De invloed van het christendom op het Romeinsche recht - pagina 15

Eenige nadere preciseering van het onderwerp is gewenscht. „De invloed van het christendom", — wat wordt daaronder verstaan? Christendom is hier te nemen in objectieven zin; ik zou niet weten hoe men bij het beschouwen van verschijnselen op het gebied der gemeenschap een subjectief, voor menschelijke waarneming onvatbaar, gegeven als b.v. de palingenesie zou moeten hanteeren. Nader is de vraag dan: welken invloed heeft het optreden van het christendom, heeft de leer, de belijdenis, de overtuiging, die in de eerste eeuwen in de christenheid, in de christelijke kerk, werkte, gehad op de ontwikkeling van het Roraeinsche recht? E r kan ook een andere vraag gesteld worden: in hoever heeft het Romeinsche recht den invloed ondergaan van de openbaring, die in Gods Woord tot ons spreekt? De twee vragen zijn niet identiek; de tweede onderscheidt de christelijke religie van de bijmengselen, waardoor zij reeds vóór Justinianus onzuiver was geworden. Zoo werkten er opvattingen omtrent een plicht der overheid om door dwang het christendom te bevorderen en de zuivere leer en de eenheid der kerk te bewaren, waarin wij heden een invloed zien niet van de aan de kerk toevertrouwde waarheid, maar van bij haar ingeslopen dwaling. Hoezeer dus ook de tweede vraag van groot belang is, bespreek ik heden alleen de eerste, de vraag naar den invloed dien het christendom zooals het was op de staatsontwikkeling gehad heeft; al is niet uitgesloten dat onder de beschrijving van dit gebeuren critische opmerkingen doorloopen, gelijk er zooeven reeds een werd gemaakt. Die beschrijving wordt gedrukt door het reeds vermelde bezwaar van de schaarschte van berichten over de rechtsontwikkeling in den na-klassieken tijd. Het is toch reeds zoo moeilijk de oorzaken van bepaalde gedragingen op te sporen. Men denke slechts aan bekende strijdvragen als de controvers tusschen haec religionis ergo en haec libertatis ergo, en de vraag of de sociale wetgeving gevolg is geweest van het ontwaakt christelijk-sociale besef dan wel van heft opdringend socialisme. Bijzonder moeilijk wordt het onderzoek naar motieven en oorzaken in een bewogen en critieke periode als de

13

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen