Transsylvanië en Roemenië.

VII.

In den militairen auto van den Schotschen officier en onder diens g; eleide langs een stoffigen weg van veertig mijlen, passeerde de Commissie de nieuwe grens en kwam te Nagy—Varad (Gross-Waxdein) de eerste stad van het gebied, dat door Zevenbergen moest worden afgestaan aan Roemenië. Zij is zoo lief gelegen aan een rivier met snellen stroom van wege het heuvelachtig landschap'. .Tihans is het eene belangrijke basis voor Roemeensche strijdkrachten ter bezetting' van de grens. De heeren hadden zich te vervoegen bij' den militairen Commandant; hunne papieren bij^ hem in te leveren, en van hem alleen konden zij' plaatsen krijigen voor logies en voor den trein. Overal militair vertooin! De Schotten zochten en vonden den gereformeerden dominee en vroegen dezen naar den welstand van zijn volk. Het was hier als in Pressburg! Verbanning; vrijtwillig exiel; belemmering van de samenkomst der genieente; vreeze en wanhoop in bijna elk gezin! Na wat spijs en goeden raad te hebben gegeven, vertrokken zij in gezelscha'p van den Schotschen militair naar Kolozsvér.

Kolozsvar was het einddoel van hun reis. Daar deden ze de onaangename ervaring oip' dat hun brieven, gezonden aan den Engelschen consul, niet door dezen waren ontvangen. Dit was eveneens het gevai met hun brieven aan Miss Boyd, van de Christen-jonge-vrouwen-beweging en met die aan den superintendent van de 'Transsylvaansche diociese der Hongaarsche 'Gereformeerde Kerk, Bisschoip Charles Nagy. Een staaltje van den toestand der Roemeensche posterijen! Toch vonden zij den consul met den bisschop' aan het Station! Die militaire gezagvoerder van Nagy—Varad was zoo vriendelijk geweest den qonsul telegpt-afisch van hun komst te verwittigen.

De heeren hadden zich voo'rgenomen om in Zevenbergen en Roemenië voor eigen logies te zorgen, maar de eonsul was niet in staat hun de mogehjkheid daartoe te schaffen. De bisschop had al een gedeelte van zijn huis moeten ruimen voor inkwartiering, niettegenstaande dat ongerief was hij' zoo gastvrij zijn studeerkamer te veranderen in een slaapkamer. Na het vertrek der deputatie vond men in dit feit aanleiding om van overheidswege zes gemeubileerde kamers oip te eischten ten behoeve van een officier met diens gezin. Noch de veraintwooïdelijke hooge plaats van den bisschop met al den arbeid daaraan verbonden, noich de 'ernstige ongesteldheid van zijne edele vrouwe, konden de autoriteiten van besluit, doen veranderen. Hier in Kolozsvar waren de heeren vijf volle, dagien in. de weer om • na te gaan of wat zij vernomien en gehoord hadden betreffende den droeven toestand van de bevolking, de'keiik enz. waar was. Zij' spraken tot een zeer groote vergadering bij' een treffenden dienst in het eerbiedwaardigie kerkgebouw, door den vaderlandlievenden koning Matthias Cörvinus in 1486 gebouwd en door Gabriel BiCthlen in 1-622 den Calvinisten toegewezen. Zij' hielden een samenkomst met gemeenteleden; bezochten de Theologische School met haar boekerij' en 'hospitium; eveneens de Universiteit met haar pi-acjitig gehjuisveste bibliotheek, wat nu alles in handen der Roemeniërs is. Zij' hadden ook nog . een onderhoud met Miss Boyd, zooeven genoemd en met Mevrouw Mathei', de vrouw van een hoogstaand Roemeensch ambtenaar, den heer Ghibu, een ontwikkeld Roemeniër, directeur van onderwij'szaken, en eindehjk met Roemeensche hoogleeraren, de plaatsvervangers van Honga, arsche plioifessoren.

De Commissie had er sterk op gehoopt, door tusschenfcomst van Prins Sturdza de beste inlichtingen te kunnen verkrijgen omtrent Transsylvaniê, en dat niet zionder grond. Maar hij was als prefect vain Kolozsvar genoodzaakt geworden zijn ontslag te nemen, en een andere betrekking te aanvaarden. De extremisten van zijn eigen volk legden hem te veel moeilijkheden in den weg. De Schotten achtten zich zieer verplicht door de vriendelijke manier, waaiiop de Roemeensche Overheidspersonen inet hen de belangen, die hen zoozeer ter harte gingen, te bespreken en in het bizorider jeigens den heer Ghibu, die persoo'nhjk een onderzoek instelde naar de.bizondere gevallen van onderdrukking, die hen ter oore waren gekomen. De diep droeve toestand, waarin het gereformeerde volksdeel valn Hongarij'e gedurende en na de bezetting verkeerd heeft en-nog verkeerde, maakte een diepien en onvengetehjken indruk op' hen allen. Van Kolozsvar maakten de Schotten in gezelschap van een Bisschop, der Gereformeerde Kerken, waarnaar teij! waren afgevaardigd, een rondreis door leen groep' yan een klein tiental schilderachtig gelegen steden. Al w-as hun • komst per auto of pter trein, waarin de sp'oorwegdireoties voor hen plaatsen reserveerden, maar pas tevoren aanjgekondigd, overal werden zij' bij aankomst verwelkomd in openbare vergaderingen van de plaatselijke predikanten met de leden der kerk. Op de dagen in de week, z^oowel als op den Zondag, waren de kerken tot in den nok' gevuld en de meest flegmatieke natuar 'm; oest wel ontroeren, als hijl daar voor zich zag' die gróote m'assa's, waarbij het jonge volk zonder uitzondering verscheen in zijn miooi Zondagsgewaad.

Men bood de Commissieleden bloemen aan en te Brasso moesten zijl tusschen een haaig van kinderen door, die zich aan weerszijden van het kerkpad in lange rijlen hadden opgjesteld en onder het wegrijden van den autoi; werden zij bedolven onder boiuquetben en ruikers: : Nadrukkelijk spraken zij' ook hier weer uit, dat 'zij' zich absoluut niet konden en mochten inlaten met politieke of nationale belanigen, doch de bevoflking [hing hen aan, omdat zij de eerste vertegenwoordigers waren van Gereformeerden uit den vreemde, die hen bezochten na den langen 'tijd, dat de oude betrekkingen met het Westen vroeger onderhouden, waren afgesneden geweest. Behalve d'at zij' preekten, scholen en colleges bezochten, hadden ziji ook onderscheidene malen een persoonlijk onderhoud en stelden een streng onderzoek in naar de verschillende persoonlijke eti kerkelijke ongelegenheden, waaronder de Gereformeerde Magyaarfeche bevolking leefde; -Bij al hun werk werden de heeren bijlgestaan door een begaafd en veel geprezen jong plredikant, die aan twee der leden bekend was; den eenen door zijn relaties met de Sohotsche Zending te Boedapest; aan den anderen als oud-leerling van de theologischje Faculteit van een der Schotsche Universiteiten. Zijl 'hadden in hem een uitnemenden tolk!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen