GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Zonde en recht - pagina 8

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Zonde en recht - pagina 8

Rede, gehouden bij het overdragen van het rectoraat der Vrije Universiteit

2 minuten leestijd Arcering uitzetten

2

hield men zich toch bezig met het bepalen van 's menschen verhouding tot dit natuurrecht vóór den zondeval en daarna. Ja, de leer van den val oefende in de 17^6 eeuw invloed op de beschouwingen van Maevius, Rachel en Alberti; in de 18de eeuw op die van Thomasius, en in dezen tijd op die van Stahl en Von Mühler. Ook in den strijd over de absolute koninklijke macht kwam men telkens op Adam terug, gelijk Thodorus Graswinckel in zijn De jure tnajestatis, en Robert Filmer in zijn Patriarcha zoodanige macht afleidden van den eersten mensch, en zoo Algernon Sidney als John Locke, ofschoon zij Filmer bestreden, desniettemin in hunne voorstellingen door het Bijbelsch verhaal werden beheerscht. Voorts gaan de leeraars van het latere natuurrecht allen van een toestand uit, die aan den Staat zou zijn voorafgegaan, en wordt in verband daarmee de Staat bij sommigen, zooals Beccaria en Schlözer, een middel om van dien natuurstaat zooveel mogelijk in stand te houden; en het best, zooals Lassalle doet, met een nachtwacht te vergelijken. Men laat den Staat uit den mensch voortkomen, waarin, zij het ook vaak met schijnbaar groote overeenkomst, toch vlak het tegendeel ligt uitgedrukt van wat Aristoteles bedoelde, toen hij den mensch een (^üov TTOXITKÓV noemde, en, met onjuiste toepassing van de juiste gedachte, dat het geheel anterieur is aan de deelen, den mensch als ontwikkelde uit den Staat. De individualistisch-atomistische opvatting van den Staat is, dus beweert Jellinek, wel niet alleen ontstaan uit, maar toch in onmiskenbaar verband met de voorstelling van den eersten mensch, die leefde zonder Staat, en toch in dien toestand reeds hoogen trap van geestelijk leven had bereikt. Rousseau moge den onbedorven, en Hobbes den zelfzuchtigen mensch tot uitgangspunt kiezen, toch is het verschil slechts dit, dat de een aanvangt vóór, en de ander na den val, terwijl zij overeenkomen in het stellen van een betrekkelijk ontwikkeld leven, alvorens nog sprake is van een Staat, welke voorstelling alleen met een bewust of onbewust geloof aan het Bijbelsch geschiedverhaal is te rijmen. Wel wordt ook bij de Grieken de gedachte gevonden van een gouden eeuw, waarmee de wereld zou zijn

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van maandag 21 oktober 1895

Rectorale redes | 100 Pagina's

Zonde en recht - pagina 8

Bekijk de hele uitgave van maandag 21 oktober 1895

Rectorale redes | 100 Pagina's