Het calvinisme en de kunst - pagina 39

37

de booze druppel van andere poëten bij Cats dan toch tot boordevoUen beker wierd, dan vraag ik op mijn beurt, of zijn huismuze dan anders dan hu is taal kon spreken, en of de vaderen uit die dagen in hun brieven, in hun aanspraken, tot in hun predicatië toe dan soms n i e t gerekt en n i e t omslachtig waren? Och, hun flegma maakte hen tot altoos r e d e g e v e n d e wezens, en voor dat redegeven namen ze den tijd. En wat nu zijn grootvaderlijke allures betreft, die vindt ge in a l l e taal bij alle gnomische dichtkunst weder. Als „wijzen in de poorte" verzamelen ze het stadsvolk om zich, of als vaderlijk vriend lichten ze de klink van uw huisdeur op, om u al het profijt van hun inzicht en ervaring te komen bieden. In zekeren zin spreken ze u toe als boden uit een hooger sfeer gezonden, en wat Cats in zijn zinnebeelden zong, klonk in veler oor schier als vervolgzang op het Boek van Salomo's spreuken. "*) En daarom de eere van Dichter in echten zin, dichter bij Godes gratie en onder de Dichters poëet, van min verheven genre, maar in dat genre toch, van eersten rang te zijn geweest, blijf ik voor Cats handhaven. Dat kan niet gevoelen, wie in idealistische overprikkeldlieid of in belustheid op verguldsel en rythmisch vernis zich aan den Catsiaanschen eenvoud stoot. Maar beseft ge, wat het is, in één poëtische gedachte heel het leven van hemel en aarde, van mensch en natuur saam te vatten; in die ééne gedachte met al den gloed van uw hart en al het talent van uw genie in te leven; en te staan naar den roem, en dien roem te verwerven, om het bezielend en toch nuchter, het versmeltend en toch veredelend schoon dier gedachte onder het bereik van oud en jong, van boer en burger, ja, onder het oog en in het oor van heel een volk, en dat van een volk zooals het onze toen was, te brengen, — dan immers ben ik zeker ook van uw instemming', als ik wat Cats ons als erfenis achterliet, niet maar „bundels verzen" noem, maareen w e r e l d v a n p o ë z i e . Zoo heeft dan ook ons volk in zijn kloeker dagen het begrepen, en aan Cats is gelukt, wat noch Vondel, noch Bilderdijk bereiken kon: hij is volksdichter, man des volks, huisvriend onzer natie geworden. Onder geen volk vond Cats' populariteit haar wederga. Eerst toen in de vorige eeuw de pit uit oiis volk opgeteerd en zijn veerkracht verslapt was, is die dankbre vereering in laatdunkende minachting verkeerd. En zóó niet was in Bilderdijk de man van reusachtige kracht verwekt, die tegen die nationale zelfverlaging zijn banbliksem slingerde, of Cats' roem herleefde weer, en op Bilderdijks voetspoor

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen