KERKELIJK LEVEN.

-^ Als een eenzame musch.

Vóór schrijver dezes naar Hongarije reisde, meende hij een waarschuwingssein te moeten geven.

Bi" van der Vaart Smit had een artikel in „Gereformeerd Theol. Tijdschrift" geschreven, waartegen wij ernstige bedenking hadden.

De aandacht van onze kerkelijke pers was juist door een andere kwestie in beslag genomen, zoodat zij op bedoeld artikel niet zoo snel reageerde, als zij gewoonlijk doet.

Alleen schreef een redakteur van een onzer kerkelijke bladen, dat hij benieuwd was, wat men tegen het betoog van Dr Smit zou inbrengen en hij betuigde er zijn instemming mee.

Jn deze omstandigheden achtten wij een waarschuwing niet overbodig en gaven wij kennis van ons voornemen om te gelegener tijd op deze zaak terug te komen.

Inmiddels is de situatftf geheel veranderd.

Onze kerkelijke pers kwam tegen Dr Smits artikel iu beweging.

Dr Smit had drieërlei beweerd:

lo. dat de zoogenaamde vroegdoop eigenlijk een Roomsche praktijk was, welke onze Gereformeerde vaderen in het begin vergaten uit te zuiveren ;

2o. dat de doopvragen aan de ouders niet het karakter hebben van stipulation, gelijk onder ons de gangbare beschouwing is, maar van het afnemen van een geloofsbelijdenis;

3o. dat de ouders mee den Doop ontvangen.

Met elk van deze stellingen waren we het oneens, maar de laatste achtten wij het bedenkelijkst.

Herinneren we aan wat Dr Smit in deze aandorst.

Hij schreef:

„Werpt men b.v. de vraag op, of bij het gebruik van het sacrament het sacrament alleen aan liet kind bediend wci'dt, dan wel aan de ouders en liet kind samen, dan is het antwoord op deze vraag vc'Oï alle reformatorisch denkenden: aan de ouders en het kind samen. In elk sacrament toch zijn er twee deelen te onderscheiden, een verbondshandeling onzerzijds en eene verbondsbevestiging van Gods zijde. In den volwassenen-doop (d e doop en dus ook de doop, van welke de kinderdoop is afgeleid — niet omgekeerd) is er daarom eerst" een geloolsbelijdenis van de zijde desgenen, die gedoopt staat te worden. En als daarna de Kerk in den Naam des Heeren deze belijdenis als een ware geloofsbelijdenis accepteert, kan zij in den naam des Heeren op grond van het Verbond Gods het teeken en zegel toedienen. Het sacrament begint echter niet, waar het teeken en zegel begint. Het sacrament begint bij de gelcofsbelijdenis, de actus a parte hominis (handeling van de zijde des menschen) en wordt voortgezet „zoo dikwijls als" (gelijk de mooie woorden van het Avondmaalsformulier zeggen) d e mensch geloovig tot zijn God komt, door de beteekening en verzegeling van de verbondsweldaden Gods, de tweede helft van het sacrament, met de acuts a parte Dei (handeling van de zijde Gods). Vat men dit nu wel in het oog, dan is duidelijk dat dit tweeërlei zich in den kinderdoop over de ouders en het kind verdeelt. Het eerste deel van het sacrament, de geloofebelijdenis als opheffing der handen tot de verbondsweldaden Gods, kan niet door het kind, moet door de ouders geschieden. Het teeken ea zegel va'.t op het . kind. De genade der Verbondsweldaden valt dan echter weer op ouders en kinderen samen en wordt ^, psychologisch en historisch vermitteld" door de ziel en liet leven, bidden en werken der ouders en hun kind met hen, „zoo diicwijls als" de ouders in het geloof, en hun kind met hen, pleiten op de verbond'sbeloften huxis Gods.

Op de vraag: nemen dus de ouders bij den kinderdoop daadwerkelijk aan en in het sacrament deel, — moet onzes inziens bevestigend geantwoord worden. De reformatorische beschouwing sluit zelfs onzes inziens het ontkennend antwoord op deze vraag buiten."

Door de hooge verzekering, dat , , alle reformatorisch denkenden" het Hiermee eens moesten, zijn, liet men zich niet overbluffen.

Ds Post van Axel in 'het „Gereformeerd Theologisch Tijdschrift", Prof. Bouwman in , , l"i' Bazuin", Ds H. S. Bouma in de „Gereformeeid-.' Kerkbode van Amsterdam-Zuid", Dr H. Kaajan in de „Utrechtsche Kerkbode" en nog tal van anderen namen zijn artikel onder handen en lieten er niets van heel.

Vooral prof. Bouwman toonde in , , De Bazuin" in den' breede aan, dat Dr v. d. V. Smit zich op een kerkrechtelijk pad had gewaagd, dat voor hem al te glibberig was.

Op het dogmatisch pad gleed hij nog jammerlijker uit.

Ds Broekstra kon dan ook in de „Leidsche ICerkbode" kon stateeren: „alleen Dr Bouma van Zwolle stond aan zijn zijde, maar overigens staat Dr v. d. V. Sm. tamelijk wel als een eenzame musch op 't kerkelijk dak".

Zelfs dit is nog een. weinig te gunstig voorgesteld.

Want ook Dr Bouma heeft Dr Smit wat zijn derde bewering betreft later verloochend.

Hij noenrde dit het zwakke punt in diens betoog'. - ^ -

Dr Smit is hierin geheel en al een eenzame musch.

Dit stelde ons voor de vraag: heeft het nu nog zin onze belofte in te lossen?

Een eenzame musch te bestrijden in een artikelenreeks heeft weinig aantrekkelijks.

Het zou zelfs iets Don-Quichotachtigs hebben.

Niemand duide het ons daarom euvel, dat wij, nu de omstandigheden zoo sterk veranderd zijn, ervan af zien.

Trouwens, de bewering, dat de ouders mee den Docfp ontvangen, draagt de ongerijmdheid voor zich uit.

Dan zouden ouders, die een dozijn kinderen hebben, welbeschouwd dertien maal gedoopt zijn.

Dat is een wederdooperij, waarvoor zelfs van Leiden zou zijn teruggeschrokken. Jan

Het is evenwel goed, dat men'dit artikel niet heeft laten passeeren.

Wat een ellende hebben we er niet van beleefd, dat indertijd in „De Vrije Kerk" het bekende artikel van Ds Veltman over de slang zonder tegenspraak is opgenomen.

Dat onze kerkelijke pers de gedachte van Dr V. d. V. S. geïnterneerd heeft, is op zichzelf reeds van waarde.

^ Krypto-schismatieken.

Dat in de laatste weken opnieuw een predikant de gemeenschap met zijn kerk verbrak, zich uit het kerkverband losscheurde om zich bij de schismatieken te voegen, deed' de vraag rijzen o£ er onder onze predikanten misschien meer van zulke krypto-schismatieken, d.w.z. schismatieken, die zich om de een of andere reden schuil houden, zijn.

Zelfs werd ons gevraagd of het met het oog op dit geval niet raadzaam "ware alle predikanten een verklaring, gelijk die destijds aan Dr Geelkerken werd voorgelegd, naar de gevallen gewijzigd, voor te leggen.

Wij kunnen echter in dezen zin niet adviseeren. Dat één predikant het kerkverband verbreekt, is nog geen bewijs, dat nog anderen hetzelfde willen doen.

Ook al bericht men achteraf: het verwondert ons van dien predikant niet, hij stond ook vroeger niet al te sterk, wordt daardoor zulk een algemeene onderteekening nog niet gemotiveerd.

Immers, men zou door zó: ') te handelen allo predikanten voor zwak verklaren.

Die konsekwenti'e zal wel niemand voor zijn rekening nemen, f, , ; ; ; •, : ;

Hoezeer het ons leed doet, wanneer weer een predikant tot scheuring overgaat, aaa den anderen kant wordt de toestand er gezon-der door, wanneer een krypto-schismatieke als schismatieke openbaar wordt.

Maar dat mag ons niet wantrouwend tegenover allen maken.

Als Ds Wisse scheurt en zich bij de Christelijke Gereformeerde Kerk voegt, zal men toch niet voorslaan om alle predikanten te laten verklaren, dat zij de Gereformeerde Kerk beschouwen als de zuiverste openbaring van het lichaam van Christus.

Er laten zich toestanden denken, dat zulk een algemeene onderteekening in het profijt der kerken moet geacht.

Maar dan moet de kerk in verval zijn.

Dan moet een dwaling zoo diep zijn ingevreten, dat speciale behandeling onmogelijk is geworden.

Daarvan is thans echter geen sprake.

Of wij het dan voor uitgesloten houden, dat er nog meer krypto-schismatieken zijn?

Deze vraag mag o.i. ons niet bezig houden.

Met de hypocrieten hebben de krypto-schismatieken (men lette op «het derde der vergelijking!) dit gemeen, dat wij ze niet kunnen onderscheiden van anderen.

Doch gelijk er zóó gepredikt moet worden, dat de 'hypocrieten het in de kerk niet kunnen uithouden, tenzij zij zich bekeeren en alzoo ophouden hypocriet te zijn, zoo hebben ook onze kerken zulk een trouw aan de belijdenis aan den dag te leggen, dat het den krypto-schismatieken te warm wordt.

Eenerzijds blijve men de waarheid, door Assen en Groningen gehandhaafd, op overtuigende wijze verdedigen, in de hoop. dat mogelijke krypto-schismatieken de oogen voor hun dwaling opengaan.

Anderzijds wordt door het jongste geval van scheuring de ernstige vraag gesteld: wilt gijiieden ook niet heengaan'?

Overigens heeft het bedoelde geval niets verontrustends voor ons kerkelijk leven in - zijn geheel genomen.

Dat predikanten hun kerk en ambt ontrouw werden, kwam in het verleden meer voor en is voor de toekomst niet te keeren.

Slechts in het algemeen kan krypto-schismatieken, indien er zich nog onder ons bevinden, worden toegeroepen : weest oprecht!

HEPP.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen