De wijze in Israël - pagina 10

Tegenover de wijzen staan de dwazen, de ^ewïlïm, de domme mensen, die wijsheid en tucht verachten (Spr. 1 : 7), de kësUïm, de stupiden, de dommen, die kennis haten (Spr. 1 : 22). Er zijn ook nëbalïm, „minderwaardigen", heel erge zondaren**). Er zijn ook pëtajïm, onervarenen, naïeven, die licht te verleiden zijn, gemakkelijk onder invloed, ook verkeerde invloed, zijn te brengen (Spr. 1 : 4, 22). Het boek der Spreuken dient, „om aan de onervarenen schranderheid te geven, aan de jongeling kennis en overleg" (Spr. 1 : 4). De middelen, waarvan de wijze in Israël zich bij voorkeur bedient, zijn de masal (spreuk) en de chida (het raadsel) (Spr. 1 : 6) ^°). Kohier zoekt de oorsprong van de spreuken in de kring van mannen, die des avonds bijeenzitten. De een zegt iets, en de ander vult hem aan. Bv. iemand zegt: „De zweep voor het paard, de teugel voor de ezel"; een ander vult aan: „en de roede voor de rug der dwazen" (Spr. 26 : 3). De spreuken zijn dus in de conversatie ontstaan " ) . Wij kunnen Kohier volmondig toegeven, dat de wijsheid van het volk, dat spreekwoorden maakt, ook in het Oude Testament aan het woord komt. Als voorbeeld noem ik, wat ons over Saul wordt meegedeeld tot driemaal toe. De uitdrukking luidt: „Is Saul ook onder de profeten?" De mensen, die hem zagen, terwijl hij zich als profeet gedroeg of in geestvervoering geraakte, zeiden dit tot elkander. Maar er staat ook: „en het is tot een masal geworden" (I Sam. 10 : 11, 12; 19 : 24) ^*^). Het is heel goed mogelijk, dat de wijzen zulke spreekwoorden hebben overgenomen en dat ook het boek der Spreuken ze bevat, maar daarnaast kan niet alleen op boeken als Job en Prediker, maar ook op Spreuken gewezen worden, om Köhlers stelling in haar algemeenheid voor onjuist te verklaren. Niet voor niets zijn namen als die van Salomo en anderen aan de spreuken verbonden. Zij zijn een bijzondere vorm van kunst. De wijze in Israël is niet de Israëliet, zij het dan de oude en ervaren Israëliet, zonder meer. Maar daarmee is de vraag nog niet beantwoord, of wij van een aparte stand van wijzen mogen spreken. Ter beantwoording van deze vraag zullen wij de daarvoor in aanmerking komende plaatsen van het Oude Testament moeten onderzoeken. Maar wij moeten daarbij bedenken, dat de wijsheid in het oude Oosten een internationaal verschijnsel was. Het Oude Testament zelf spreekt dit duidelijk uit, en de opgravingen van de laatste eeuw hebben dit treffend bevestigd. Juist voor de chokma hebben deze veel materiaal geleverd. De wijsheid van Israël is niet meer te denken zonder dit kader, dat haar des te beter doet begrijpen"). Maar dit internationale karakter der chokma geeft ons 8

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen