch hun orgaan vinden, dezen als zoodanig in de rechtsorde binnensleepen. Ook deze leer mag geen aanspraak maken op juistheid. Uit het Romeinsche recht is U bekend, hoe de slaaf aanvankelijk geene of bijna in het geheel geene rechten had en vermogensobject was. Dit was zoo niet, omdat hij als mensch andere belangen had dan zijn heer en meester, belangen sui generis, maar met zijne belangen werd niet gerekend, omdat zij die van een slaaf waren. Niet naar de verschillende soorten van belangen, maar naar de plaats in de maatschappij werd de bescherming afgemeten die de mensch van de rechtsorde genoot. Niet om zijns lichaams wille, noch door middel van zijn belangen, maar om zijne zij het al niet met het lichamelijk oog, desniettemin duidelijk waarneembare psychische eigen schappen, is de mensch rechtswezen. En hiermede is tevens het antwoord gegeven op de v r a a g : waarop het recht dan wel berust, zoo het niet een van Staatswege ver-
*) M e n Band,
2es
lezen Heft.
b v . D r . B e r n a t z i k in het A r c h i v für öffentliches R e c h t 5 e r K r i t i s c h e Studien über den Begriff der juristischen
und ü b e r d i e j u r i s t i s c h e P e r s ö n l i c h k e i t
der B e h ö r d e n
insbesondere.
Person
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van maandag 3 november 1890
Inaugurele redes | 46 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van maandag 3 november 1890
Inaugurele redes | 46 Pagina's