Calvijns invloed op de reformatie in de Nederlanden voor zooveel die door hemzelven is uitgeoefend - pagina 98

90 dienst gebleven tot zijn overlijden, dat, na eene zeer ernstige ziekte in Dec. '55 (brief van Viret aan Calvijn van 3 Dec. '55), in de eerste helft van 1557 gevolgd is (Reg. du Conseil op 1 Juli '57, en Calvijn aan Utenhove, in het najaar van 1557: »Optimum virum a S. Andrea Dominus ad se recepit"). Dat hij uit de Nederlanden afkomstig was, blijkt o. a. hieruit: dat de buiten Geneve wonende personen, die volgens de boven aangehaalde brieven met hem bekend en bevriend waren, bijna uitsluitend Nederlanders waren; dat hij Calvijn met inlichtingen heeft ten dienste gestaan, toen deze de Apologie voor den Heer van Talais gereed maakte (volgens de brieven van Calvijn aan De Falais van 16 April '46, 7 en 15 Maart, 14 Juli en 16 Aug. '47), hetgeen wel het best verklaarbaar is, als hij reeds vóór zijne komst in Geneve met De Falais en met Nederlandsche toestanden bekend was; dat hij in een brief der Geneefsche predikanten aan de Berner overheid van Maart '52 (in Calv. Opp. afgedrukt, niet ter plaatse waar hij chronologisch thuis hoort, maar Vol. 20, p. 405) voorkomt als »estant venu de pais loingtain pour servir purement a Dieu", waarmede het naburige Frankrijk wel niet kon bedoeld zijn; dat hij in 1555 door Calvijn is uitgekozen, om zijn Commentaar op de eerste drie Evangeliën, die aan de Frankfurter overheid was opgedragen, aan deze te gaan overhandigen, en om dan tevens te helpen tot wegneming van de twisten onder de Waalsche vluchtelingen aldaar, waartoe hij wel het meest kon in aanmerking komen, als hij inderdaad hun landgenoot was (over welke reis en werkzaamheid gehandeld wordt in de brieven aan Calvijn, uit het jaar 1555, van Saint-André uit Frankfort van 14 Sept., van A Lasco van 19 Sept. en 14 Oct., van Richard Vauville van 20 Sept., van William Whittingham van 21 Sept., van Sir John Cheke van 20 Oct., en van Valérand Poullain van 1 D e c , en in Calvijns brief aan de Waalsche vluchtelingenkerk te Frankfort van 26 Dec. '55); en dat hij in denzelfden tijd, op raad en aansporing van die Waalsche vluchtelingen en in overleg met Crespin, ook nog eene gevaarlijke taak in sGermania inferior", dus waarschijnlijk in de Nederlanden, is gaan vervullen (volgens zijn brief aan Calvijn van 14 Sept. '55). Voorts blijkt uit alles wat we van hem weten genoegzaam, dat hij een beslist Calvinist was. Met zijne collega's stond hij geheel aan Calvijns zijde bij de procedure tegen Bolsec, in 1551 (volgens de processtukken enz. in Calv. Opp., Vol. 8, p. 134, 145, 151 vg., 172, en 208). Desgelijks in 1553 bij de procedure tegen Servet (volgens a. w„ Vol. 8, p. 553 en 644). En ook ten aanzien van punten, die betrekkelijk minder gewicht hadden, was hij altijd bereid, voor de te Geneve aangenomen beginselen te ijveren. Hierdoor heeft hij zich eenmaal zelfs eene vervolging van de naburige Berner overheid op den hals gehaald; en omdat de quaestie, die daartoe aanleiding gaf, in bijna alle Gereformeerde kerken telkens actueel was en is, zal misschien niet ondienstig zijn, het bedoelde conflict althans met een enkel woord eenigszins in het licht te stellen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen