Calvijns invloed op de reformatie in de Nederlanden voor zooveel die door hemzelven is uitgeoefend - pagina 50

42 is, zal de lezer wel niet ten kwade duiden. De schrijver heeft zich die veroorloofd bij sommige punten, waar hij meende dat ten aanzien van Calvijn of van onze Vaderlandsche geschiedenis de gewone gangbare voorstelling aanvulling of zelfs wijziging noodig had. Ten slotte zij nog opgemerkt, dat de aangehaalde brieven in den regel zijn aangewezen, niet door verwijzing naar een der boeken waarin zij zijn afgedrukt, maar eenvoudig door de opgave van de namen en de dagteekening; o. a. omdat daardoor, maar ook daardoor alleen, de lezer ze, desverkiezende, gemakkelijk kan terugvinden, om het even welke uitgave hem ten dienste staat. Uit den aard der zaak staan verre de meeste van die brieven in de laatste uitgave van Calvijns Werken. Waar dit niet het geval is, wordt het boek, waarin zij te vinden zijn, telkens uitdrukkelijk aangegeven. 2) De hier bedoelde uitgave, die te Brunswijk bij C. A. Schwetschke en Zoon verschenen is, als Deel X X I X vgg. van het ^Corpus Reformatorum", en waarvan het laatste Deel (Vol. 58) in 1899 zal uitkomen, is in 1863 begonnen door G. Baum, E. Cunitz en E. Reuss, alle drie hoogleeraar in de Godgeleerdheid te Straatsburg, die, hoewel zelven geenszins geestverwanten van Calvijn, toch de veelomvattende taak, om loannis Calvini opera quae supersunt omnia uit te geven, met groote ingenomenheid aanvaard hebben, en een belangrijk deel van hun leven daaraan hebben toegewijd. Alle drie hebben zich levenslang beijverd, om Calvijns geschriften zoo volledig mogelijk bijeen te zamelen; en meer bepaald, naar de mededeelingen in het ten jare 1896 verschenen Vol. 56, p. IX, heeft Prof. Baum veel gedaan, om den uit te geven «Thesaurus Epistolicus" (4271 brieven uit Calvijns tijd, van, aan en over hem) op te zoeken en over te schrijven; Prof. Cunitz heeft die brieven voorzien van historische en litterarische aanteekeningen; en Prof Reuss gaf verreweg het meeste, door de samenstelling van de »Annales Calviniani" (uit allerlei bronnen bijeengebracht), van onderscheidene Registers, en vooral van de uitvoerige en hoogst belangrijke «Prolegomena", met tal van historische en litterarische berichten, bij ieder van Calvijns geschriften in het bijzonder. Geen van drieën heeft de voltooiing van de uitgave mogen beleven; maar het werk heeft toch geregeld kunnen voortgaan, doordat bij hun overlijden de hoofdzaak reeds was afgedaan, en er voorts voor de uitgave zelve onder de jongere Straatsburger theologen geschikte opvolgers te vinden waren. Zoo zijn achtereenvolgens voor de redactie opgetreden: na het overlijden van Baum (1878), P. Lobstein; na dat van Cunitz (1886), A. Erichson en (gedurende anderhalf jaar) G. Baldensperger; en na dat van Reuss (1891), L. Horst (zelf gest. 1895). Gelijk uit het gezegde reeds is af te leiden, worden de vroegere uitgaven van Calvijns Werken (de Geneefsche van 1617 in 7 foliodeelen, en de veel betere Amsterdamsche van 1671 in 9 folio-deelen) door de uitgave van de Straatsburger theologen in alle opzichten verre overtroffen. Niet slechts is de tekst veel nauwkeuriger, al het bijwerk

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen