Jets over het Antinomianisme in de 17e eeuw.

XIV.

IN DE CLiSSIC4LE VERGADERING.

In het begin van ons verhaal brachten wij onze lezers en lezeressen in de consistoriekamer der choorkerk van Middelburg, nu moeten wij ze weer daarheen leiden. Het IS den 6den October 1689. De kerken der Classis zijn bijeen, maar niet in zoo grooten getale als op een zomervergadering. Van de Overwatersche kerken (zooals de kerken van Staats-Vlaanderen toen genoemd werden) is er niet een vertegenwoordigd. Dit gebeurt vaak in den winter, tengevolge van het moeielijke, ja het gevaarlijke der overvaart. Iedereen weet het. Daarom worden gewichtige zaken, vooral die, waarbij de belangen der kerken van Vlaanderen betrokken zijn, met behandeld, tenzij deze gewaarschuwd zijn en in staat om te komen. Hiertoe behoort op dit oogenblik nog met de missive van de Edele Heeren van het vrije, welke de praeses daar voorleest en handelt over »zeker appointement van de Ed. Mog. Heeren Raden van Staaten", waarbij zij hunne resolutie bekend maken: »datalvorens eenig predikant of proponent onder Generaliteit beroepen zou mogen worden, bevestigd of, gehabiliteerd, aan H. E. M. daarvan kennisse gegeven moet worden met bijvoeging van getuigenis van hun leven en leer." Wel wordt dit besluit der Overheid door de broeders eene krenking van het recht der Classis geacht. Maar voorloopig kan men hiertegen niets doen dan eene commissie benoemen, die den Raad van State tot andere gedachten moest trachten te brengen.

Hiermee is deze zaak afgeloopen. Daar wordt aan de deur geklopt. Afgevaardigden van de kerk van Gapinge verzoeken binnengelaten te worden en een beroep naar hunne gemeente, in de vreeze des Heeren uitgebracht, in te brengen. Daar het bekend is, dat de tegenwoordige leeraar van Gapinge, Ds. Jonas Hollebeek, binnenkort naar Overschie vertrekt, wordt de commissie toegelaten. Ds. Hollebeek is haar tolk en deelt mede, dat de beroeping gevallen is op Ds. Philippus Stroobant, dienaar des H. Evangelluras op den Hoeck.

Heeft iemand iets tegen de approbatie van dit beroep ? " vraagt de voorzitter. Ds. Aegidius van Rijchegens, nadat hij onderzocht heeft of de beroeping zelve naar kerkenorde geschied is. Ds. Joh. Philemons vraagt het woord en deelt mede, dat hij geruchten omtrent Ds. Stroobant heeft gehoord, die hem van ketterij, van Hattemisme zelfs, beschuldigden. Ds. Van Deinse herinnert hierop: »Ik heb indertijd een gesprek gehoord tusschen Ds. Stroobant, Ds. Biscop en Juffrouw Romen, waarin de eerste zulke dingen zeide, die ik niet raadzaam oordeel in deze vergadering over te zeggen. Te minder omdat ik later op mijne informatiën vernomen heb, dat hij in zijn predicatiën, gebeden, catechisatiën en omgang niet Hattemistisch is." »Ik voor mij, " sprak nu Ds. Hoornbeek, »verzeker u, broeders, dat onze ambtgenoot Stroobant zoo zuiver is als een onzer.”

Deze woorden roepen op veler lippen een glimlach te voorschijn. Daaraan voegt Ds. Biscop een bekentenis toe: »Nu, Ds. Stroobant is niet zoo zuiver als Ds. Hoornbeek wel meent. Van Hattemisme of Antinomianisme is hij niet geheel vrij te pleiten", »Als men ten minste op suspiciën mag afgaan", sprak Ds. Van Leeuwen van Sluys, »dan moet ik erkennen, dat mij bericht is, dat Ds. Stroobant Verschoors gevoelens goed noemt. Ik wil dat echter niet gelooven, omdat men tegenwoordig iemand al licht iets nageeft”.

Broeders, broeders", zoo klinkt nu opeens het vermaanwoord van Ds. Vermaten, »wij gaan den verkeerden weg op. Wij mogen niemand onverhooid oordeelen. Suspiciën hebben we hier in menigte, maar een suspicie is geen grond om iemand te veroordeelen. Ik heb nog al eens omgang met Ds. Stroobant maar ik verklaar, dat ik van hem niets gehoord heb, dat ook maar den minsten schijn op hem zou laden, dat hij Van Hattems gevoelen toe­ gedaan zou zijn. Integendeel heb ik hem wel eens met groote verfoeiing en verontwaardiging die tegen zien gaan met het oogmerk, om de vonkjes van die gevoelens in zeker persoon overgebleven, uit te blusschen”.

Genoeg beschuldigingen, die de Classis voorzichtig, j^ meer dan voorzichtig moeten maken. Zij schorst de appro--batie tot over 14 dagen op en benoemt de predikanten Nic. Schover en Joh. Thilenius in eene commissie, aan wie opgedragen wordt »nader inquest te doen, de Classis te informeeren en punten van beschuldiging te stellen." De keuze der deputatie is goed. Ds. Thilenius is een man, vergrijsd in den dienst dïs Heeren. Bijna vijf en twintig jaren is hij te Middelburg bedienaar des Woords geweest; van menige moeilijke commissie heeft hij zich met zorg gekweten. De benoeming van zijn ambtgenoot Nicolaas Schover, professor van de lUustre School van Middelburg, mag Stroobant evenzeer een waarborg zijn, dat de beschuldiging tegen hem ingebracht, nauwkeurig en met kennis van zaken zal onderzocht waren. Hoeveel waarde de Classis aan zijne adviezen hecht, blijkt uit deze twee feiten, dat hij in 1694 naar Leiden beroepen, maar niet aan Leiden afgestaan werd, omdat de Classis hem niet missen kon, en uit de opdracht, hem en Hulsius gegeven, om een geschrift tegen het Antinomianisme op te stellen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen