Ambt en persoonlijkheid - pagina 9

onderscheiden terrein het machtwoord is geworden. R u d o l f E u c k e n oordeelt met recht, dat het leveren eener geschiedenis van het Persoonlij kheidsbegrip in de 19^^ eeuw, voor een taak zou stellen, die rijke vrucht belooft. ') Zeker is, dat P e r s o o n l i j k h e i d meer zeggen wil dan P e r s o o n , hetwelk evenzeer, zoowel in theologicis als in juridicis, zijn eigen historie heeft. P e r s o o n wijst op het individueele redelijk en zedelijk bestaan van den mensch, gelijk dit reeds het kind in de wieg bezit. Maar bij P e r s o o n l i j k h e i d treedt bovendien voor den geest het geestelijk proces der rijping, waarin hetgeen aan de persoon eigen is tot ontwikkeling kwam. Eerst de nieuwere tijd heeft het begrip P e r s o o n l i j k h e i d duidelijker zoeken uit te beelden en psychologisch vast te stellen. L e i b n i t z meer naar de intellectueele zijde, wijl hij haar wezen ziet in het zelfbewustzijn; K a n t meer naar de ethische zijde. Voor den Königsberger wijsgeer gaat P e r s o o n l i j k h e i d ver boven het intellectueele uit en opent voor hem een nieuw gezichtsveld, waarop hij de vrijheid des menschen handhaaft. Z e is hem de vrijheid en onafhankelijkheid van het mechanisme der geheele natuur . . . ., datgene wat den mensch verheft boven zichzelven als deel der zinnelijke wereld, hem aansluiting geeft aan een orde der dingen, die slechts het verstand denken kan, en die tegelijk de geheele zinnelijke wereld onder zich heeft. ^) Het ligt niet sommen. Voor de richting van uitdrukking aan

in onze bedoeling de talrijke definities op te het meerendeel blijven ze zich bewegen in K a n t , maar geven toch ook respectievelijk het uitgangspunt, dat men zich heeft gekozen.

') R u d o l f E u c k e n , Geistige Strömungen der Gegenwart, Leipz. 1909, bl. 345. 2) Imm. Kant, Grundlegung zur Metaphysik der Sitten und Kritik der praktischen Vernunft, herausgeg. von K a r l R o s e n k r a n z , dl. VIII Sammtl. Werke, bl. 2H, Leipzig, L e o p . V o s s , 1838.

7

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen