Buitenland.

Duitschland. Oud-Rooraschen. Von Wachler.

Het schijnt, dat in Duitschland de Oud-Roonischen eenigszins toenemen. Te Berlijn is het hun eindelijk gelukt om hunne gemeente als Oud-Katholieke parochie door de regeering erkend te zien, nadat daarom jaren lang gevraagd was.

In de dagen waarin de Meiwetten van kracht waren en gehandhaafd werden, was dit anders; toen werden de Oud-Roomschen op allerlei wijzen begunstigd. Sedert minister Falck aftrad, werd dit anders. Dit neemt niet weg, dat den 25sten Februari aan de Oud-Roomsche gemeente te Berlijn kon worden medegedeeld welke de inhoud is van de oprichtingsoorkonde, die door Dr. Reinkens als Oud-Boomsch bisschop onderteekend is.

De oprichting van eene oud-Roomsche parochie heeft ook dit voordeel, dat de Oud-Roomschen voortaan niet meer verplicht kunnen worden om kerkelijke belasting te betalen. Ofschoon zij door de Roomsche kerk uitgeworpen waren, moesten zij toch gedwongen liunne bijdragen leveren voor het Roomsche kerkwezen; en dit was des te onbillijker, wijl zij ook voor hunne eigene kerkelijke behoeften te betalen hadden.

Protesten tegen dien toestand waren zonder ge volg gebleven. De Roomschen wezen gestadig op de letter der wet, en het scheen, dat zij, gelijk ten onzent vele Synodalen, wel de menschen konden bannen uit hunne gemeenschap, maar zich daarbij het genoegen wilden ontzeggen om ten koste van hun beurs kerkelijk te leven.

De voormalige candidaat tot den H, Dienst, Von Wachler, die eenigen tijd in den waan geleefd heeft, dat de sociaal-democratische beginselen met die van het Christendom te verzoenen zijn, begint zijne dwaling in te zien. Van zijn voormalig Christelijke-sociaal-democratie, blijft alleen sociaal-democratie over. In een bericht aan zijne geestverwanten, schrijft hij : sReeds is het eenige malen gebeurd, dat men, als ik uitgenoodigd was om een voordracht te houden, als onderwerp had opgegeven »Christendom en Socialisme". Ik verklaar nu, dat ik in politieke voordrachten nooit over dat onderwerp spreken zal. Ik ben steeds bereid, in bijzondere samenkomsten over mijne verhouding tot het Christendom een ieder te woord te staan, maar ik houd het voor principieel onjuist, in staatkundige samenkomsten van den godsdienst te spreken, als alleen wanneer de godsdienst ook een zaak is die door de politieke wetgeving geregeld wordt."

Het schijnt, dat Von Wachler nog niet nagedacht heeft over de vraag of het ook mogelijk is om langs den weg, in Gods Woord geopenbaard, de oplossing te zoeken van de sociale quaestie. Wellicht is ook de gewezen proponent er van verwitrigd geworden, dat zijne opvatting van het Christendom niets kan bijdragen om de maatschappelijke nooden te lenigen.

Frankrijk. Een Sensatie wekkend werk.

De heer Paul Sabatier heeft een hoogst merkwaardig boek in de wereld gezonden, handelende over het leven van Franciscus van Assisi.

De schrijver is niet de bekende hoogleeraar te Parijs, maar dient eene kleine Gereformeerde gemeente als herder en leeraar. Voor ongeveer 10 jaren zond hij zijn eerste werk in de wereld, n.l. de Fransche vertaling en uitlegging van de bekende »leer der apostelen". Een tijdlang was hij predikant te Straatsburg, en woonde met eefiige uit Frankrijk en uit Fransch—Zwitserland overgekomen vrienden het tweehonderdjarig bestaan van de Hugenotenkolonie van Friedrich.sdorf in Tounus bij. Reeds toen werd hij voor een van de begaafdste vertegenwoordigers van de moderne theologie in Frankrijk gehouden.

Terwijl Sabatier in Straatsburg woonde, werd hem plotseling door de Duitsche overheid de keuze gesteld, om óf aan de regeering te vragen om als Duitscher genaturaliseerd te worden, óf ten spoedigste het Duitsche grondgebied te verlaten. Hij besloot tot het laatste en werd predikant in eene gemeente in het Zuiden van Frankrijk. Jaren lang hoorde men niets meer van hem. Op eenmaal hoorde men, dat hij een belangrijk werk over Franciscus van Assisi geschreven had. De Figaro, het blad, dat door vierduizend priesters ijverig gelezen wordt, dat ook het blad is van de z. g. elegante verdachte daraeswereld, het aristocratische hoog-conservatieve «Journal des Débats", de bekende «Revue des Deux-Mondes" leverden critiek op eene hartstochtelijke wijze over het werk, dat overal het onderwerp werd van de levendigste gesprekken.

Het eigenaardigste van de zaak is, dat de meeste menschen den schrijver voor een vrome Roomsche Benedictijn houden en geen vermoeden er van hebben, dat het geschreven is door een modern predikant. Trouwens had Sabatier er UI zijn boek niet bij geschreven, dat hij predikant was. Zulk een opgang maakte het werk van den Franschen predikant, dat er in eenige weken vier drukken van uitverkocht werden.

Het wonderlijkste van alles is, dat, toen de vierde druk nauwelijks het licht gezien had, de paus zijn zegen er aan schonk !

Zijn naamgenoot, de bekende hoogleeraar Sabatier, te' Parijs, schreef daaromtrent dat Zijne Heiligheid onmogelijk het geheele werk kon doorgelezen hebben, daar het toch eenige aanmerkingen bevat, die tegen de pauselijke autoriteit gericht zijn. De Parijsche Sabatier critiseert evenwel het werk van zijn naamgenoot, daarbij betoogende, dat hij aan den pauselijken zegen niet vreemd is, ofschoon men niet zeggen kan, dat hij ook maar op eene enkele plaats zijn beginsel heeft verloochend. Daartegen kan men zeggen, dat hij evenzeer nergens zijn beginsel heeft uitgesproken, anders zou zijn werk onmolijk met zooveel bijval door de Roomsche wereld van Frankrijk en daarbuiten begroet zijn geworden. Men verwijt aan Sabatier, dat hij een conspiration du silence heeft aangegaan.

In de Eglise libre schrijft de heer Sabatier omtrent zijn werk, en deelt daarover nog mede dat hij 233 artikelen ontvangen heeft, alle over zijn werk geschreven. Ook deelt de heer Sabatier daarin mede, dat hij brieven gekregen heeft van Ferdinand Fabre en van Alphonse Daudet, die zich zeer vleiend over zijn arbeid uitlaten.

«Ligt hierin niet de aanduiding van de zending die aan het Protestantisme is opgelegd op het einde van deze eeuw", vraagt Sabarier. Wij meenen dat een boek, dat Roomschen in verrukking brengt en zelfs den pauselijken zegen verwerft, zal toch wel moeilijk dienst kunnen doen voor een geneesmiddel voor de geestelijke kwalen van het einde dezer eeuw. Of men moest van gevoelen zijn, dat men ook op geestelijk gebied de homoepathische geneeswijze volgen moest?

Dit is zeker, dat het ideaal van objectiviteit door Sabatier in genoemd werk bereikt is.

propa­ Noord-Amerika. Mormoonsche ganda.

De Mormonen, of 2. g. Heiligen der laatste dagen, die een Pelagiaansche leer zijn toegedaan en, tot ergernis van alle weidenkenden in Amerika en daarbuiten, in veelwijverij leven, maken helaas nog altijd proselieten in Europa. Wel iets minder dan vroeger, maar nog gaat de propaganda voort. In het laatste jaar hebben zij 7120 personen voor hunne jammerlijke zaak weten te winnen. Bijna de helft van de tot het Mormonisme afgekeerden waren Scandinaviërs; in Stockholm werden er 735 voor geworven; in Kopenhagen 50. Na Zweden en Noorwegen leverde Groot-Brittannië den grootsten buit voor de Mormonen; 336 personen werden overgehaald om de jammerlijke leer van Jos. Smith, stichter der Mormoonsche gemeenschap, te volgen, In Ierland konden slechts drie proselieten gemaakt worden.

De wervers voor het Mormonisme hebben weinig succes in Duitschland gehad, slechts 64 menschen waren daar te verstrikken; in Nederland waren er nog 84 personen te vinden die zich lieten bewegen om naar Utah, de staat waar de Mormonen in Amerika zich genesteld en hun prachtigen tempel gebouwd hebben, te gaan. In Zwitserland lieten zich 149 menschen overhalen om naar Amerika te gaan, teneinde daar in de Mormoonsche wereld te leven. In Turkije zijn drie personen overgegaan.

Er zijn echter ook Mormonen die te Europa blijven. Hun aantal bedraagt over geheel ons werelddeel 8020 personen, waarvan 3942 Scandinaviërs zijn. Onder dit getal zijn de z.g. »zendelingen" begrepen. Zij hebben 13 stations in Groot-Brittanië, 46 op het Scandinavische Schiereiland, 26 in Duitschland en Zwitserland, 74 in Nederland en één in Europeesch Turkije. Dat er in Nederland door de Mormonen gewerkt wordt, was ons bekend; maar het verbaast en smart ons, dat er in Nederland nog 74 plaatsen te vinden zijn waar het Mormonisme eenigszins vasten voet wist te krijgen door het houden van samenkomsten.

WiNCKEL.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen