Zonde en recht - pagina 39

33

de hoogleeraar Van der Wijck in verontwaardiging Mr. Hamaker's stelsel „ethisch nihilisme noemen §2)^ het baat ten slotte niet, zoolang niet tot God als bron, zijn' wil als inhoud van het recht wordt teruggekeerd. Lucien Brun wijst er op, dat de doling van het maatschappelijk verdrag en den menschelijken oorsprong van het gezag gevonden wordt „dans beaucoup d'esprits qui se croient supérieurs, et qui, surtout, se croient conservateurs, . . ." 83) Ook Groen van Prinsterer zocht telkens aan te toonen, dat het conservatisme slechts radicalisme in den dop is, en het radicalisme niet anders dan opgeschoven conservatisme. En treffend wordt dit o. a. bevestigd, zoo door Das monarchische Princip van Roellner 84) als door het Handboek van den hoogleeraar Cock voor de Prinsen uit ons Vorstelijk Stamhuis 85). Het recht vloeit voort uit God. Die belijdenis dient weder te worden aanvaard. Zijn wil moet gelden in alles en voor allen. In den beginne schiep God den hemel en de aarde. Die ordening blijft. Daarvan gaat ook door de zonde niet af Ook niet door de duisternis, waarin de mensch na den val geraakte. De historie leert, dat oudtijds de rechter geheel zelfstandig het recht had te zoeken. Dit is zoo vreemd niet. Ja, het geschiedt door ieder mensch in het dagelijksch leven nog voortdurend. Het kind moet het vertrouwen hebben, dat zijn onbeschreven recht ook tegenover den ouderen broeder veilig ligt in 's vaders hand. Eene rechterlijke uitspraak zonder menschelijke wet laat zich alleszins denken. Zeer juist is dan ook het betoog van Thomas Aquinas, waar hij het bestaan van dergelijke wetten alleen als meer gewenscht beschrijft 86). Ten volle beamen we wat Von Ihering zegt omtrent den voorrang aan het wettelijk recht boven het gewoonterecht te geven: „Das Gesetz ist der Akt wodurch das Recht — de kennis van het recht — aus dem Zustand der Naivetat heraustritt und in officielier Weise zum Selbstbewusztsein gelangt." 87) Nochtans schuilt in de wet ook het niet geringe gevaar, dat zij voor der menschen bewustzijn zooveel te eer wordt een zelfstandig gebod, en niet slechts de uitdrukking van het recht, zooals dat door God voor dien tijd en toestand wordt gewild 88). En dit gevaar wordt nog verhoogd door het stelsel van codi3

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen