Het calvinisme en de kunst - pagina 70

68 als het begrip „God'' voor uitleg vatbaar was, zoudt ge dus deze begripsontieding oolc op het afgeleide begrip van het schoone kunnen overbrengen. Nu niet. Het selioone wordt gehoord, gezien, gevoeld, genoten, bewonderd, maar als ge erover redenecren gaat, toog er reeds een wasem tusschen u en het schoone object. Alleen Dialectici of geboren Philisters kunnen er anders over denken. Lessings woord: ,Der ZwecJi der Kunst könne nur die Schonheit sein", gaat door zelfs bij de Bouwkunde; immers alleen het schoone is ook in de Architectuur k u n s t . Vergelijk HARÏMANN Aupgew. Werke. III Bd. 473. „Die s t e i l u n g d e r B a u k u n s t i m S y s t e m d e r K u n s t e". Zelfs vraagt elke kunstbouw niet onbelangrijke offers ten koste van de practische bruikbaarheid. „Schoon" en „nuttig" vloeien ook hier niet ineen, maar komen hoogstens tot een vergelijk, on te heerlijker zal de bouw zijn, naarmate het schoone minder offers aan de bruikbaarheid gebracht heeft. '^0) Zie Aant. 52. °') Cf. PERRON ET CHIPIEZ, H i s t o i r e de F a r t d a n s l ' a n t i q u i t é . Paris, Hachette en Co. 1887. Tom. IV, waar de kunst van Israël zeei' breedvoerig van blz. 120—479 behandeld wordt. De afbeeldingen van de koperen pilaar vindt men tegenover blz. 318, die van het kapiteel tegenover p 320. ''•) De gewichtige verklaring, waarop we doelen, is te vinden in Galvijns Commentaar op Genesis. Ed. Amst. Tom. 1. p. 34. Ed. Brunsvig, a. 1882. Tom. XXIII. p. 99. Er is in Gen. IV : 20 enz-, sprake van allerlei technische vindingrijkheid onder de nakomelingen van Kaïn, en hierbij nu teekent Calvyn dit aan: „Inter mala quae prodierunt ex familia Gain aliquid boni fuisse admixtum nunc Moses commemorat. Artium enim et aliarum rerum inventio quae ad communem vitae usum et commodityem valent, donum est Dei minime spernendum, et virtus laude digna. Mirum sane est, gentem illam quae magis ab omni integi-itate desciverat, non poenitendis dotibus prae aliis Adae postcris excelluisse. Ego vero interpretor, nominatim loquutum fuisse Mosen de artibus istis inventis in familia Cain: ut sciremus non ita fuisse maledictum a Domino, quin eximia quaedam dona sparserit inter ejus posteros; nam probabile est, aliorum ingenium interim non cessasse: sed fuisse inter Adae filios homines industries et solertes, qui suam industriam in artibus inveniendis et excolendis exercuerint. Residuam vero Dei benedictionem Moses diserte in ea gente commendat, quae alioqui bonorum omnium credita fuisset vacua et sterilis. Sciamus ergo, ita privates fuisse regenerationis Spiritu filios Cain, ut tarnen praediti fuerint non contemnendis dotibus, siculi omnium seculorum experieniia docet, quantum ad cultum vitae praesentis, serrlper i'ulsisse in gentibus ineredulis divinae lucis radios: et hodie videmus ut diffusa sint praeclara Spiritus dona per totum genus humanum. Sparsim etiam liberates artes et scientiae a profanis hominibus nobis fluxerunt. Astrologiam et reliquae philosophiae partes, medicinam, rationem politici ordinis acceptam ihis ferre cogimur. Nee dubium est quin illos tam hberaliter ditaverit Dominus excellentibus gratiis, quo minus excusationis haberet eorum impietas. Nos autem sic miremur quos Deus in illos gratiae suae divitias effudit, ut longe pluris sit nobis regenerationis gratia, qua sues electos sibi peculiariter sanctificat. Quamvis autem citharae, et similium organorum musices inventio, deliciis magis et voluptati serviat quam necessitati, non tamen prorsus supervacua censeri debet: ac multo minus per se damnari meretur- Damnanda quidenr est voiuptas, nisi cum Dei timore, et communi liumanae societalis utilitate sit conjuncta: sed musicae talis est ratio, ut pietatis officiis accomodari, et hominibus prodesse queat^ absint modo vitiosae illeccbrae: absit etiam inanis oblectaüo, quae homines a mehoribus excei'ciliis abduclos, in vaiiitate occupet. Caeterum, ut demus citharae inventum minime in laude pouendum esse, quam longe lateque pateat arlis fabrilis ulilitas, abunde

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen