Verdienste of genade? - pagina 49

uitgedoofd is-'®^) en van hieruit komt men dan als vanzelf tot de coöperatie en dan niet als een tot vrijheid gebraohti zijn door de kracht der genade, maar vanuit de ontologische tegen- of neven-pool van de genade. De typische structuur van Trente is bepaald door de synthese tussen de verdiensten van het lijden van Christus en het menselijk meritum •^®*). In de canones van Trente wordt met nadruk gehandhaafd het „se disponere ad gratiam" "") en deze handhaving gaat gepaard met een scherpe oppositie tegen de Reformatie, waarbij gesuggereerd wordt, dat het in de Reformatie gaat om een genadebeschouwing, waarin de zondaar passief is en blijft, zuiver „object" is en de rechtvaardiging een woord der rechtvaardiging is, verbalisme, een vreemde vrijspraak, die in het leven ook niets uitwerkt en niet stimuleert tot eigen activiteit. Vandaar de felle kritiek op het ijdele vertrouwen der ketters '^^^) nog wel „ver verwijderd van aUe vroomheid" •'^°^). Vandaar de kritiek op het „sola" in hetzelfde verband, waarin de dispositie wordt gehandhaafd. Maar juist daardoor wordt de crisis acuut. Want nu kan het er niet meer om gaan aan te tonen, dat de genade niet annihüeert, maar stimuleert, maar om die coöperatie, die op de structuur der genade haar stempel drukt. Het probleem van het „facere quod in se est", door Leo in 1520 reeds tegen Luther ter sprake gebracht en hier zeker niet in de zin van Thomas, wijst er op, dat de identificatie van verdienste en loon toch te simplistisch is. Hier ligt m. i. de verklaring van 'het feit, dat de acten over de oongruo en de condigno nog nimmer zijn gesloten, ondanks Paulus in Trente en ondanks de prima en praeveniens gratia en de accenten op de gloria Dei. ^^^) „Minime extmctum, viribus licet attenuatum et inclinatum." Denz. 799. 153) vgl. Denz., pag. 800, 807, 810, 820. ^^'*) Denz., pag. 817: „Si quis dixerit opera omnia quae ante justificationem fiunt, quacmnque ratione facta sint, vare esse peccata vel odium Dei mereri aut quanto vehementius quis nititur se disponere ad gratiam tanto eum gravius peccare. A. S." Vgl. ook Denz. 819: „S. g. d. sola fide impium justificari, ita ut intelligat, nihil alius requiri, quo ad justificationis gratiam consequendam cooperetur, et nulla ex parte necesse est, eum suae voluntatis motus praeparari atque disponi. A. S." 155) Denz., pag. 802. 156) Denz., pag. 819.

47

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen