Het gereformeerde beginsel en de kerkgeschiedenis - pagina 18

17

!ersten eisch der wetenschap stelt, dat de historicus "ohne W eltmschauung" de geschiedenis bestudeeren ~ blijkt aldus zelf lan een zeer bepaalde Weltans~uung te zijn uitgegaan, nl. 'an de leer der evolutie. Ware deze Weltanschauung langs !mpirischen weg gevonden en vrucht van wetenschappelijk mderzoek, dan zou het verwijt van zelf schuldig te staan aan ",at zij in anderen als onwetenschappelijk brandmerkt, haar niet mnnen treffen. Maar dat is niet zoo. Haar kundigste vertegen",oordigers belijden, dat de causaliteitswet op het gebied der lÏstorie niet door te voeren is: "einen durchaus lückenlosen Irsächlichen Zusammenhang herzustellen, wird nie möglich iein", erkent HELlIWLT 49) en OTTOKAR LORENZ geeft toe, dat ~een "Generationen oder Zeugungsgesetz jemals die Geburt !ines GOETHE t.rklären oder aus den Vererbungse~~cheinungen len Messias construiren" kan. 50) Wanneer ze dan toch uitgaat ran de "bestimmte Voraussetzung, dasz alles was sich im Lauf Ier Geschichte ereignet, unter sich in einem ununterbrochenen ~usammenhang von Ursache und Wirkung steht" , 51) dan is iit geen a posteriori gevonden resultaat, maar een aprioristisch logma, dat vrucht van haar Weltanschauung is/De~e Weltanichauung is, of zij het erkennen wil of niet, op het gebied der tistorie atheïstisch. Tegenover BUNSEN'S Gott in der Geschichte, itelt zij haar Nec Deus intersit. "Natur und Mensch, das sind die leiden maszgebenden Schöpfer der Geschichte; ihr gegenseitiges \neinanderarbeiten und lneinanderwirkell läszt geschehen, was ~eschehen ist." 52) Zoo heeft dan de uitkomst van dit onderzoek naar de v.erichillende historische scholen u duidelijk getoond, dat een wetenichappelijke beoefening d~r historie, die niet van een princilieel standpunt uitgaat, n~t bestaat en niet mogelijk is. Zoovan feiIra de historie meer wil zijn dan een bloot v p ·• en, zoodra ze doordringen wil tot het verban, lun oorz~ken wil naspeuren, de factoren wil aanto _ _ _~ ~eschiedenis beheerschen, komt ze met vragen in 19, lie met de diepste levensbeginselen saamhangen en 1. :onder "W eltanschauung" niet te beantwoorden zijn. l :légligeable in de geschiedenis buiten het spel te

-

L

....

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen