GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Leestafel.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Leestafel.

9 minuten leestijd Arcering uitzetten

1. NELLIE. KEN KIND IS ONS GEBÓitEtf; -Gewijde Idylle. Met teekeningèn van ISINGS. 's.Gravenhage. D. A. Daamen.

Blij-makend als 'n nachtegaalslag in de mist, Was en is in deie nevel-dagen, voor de Kerk vari Christus, het - weer hooren verkondigen van wat in schrift is vastgelegd op de eerste bladzijden van Lukas' en Mattheus' evangelie, van wat ik, met wijlen onzen VAI* ANDEL zou - willen noemen: »den morgestond van Jezus' leven." a

Ook NELLIE (Mevrouw VAN KOL), ' christin geworden toen zij in jEztJS niet slechts haar Leeraar maar pok haar Verlosser vond, is er door blij-gémaakt.

Het weer gedenken van het feit: , »Een kind is ons geboren''-, - dat kind, welks geboorte dé engelen-dedeuizèggen, ^r-deden zingen., zooals wij het noemen, m het 'bêSèf, ; dat voor mênschenporen hün zeggen 'n zingen was:

• .Eere zij God in den Hooge! " "Vrede op-.aarde !. In de menschen een welbehagen!

Het weer gedenken van dit feit, heeft in haar gemoed weer de diepe ontroering van het christelijk-religièus gevoel gewekt, dat zich verbindt aan de verschë gewaarwording der grootè liefde Gods; der liétde Zijns welbehagens in menschen, om en in het Kind van BETHLEHEM.

Maar, het zich weer indenken en inleven in J »den morgenstond van Jezus' leven", in die Evangfelie-verhalen van zoo eenig poëtische mooiheid, heeft haar, de kunstzinnige, ook ge-: g geven de blijheid eener machtige schoonheidsontroering. En dit is te verstaan, want, noemde in een . college ESTHETIEK Profes^ sor ALLARD PIERSON eens den aanvang van onzen Bijbel, het, : »In den beginne schiep v God den hemel en de aarde", een woord, dat in heel de wereld-literatuur door geen ander iii b verhevenheid wordt overtroffen, na wat ik van dé v wereld-literatuur onder mijn oogen kreeg, zoii ik er aan Svillen toevoegen, dat daar in poëtische R schoonheid niets overtreft de eerste bladzijden T van" Lukas en Mattheus.

En zoo heeft zij dan, uit haar christelijkvroom en dichterlijk gemoed, met al de kunst­ v z vaardigheid waarover zij-'beschikt, heel dien h cyclus van verhalen uit den morgenstond van r JEZUS leven, in haar jongste gedicht, uitgezongen.

Dit gedicht, vari vrome teerheid'.en, t^ere v vroomheid, is geworden tot wat. zij zelf noenit: d seen gewijde Idylle«; een, in kleine, fijne beel­ S den onder dë 'aanschouwing brengen van al dat v landehjk leven, in het gebergte van Juda, 'in m Nazareth, in Bethlehem, ., op den weg' naar Egypte en nog ééns in Nazareth; van al dat leven dat zijn middelpunt heeft in het ééne feit van BETHLEHEM dat Nellie düs uitzingt.

En diep in" deii stiUeiij heiligen nacht, '• diep in den stillen naqht kwamj? ^'! Engelen stonden de iribeder bij. In doeken wond zij het kindeké-teer, en legde het in de kribbe neer.

En, denkt nu niet, dat voor NELLIE deze evangelieverhalen, van wier dichterlijke schóonheïd bok. op haar zulk een bekoring uitging, als voor velen in onze dagen, maar poëzie zijn» Want uit haar invoegen van ëen tweede verblijf te BETHLEHEM tusschen het naar NAZERETH terugkeeren, waarvan Lukas 2 : 51, en de vlucht naar EGYPTE, waarvan Mattheus 1:14 bericht, - 7 een poging tot harmonistiek, die zij, blijkens een noot op p. 26, aan, het werk vari Rjtv. PÈRE DIDON: JÉSUS-CRIST« pritleende, —blijkt haar vasthouden aan de historiciteit dezer verhalen.

NELLIE noemt op het voorhandsche titel-blad haar werk: Een boek om voor te lezen aan kinderen — niet te'klein".

En dat is het, al zullen ook groote menschen er van genieten.

Ook in: EEN KIND IS ONS GEBOREN toont deze dichteres, dat zij de moeilijke kunst verstaat van te geveii kinder-poëzie, ook godsdienstige kinder-ppëzie.

Het is haar toch gelukt, noch door het naieve het gewijde, noch door het gewijde het naiv«, te schaden.

. De welgeslaagde teekeningèn van ISINGS, altijd in goeden toon 'gehouden, verhqogên de Waarde van dit, bok-.typografisch, voortreffelijk uitgevoerde' bijbelsche kinderboek.

Ik wensch van-. .harte, dat dit boek, .-^aar NËLMEÏ-vóór-in liet. afdrukken : In liefde JÈem 'gewijd., mag vporgelezen vvprdeilfaaft kinderen tiit(? i^, e, en óóf uit andere kringen.

Ook uit andere kringen, want dit is nu net 'fi; : boek om er mee te e-vangeliseeren. Te evangeliseefên onder die arnie kinderen van heel riette en deftige en rijke metis.chep, . die HEM, aan' Wien de schrijfster het wijdt, hog niét keririieri.

2. OMHDOG, , onafhankelijk-godsdienstig tijdschrift. Redactie Méj; DR. C. - GERLINGS, Dr. G. H. VAN SEN-DEN, J. JAC-THOMSON. Uitgave van P. DZ. "Veen, Amersfoort.

"Van dit tijdschrift, dat een maandschrift zal zijn, ontvingen-wij de eerste Aflevering van den eersten Jaargang.

Het motief, dat bij de Redactie voor het ondernemen van deze periodiek voorzit, is een zeer ernstig. Zij schreef toch niet minder dan: »Wij zouden dat motief willen noemen: de innerlijke noodzakelijkheid, - wij willen het dieper omschrijven: de stehi Gods. Omdat God in ons getuigt, willen wij-getuigen van Hem, zooals. wij meënen, dat het zal kunnen weerklant vinden bij velen, die vvars van. aüe partijhatelijkhëid in de diepte willen afdalen en de hoogten willen opgaan».

- Partijhatelijkheid is 'n , leelijk ding; wat de Redactie er onder verstaat hangt saam, als ik mij niet vergis, mét wat zij noemt: de > vulgaire ' rechtzinnigheid* en > vulgaire vrijzinnigheid*. Immers aan het slot van èen volgende alinea lees ik: »Maar wel willen wij ons verzetten, en wel zoo krachtig mogelijk, tegen een vulgaire rechtzinnigheid en vulgaire vrijzinnigheid, die maar al te dikwijls optreden, alt-hadden zij uit naan» der rechtsjinnigheid of der vrijzinnigheid gesproken. -

»Vulgaire rechtzinnigheid, '' die voor mij saam valt Enet de Orthodoxie van het onwedèrgeboren hart, evenals «vulgaire vrijzinnigheid/' met het Modernisme van Jan Rap, zijn zeker onverkwikkelijke verschijnselen en de rechtzinnigheid verzet zich eveneens tegen het eerste, als de vrijzinnigheid tegen het laatste; en wel zpö: krachtig mogelijk.-

Naar het mij voorkomt, kon de Redactie dit zich-zoo-krachtig mogelijk verzetten tegen deze blairieerende meelpopers, gerust overlaten aan de rechtzinnigheid en de vrijzimiigheid.

Maar, en dit verklaart - véél, deze Redactie is noch rechtzinnig, noch vrijzinnig.

In het midden toch van diezelfde alinea waaruit ik zoo - even citeerde, spreekt ze dat onverholen uit. «Als redactie stellen we ons noch op het standpunt der rechtzinnigheid noch op dat der vrijzinnigheid. Ieder - oordeelt hierin gelijk hij in zijn geweten meent te moeten doen. En allen medewerkers wordt gelijke vrijheid gewaarborgd.

Hoewel de Redactie : zick : .zoo krachtig mogelijk wil verzetten tégen het vulgaire in beide richtingen, gaat haar onderneming, echter niet dan bijkomstig tegen de »valgairen", want haar eigenhjk doeL is, naar ik reeds mededeelde, , te schrijven voor hen, »die wars van alle partijhatelijkheid in dé diepten willen afdalen en de hoogten vrillen opgaan."

Bij dezen, hiet-vulgairen, bij dezen wars van lle partijhatelijkheid, wil zij van God getuigen; zooals zij-meent, dait het bij velen hunner zal weerklank vinden. B h

Wit zij daaronder verstaat spreekt zij uit in het begin van dezelfde alinea : • »Zoo w.enschen wij op te komen voor hét zuiver-religiêuse, dat wij bij èlk, dér huidige richtingen gelooven te kunnen yiridèn, te midden van-den strijd dier richtingen. h W\ elke., want wij kiezen als redactie voor geen r dezer partij.

. Hpe ernstig ook het motief en ook het doel der Redactie met dit-haar Tijdschrift is, wil mij toch de wijze waarop zij zich voorstelt dit doel te bereiken, niet bnbedenkelijk voorkomen.

Ook ik zal allerminst ontkennen dat het religieuse zoowel in de riiet-vulgaire vrijziimigheid als in de niet-vulgaire rechtzinnigheid is te vinden. Maar dit raakt slechts de religio subjectiva, eri is ook te vinden bij vrome oden, Mohammedanen en Heidenen. Dan, naar mijn innigste overtuiging kan men alleen van ware, van zuivere religie en van zuiver-reliieus spreken, waar het rehgieus voelend, denkend . en • willend subject zich, als zijn object, richt op dën eehigen waarachtigen God en Jezus Christus, dien Hij gezonden heeft.

Daaromtrent echter bestaat een diepgaand B erschil tusschen de rechtzinnigen of hen die v zich aan de Schrift als Gods openbaring geonden weten, en de vrijzinnigen of hen die o an de Schrift als Gods openbaring los zijn.

Het schijnt mij dan ook toe, dat zooals de t w edactie van dit »onafhankelijk-godsdienstig deE ijdschrift» tneent van God te moeten getuigen, l heel weinig weerklank zal vinden èn bij rijzinnigen èn bij rechtzinnigen. Hoogstens kan h ij met haar onderneming bij haar lezers wekken et zeer algemeen en daarom juist zeer vaag g eligieus gevoel. Maar dit vage-algemeene is dan v och het zich verbijzonderend religieus gevoel l z an de rechtzinnigheid, wier criterium de gebon­ e enheid aan de, zij het ook steeds aan de ' chrift, appellabelc. Belijdenis der Kerk is, noéh^ ad an de vrijzinnigheid, wier criterium is het et K, erk: en Schriftgeloof gebroken hebben.

Téekenënd is, dat reedé in deze eerste aflevering' geheel andere tonen opklinken.

Zoo toch wanneer DR. V. SENDEN een b erk van DR. GERRETSEN, — die-toch geen > vul­ g aire «is —, bespreekt en dan schrijft: » Het spijt e ij dat ik het zeggen moet, maat met allen wil tot d aardeering en toenadering tusschen menschen, l ïë zoo oórdeelen, eri mij gaapt eene kloof*. e« oo wanrieer hij van een stuk van DR. VAN ÉN BERG VAN EYSINGA, toéh ook geen «vulaire* ^, schrijft: sHemmag wél gevraagd worden: o iijt gij een leeraar Israels en weet gij van deze ingen niet*? en waarop hij dan dezen zin laat olgen:

sMaar verre er van af hem hierover persoonijk, hard te vallen, is hij, die aan zulke uitingen lechts éen ding ziet openbaar worden: de traedie van het intellectualistn.

Mijii indruk van dit Tijdschrift zou ik willen itspreken in het woord, dat ik, zij het ook in nder vérband, onlangs bij een Duitschen chrijver las: »Die Absicht ist klar und beréchigt, das Mittel, sie zu verwirkhchën doch nicht o assend.

3. MARTHA KLENDER. Uitgave van I. M. REDÉE'S Boekhandel en Uitgevers-Maatschappij, otterdam. a

"Wat laat door ons ontvangen, vestig ik alsnog volgaarne de aandacht op dezen, zoo naar schild ls inhoud aanbévèlingswaardigen kalender. Met hem zich aan te schaffen, begunstigt men tevens de bekende MARTHA-STICHTING te Alphen a. d. Rijn, .want hij wordt uitgegeven ten voordeele a n van, dit werk der barmhartigheid.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 11 januari 1914

De Heraut | 4 Pagina's

Leestafel.

Bekijk de hele uitgave van zondag 11 januari 1914

De Heraut | 4 Pagina's