GRONINGER BRIEVEN

Amice frater.

Hoe men de zaak ook keert of wendt, wij hadden tot nu toe in ons land na de bevrijding een dictatuur, een ministerie, dat regeerde zonde/, verantwoordelijk te zijn aan een goede volksvertegenwoordiging.

Wij keerden in onzen groeten vooruitgang terug tot de dagen van vlak na de bevrijding van het Fransche juk, alleen uiteraard ' gemoderniseerd. Dat spreekt nergens sterker uit, dan uit het feit, dat wij hebben een regeeringsvoorlichtingsdienst, een regeeringscourant, een instelling die moet zijn regeeringsoog en regeeringsoor.

Het is precies het propaganda-ministerie van Goebbels. Met dit verschil, 't welk uiteraard niet zonder beteekenis is, dat m plaats van het duivelsch-geniale getreden is de vlakheid v, an een paar fatsoenlijke menschen. Maar een dictatunur van fatsoenlijke menschen is ook een: dictatuur.

De directeur van den Regeeringsvoorlichtingsdienst heeft in het jongste nummer van zijn orgaan „Commentaar", deze instelling trachten te verdedigen tegen allerlei bezwaren.

Hij komt er natuurlijk tegen op, dat zijn werk zoo iets zoude zijn als dat van Goebbels in Duitschland en Janke hier.

Hij zegt: allerlei verhalen doen de ronde, die niet juist zijn. Zoo, dat de instelling twee millioen zou kosten. Dat is niet waar. Punt.

Zoo, zoo, gaat dat zoo makkelijk? Nu vervolgt dan de directeur: het zaakje kost een aardige duit, dat stem ik tóe, maar u krijgt ook waar voor uw geld.

Als 't u blieft — mijnheer zegt het zelf. Wat is dan het doel van den regeeringsvoorlichtingsdienst? Een rechtstreeks verband te leggen tusschen u — dat.zijn dan wij arme schaper», die van niets weten, vergeleken met de groote heel en half socialisten van onzen tijd — en de overheid, want de overheid heeft er behoefte aan, dat het volk weet, waarom zij zus en zoo handelt en niet anders handelen kan. Nu —• dat zei Goebbels ook, zij het met ietwat andere woorden.

Zeker, zegt de directeur, die waar voor ons arme geld geeft, gij moogt het met de regeering oneens zijn en ook daarover discussieeren, maar op een gezonde basis. D.w.z. nadat gij eerst oogen en ooren ontvangen hebt van de regeering.

Als ons volk zijn vrijheden liefheeft, dan zorgt het dat al deze revolutionaire manieren zoo spoedig mogelijk verdwijnen.

De minister president heeft geklaagd: men smijt met het geld. Welnu, laat men dan heel dezen rommel opdoeken. De regeering kan spreken met de volksvertegenwoordiging. En dat is voldoende.

Wij zien uit de manieren, die het huidig kabinet volgt, dat wij nog ieven in een revolutionairen tijd. Trouwens, dat spreekt ons toe uit heel het gebeuren in de wereld. En wij mogen niet voorbij zien hoe moeilijk de taak is der overheden in onzen chaotischen tijd. Maar hoe beter wij dit beseffen, des te meer mogen wij bidden om overheden, die uitgaan van de goede beginselen, die de werkelijkheden van het leven kunnen zien.

Zeg, dat de mensch goed is, en roep van de' rechten van den mensch, die, als de mensch goed is, inhouden, dat ook de staat en de maatschappij goed moeten zijn, die zelfs dit inhouden, dat het een kleine moeite moet wezen om alles goed te maken, en ontevredenheid is het dagelijksch voedsel voor den menschelijken geest, en opstand en staking en revolutie zijn aan de orde van den; dag.

Maar belijd, dat de oordeelen Gods op de aarde zijn om de zonde van ons geslacht, om het verwerpen van het Woord Gods; belijd, dat de mensch gevallen is, van nature is een hater van God en zijn naaste, en eiken morgen als gij het leven inkijkt, ziet gij onder allen druk toch nog de onverdiende zegeningen Gods.

Dan valt het altijd nog weer mee. Door Gods goedheid over ons. f

En meent men nu, dat deze levenshouding tot werkeloosheid zoude brengen, tot het nalaten van elk streven tot verbetering van het staats- en maatschappelijk leven, de practijk heeft het anders en beter doen zien, .

De ontevredenheid is een stimulans, die verderft: de gehoorzaamheid aan Gods geboden, tegen het kwade te strijden in eigen hart en in alle leven, spant juist de veerkracht tot herstel.

Ontevredenheid op grond van het feit, dat de mensch goed is, wekt overal de revolutie, die niet tot stilstand kan komen: wij zien het rondom ons heen.

Gehoorzaamheid aan Gods gebod werkt de reformatie, en die is naar Burke's woord een afwending van het kwade en een zich keeren tot het goede. Daarom heeft ook de Reformatie der 16e eeuw Europa van de revolutie verlost. Daardoor heeft de Calvinistische reformatie ons de constitutioneele goederen kunnen schenken, die thans weer in zoo groot gevaar zijn. ^

Wat was de kracht der Reformatie? Allereerst dit, dat de volken weer leerden verstaan en; bidden de eerste bede, die Europa verloste uit de slavernij van het heidendom, de kreet van den stokbewaarder: lieve heeren, wat moet ik doen om zalig te worden.

Maar ook daarna, dat de eisch van het Woord Gods weer werd gezien en gevolgd, de souvereiniteit van den Drieëenigen God werd erkend, en de kracht van het verbond, dat alle leven beheerscht, werd beleden en; beleefd. Wat de ernstige vraag om verlossing betreft, merkte dr Kuyper eens op, dat het Calvinisme, juist om zijn diepe schriftuurlijke opvatting van de zonde, staat en volk kon redden, en staatsvormend kon werken. Wat dit laatste betreft is er tot zelfs in onzen tijd van ongeloof weinig tegenspraak.

Men geeft dan Calvijn eer te veel dan te weinig. Ik denk nu aan een niet lang geleden! verschenen Engelsch werk over den reformator van Schotland, John Knox. De schrijver is Edwin Muir, waarlijk geen Calvinist, die van Calvijns zgn. tyrannie in Geneve geen kwaad genoeg kan zeggen en van het gereformeerd belijden niet veel verstaat.

Van Calvijns , , Institutie" zegt hij echter: het werk vormde de karakters van groote mannen en veranderde het lot van volkeren. Het gaf de discipline, die Willem den, ' Zwijger Coligny, Cromwell en Knox maakte tot de mannen, die zij waren, redde de Nederlandsche republiek, deed Engeland worden tot de grootste macht in uropa, grondvestte den Amerikaanschen statenbond en veranderde Schotland in een puriteinsch land, wat het nog is ten huldigen dage.

Dan volgt ook, dat het boek inspireerde tot revoluties en tyranniën, de geboorte van het kapitalisme bevorderde enz.

Hoe men; nu over dit alles ook moge denken, aan de racht ten goede voor de volksvrijheden kan geen goed istoricus twijfelen.

Wij zullen nimmer zeggen: dat was het werk van Calvinisten, want menschen. bederven altijd weer hun weg. Het gaat hier om de kracht van een beginsel. Verwerp het Woord Gods, proclameer de rechten van den mensch, zeg dat hij goed is, en er kan geen kennis zijn van gezag of vrijheid bij overheid noch bij volk. Het gezag der overheid vindt geenerlei grond, de rechten van een volk missen elk fundament.

Als er iets is, dat door de historie van Europa der laatste eeuwen duidelijk is geworden dan is het dit. Onze humanisten mogen telkens weer hun kaartenhuis bouwen, nu eens op een papieren grondwet — zooals nog weer in onze eeuw in Duitschland met Weimars wetgevend product —, dan op een socialistische internationale of op een bekwame diplomatie, daarna weer op een socialistisch oppervlakkig idealisme, of op een volkenbond of handvest, dat God niet kent, het is alles vruchteloos en loopt ajtijd weer uit op verwarring en chaos, waarin alleen dan weer een verschrikkelijke dictatuur, een vreeslijke tyrannie orde kan scheppen, maar eenl orde, die den mensch verlaagt tot een slavernij, die geen enkele vrijheid, hoe gering ook, meer toelaat, maar hem maakt tot een machteloos nummer in de gemeenschap van den absoluten staat.

Als er geen bekeering komt, wat wacht dan de wereld van dezen tijd?

Revolutie op revolutie, zooals nu door communistisch gestook allerwege staking op staking volgt, terwijl de domste onder ons behoorde te begrijpen, dat alleen rustige arbeid ons baten kan.

En het gevaar ligt nog niet allereerst bij het volk, maar allereerst bij de overheden, die niet meer weten wat gezag is, en altijd weer meemen het monster der revolutie met suikerklontjes te kunnen temmen.

Wij zien het ten aanzien van Java, mee door de houding van de geallieerden, dat moeten wij aanstonds toegeven.

Als wij met dr Colijn over deze dingen spraken, stond hij gewoonlijk op, om duidelijk te maken hoe het in deze dingen gaat.

De revolutionair begint zijn actie, er komt roering onder een deel van het volk, de overheid staat met afwijzend gebaar, maar wijkt ondertusschen terug. En dan deed dr Colijn een aarzelenden stap terug. Dat, zoo zeide hij, verwondert den revolutionair, kweekt zijn overmoed, en hij komt met nieuwe eischen. Weer volgt van de overheid een stap terug. De revolutionair wordt er zelve bang van, maar nu drijft een wild geworden massa hem voort. Als de van God gegeven macht om het kwade te bedwingen, terugwijkt, wordt een volk wild. De revolutionair begint al meer te vrageni, de gezagsdragers missen al meer den moed om staande te blijven, en zoo zinkt het geordend staatsieven in. Dat is het beeld van alle revolutie.

Vooral in onzen tijd is het zóó, dat, als een overheid geen moment wijkt inzake de gezagshandhaving, zij over meer dan voldoende middelen beschikt, om; alle revolutionaire misdaad te keeren.

Maar eeni heel of half socialistisch bewind mist de kracht om het gezag te handhaven, omdat men niet weet wat gezag waarlijk is.

Dat is het groot gevaar van onze dagen. En daarom hebben wij antirevolutionairen de roeping om met meer kracht van overtuiging dan ooit te voren onze beginselen te verdedigen, die wij ontvingen als vrucht der Calvinistische reformatie, d.w.z. als een vrucht van het gehoorzaam buigen voor de Schrift en het leven uit het Woord voor heel ons werk op alle levensgebied, voor de kerk, den staat en de maatschappij. Dan alleen is handhaving van gezag en recht en vrijheid waarlijk in goede harmonie mogelijk. Dan wordt voor allen levenskring ruimte gegeven, om zich te ontplooien naar de ordinantien Gods.

En over de kern nu van de kracht, die het Calvinisme eens kon openbaren toen het waarlijk gehoorzaam was in den weg Gods, mogen wij wel gedurig nadenken. Om te zien; , wat ook voor onzen tijd het eenig noo-

dige is. Met hartelijke groeten en heilbede,

uw toegenegen MARNIX.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen