Christelijke wereldbeschouwing - pagina 59

59 de eigenlijke drijfveeren, en de laatste geven de voorwaarde»

waaronder gene alleen verwezenlijkt kunnen worden.

aan,

Het Darwinisme, voor zoover het waarheid

bevat, doet hoog-

de voorwaarden, de gelegenheidsoorzaken ons kennen,

stens

waaronder en waardoor de ontwikkeling plaats het

blijft

waartoe

geschiedt

zij

Dat antwoord wordt ons

Darwin aan de hand gedaan, en ook maar

teles,

Schepper

daarheen wordt

Zoo beschouwd,

werping principia

niet door Plato en Aristo-

Zijn eere het doel aller dingen

en

God de

de

zijn

Daaraan

is.

is

alles geleid.

causae

finales

ook geen

listige

vreemde indringers, die de werkende oorzaken

of

van buiten

niet door

alleen door de Christelijke belijdenis, dat

alles dienstbaar,

vijanden

waarom en

ons het antwoord schuldig op de vraag, i).

maar

grijpt,

af overvallen

Maar

dwingen. in

en

ze,

zij

tegen wil en dank, tot onder-

de vormende en leidende

zijn

dingen zelve, de door de Goddelijke kracht

de

gedragen energieën,

welke de

schepselen

op den weg der

ontwikkeling vooruibrengen en aan hunne beweging richtmg schenken. Daarbij

is

er zeer zeker onderscheid in

den graad

en de mate, waarin de „Zweckgedauke" in de versclüUende schepselen immanent

is.

Er

is

naar de distinctie van K. E.

von Baer „Zielstrebigkeit" en „Zweckmassigkeit"

;

er is trans-

cendente en immanente teleologie. Voor de machine doel,

waartoe

ze

dient,

altijd iets innerlijk

naarmate de schepselen organisch bestaan, nemen finalis als idee in zich

mede

verwezenlijking bezien,

is

de

heel

op ^).

en arbeiden

En van

wereld

een

aan

Gedanken and Thatsachen

Liebinann, Anal. der Wirkl. 354.

Trcndelenburg, Log. Unters. Il 29. 30.

3)

Trendelenburg

79 v.

de causa

haar

het hoogste standpunt uit

1)

a. p.

zelve

zij

het

Maar

organisch geheel, door één

2)

t.

zij

blijft

vreemds.

II 163 v.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen