HET JAAR 1921.

I.

Men weet, hos Goetihe h'öL eerste vei's van bet Jch, aE.nése vangel ie aldus wilde corrigeeren: In den beginne was de Daad.

Als „geniaar heiden" doorslag htj de beteeilcenis van. den LogOiS, het Wo'Ord, niet.

Hij stond ver genoeg van de 'Theologie af om niet te biegrijpen, dat heit WiOiord, de Zoon evenals de Vader eeuwig we-nkt, dat Hij is zooals de scholastiek Jhet uildruktie aotuis purissimiusi lonter

Maar'^eweegt men zich in menscheiijke dan heeft G.oieliite 'gelijk. ' sfeer, gelijk

Dan is de-Daad het beg.ln van eien nieuwe levensperiode', van ieen nieuwe aera in de gesohiedenis.

Gedachtei'Jtf-S'wil mole!ten'? ^S|* voorafgaan.

Maar alléén zijn ; zij niet bij stand te brengen.

Hoeveel plainnen, hoeveel vo'Ornemens köimen nooit aan de uitvo-ering toe!

Alleen de Daad treiedt - omiWeniLelend en ordenend, scheppiend en bevestigend op.

En dan bec'ft men wel te ondersclheiden itusschen de daadjes, die 'gedurig worden verricht, de poginkjes, die steeds opnieuw worden .aangewend en het mac|htig ingrijpen van de D-aad.

De toensch kan nu leteinmaal zicli niet totaal passief houden. Hij moet wat te doen hebben. Hij mioet b.v. loptochten organiseören len liefdadigheid sconcerten inridhiten. Hij O'f liever zij moeit met Woiempjeis en vlaggetjes en ordelintjes venten en oude heeren grappig aankijken om' alzoo de t.b.e. te beaiïijdein.

Maar dat heeft noig mlet de Daad niets gemeen.

De Daad 'geschiedt niet zo-nder inspicatie.

Die inspiratie 'kan 'gewekt worden dooir do particuliere 'cn door del aligemeene genade. , Oo'k door den geest uit den afgrond.

Versehillende pogingen kunnen sO'm'S wel leiden tot de Daad.

Maar ze zijn de Daad niet.

Daarvoor moet er iels 'geweldigs gebeuren.

Daarvoor .mOet er iels schakkends door de zielen heengaan, oipbruische'nde' kracht nioet slaan en bfeüken en loeien, intuilief b'ehoorL höt vast te staan: , dien kant op.

Dan breekt de Daad lojs. Dan begint er iets. _: s^mSr Dan is in den begin]w'*^SDaad.

Toen we 1921 intraden, hoopten we', dat het een b'eginjaar zou zijn.

Het werd allerwiege gevoeld, dat de kentering niet mo'cht uitblijven, wilde de Europeesch© cultuur haar ondergang niet tegemoet gaan.

Wie geen volslagen scepticus of pessimist is, wie geen reclitstreeksahie Dkad uit den hemel verwacht en niet vergeet, dat God menschen tpt medearbeiders miaakt, sloieig met spanning elkei bewegin, g in het wereldgebeuren gade.

Helaas!

Het jaar 1921 werd gekenmerkt door heid - van de Daad.

Drukte was er voldoende.

Aan Conferenties len Congnessien hadden we geen gebrek.

De 'ku'ndig'ste mannen nam'en eraan deel. En de Avelmeenende profeten, die niet eens. ach-' teJujt, laat staan vooruit kunnen zien 'en oordeel'on, dat men langs dien weig nooit tot de Daad kan komen, erkennen wij niet als autoriteiten.

Het van te vorein «eds onmogelijk Le achten, blijft steeds leeïi lichte to'l, want van de honderd conferenties slagen er mjaax 'eien jyaar en men lo-O'pt dus altij'd gxo'Ote kans gelijk te krijlgen en in zijn omgeving voor eien persoon-tvan gewicht dcor to

Niettemin bleken de' éaaTMspïr'ékingten te Geneve, Washington, Londen totnogtoe niet anders dan pogingen.

Dat houdt niet in, dat ze ons niets verder brafthten.

Maar wel, dat wanneer we altijd zóó O'psohieten, otoze kleinkinderen no'g evenver zullen zijn als wij: ze zinnen op de Daad;

Eenige maanden na de samte'nko'mst van den Volkerenbond te Geneve', waar ons land de eer te beurt viel zijn minister van buitenlandsöhe zaken het voorzittersclhap tie , .z.iien toegetend, interviewde 'een piers'man een iter meest vo-oraanstaande gedel-egieerden en vro'Og of hij dacht, dat we te Geneve laen eindweegs in de goede rlcht'ng waïen gevorderd. „Onigietvrajfeld!" antwoordde de staatsman. W, at bad een istaa)tsm: m anders moeten antwoorden? Maar dat zulk eeJ" /raag door een ces te ranigB-journalist werd ge.s|iel'd, teelcont veel bo'ter den to'ostand. Als na esnigen tijd de resultaten nog niet tastbaar zijn, bieboevem we niet nader te onderzoiefcen of dit misschien ook de Daad zou kunnen .zijn.

Te Washington heeft de duikbo-ot, die de miensche'n zO'O diep doet zinken, bet toch gewonnen. De ontwapenings-öonferentie beeft hierdO'Or veel va; n baar waarde verloinen. Trouwens, bet verloop van haar vergaderingen leek ni'eer op een afpingelen op den prijs van zo'ete sinaasappelen, dan op een lernstige vastsite'lling van de minimuni-bewapening. Nog is ze niet afgeloopen. 'Kog kan z& baar aanzien herstellen. Maar eindigt ze, gelijk ze is aangevangen, dan zal de naneef niét lastig worden gevallen om het jaarta], waarin zij plaats' had, er voor bet 'exam'dn in te pompen.

Aangenamer b-erichten kwamJen er uit Londen. De ministerooinfeTtentie', daar giebouden, werd een sucices genoemd. Als een paai peïsono'n bij elkaar zijn, worden ze bet spoediger met elkander eens, dan wanneer bun aanhang er ook bij is. Wanneier Kuyper, Rutgers len Bavinck een vijfentwimig jaar geleden alles in ons 'kerkelijk leven badden mogen bedisselen, we wasen zeker beel wat problemen arm'er geweest. Maar bet kan som^s schijnen, dat, als de voorniannen tot ''een abcoord kom'e-n, de anderen wel volgen, ' doch de werkelijldieid spot hiermee. Zoodra de ministers m-et jo'vialen groet van elkander wacen geischciden en naar bun land teruggekeerd, kwamen ze in de ja-maar-atmoisfeer. En in dat klimaat kan de brandneto'l amper groeien.-

Zoo werd er dan wel gedronken en gekloaken op bet herstel van het verloren wereld-e venwicht, maar de Daad blee'f uit.

Eén dacht de Daad te bebben . gevonden.

Hij kwam op Hongaarschen bodem uit de'Ir: ebt vallen. Het was de 'ëx-keizler Karel van Habsburg. Maar een simpiel retourtje maakte a, an dit avontuur een einde. Men zegt, dat die Daad-draad door zijn vrouw was gespionnen. Het beele geval heeft' werkelijk wat O'veneienfcomteit mjet bet stoutmoedig optreden van mevrouw .Stoop-j gepriononqeerd socialiste te onzent, die zO'O'Veel m'ans was, dat zij de kamerwacht op zijde drong en in ons lagerhuis haar eiscb deed klinken: „Her; nan Groe'nendaal moet vrij!"

Kan de pacificatie tussche-n Engeland e'U Ierland nooit de Daad worden, waarop de wereld waobt, ze zou toch over heel de wereld voldoening schenken. Zal zij tot stand koinen? Zij, die eerst dei vlag hebb'en uitgesitoken, bebben haar mi nog maa, r wat binnengehaald. Dia koning kan niiet iederen dag jarig zijn. Dit staat vast, dat ex tal , van moeilijkbedien moeten wo'iden overwonnen, eer de ratificatie van bet verdrag een voldongen feit is. Wij zouden anders het arme Ierland zijn bin-'nenlandsché rust zoo gaarne gunnen.

Internationaal gezien, bTi: : .cbt 1921 de D'aad niet.

Wel werd, wat voo'r viefen nog ste'eds als de Daad gold, welke zieigön z-o-u spreiden over heel de menscbhieid, door de historie van bet afgelo-open jaar met vlijmend sarcasme aan stukken gesneden.

Kon bet bolsjewisme in Rusland een jaar gelede'n het nog zóó zóó bolwerken, thans roeplt het uit alle macht de hulp van bat Westerscihej kapitalisme in.

Wat eens als de Daad weïd verheerlijkt, woirdt nu door duizenden bedrogienen als wandaad gevloekt.

Mevrouw Roland Holst bracht dit jaar een bezoek aa-n Sovjet Rusland, htd een on'mo.ting miet dc'U bekenden schrijver 'on leider Maxim' Gorki en wanneer zij daarvan verhaalt, krimpt bet hart ineen. Zij bekent:

„Wanneer ilv aan hem denk, wordt bet in mijn hart donker, omdat ik de smart < en de waiahoop voel van - edele merrsch-elijk-e harten, dio zicli niet kunnen veïzoen-en met de ontzaglijke wreedheid van Let ge-schi-eden op aairide, niet kunnen aanvaarden de v'reeselijk-ei offers, waarmee elke stap voomitgang moet wotden - gekocht.

Jaren - en jalpen lang bad ik verlangend uitge^ zien naai' een ontmoeting met Gorfc-y, had ik go-' hoopt van zijn lippen wooirden te hoioren, die vo-o-r mij een andeï' licht zouden doen opigaan oveï de moeilijke pïoblemen, waairm'eie wiji, te • vroeg of te laat gebonen krrnstenaairs, staande op' dö kentering der. tijden, dagelijks worstelen. Masx ik ben daarin teleutg-esteld geworden en toert ilc de trappen afdaalde van het gpoote naargeestige steen. gevaaite in de smalle str, aiat, waar het Moskous'che Roode K'i'uis zijn zetel beeft, ön waarin Gorky tijdelijk - een klein kameirtje op de vierde verdieping bewoonde, voelde ik mij, voo: r het oeirst gedurende * mijn verblijf te Moskou, be-kl'emicl-en bijna wanliogig. En dit was niet — behoef ik h'et tel zeggen — omdat GoAy, met beel de suglgestieive kracht van zijn sterke p^rsoonlijlch-eid, in mij bad gehamerd h-et besef van d-e vr-eeselijke ramp irr . Wet Wolgagebied. - H-et was niet om wlat hij mij met - een uitdrukking van ontzetting in zijn oogen had verhaald over den honger, de paniek en de cholera, ovei' de wanhoop der bcenen, die alles ne-eïgooiden en enk-el dachten aan vluchten. Het' was ook niet; wat hi| zeide oven de maclrtalo'Osheid der isovjet-brganen om aan de ramp bet h'o-o-fd te bieden, wat mij zoozeer bold-emde; ik had dit; alles in partijkring-en nog sterker gehoord; noch de afkeurende blik, waarmee hij mij vro-ég, oi ik goed vond, wat de regeering deed; duizenden gasten naar Moskorr halen - en rijfcelijlc eten geven, terwijl 'er honger geleden werd door millio-e-nen; dergelijke gedachteir had ik imm-eirs herhaaldelijk in mij zelf voelen opkomen.

Neen, wal; voor mij het onderhoud met Gorky zoo pijtolijk maakte-, was het duidelijk gemis bij dezen grooteii zoon van zijn - volk van het besef, — een besef, uit de leiders der revolutie als , e-en innerlijk licht naar buiten stralend — dat door - de arbeidende massa's van Rusland ee'U werk ; bepi'oefd we'rd, dat niet kon falen, omdat O'O-k het g-eringst-e succes bij. dit werk, elk begirr van zeifordening 'en zelfbestuur, van vastiging e-ener economische demokratie van ontzaglijk belang, was voor het geheel-e w-eTeldpiroletaTiaat. Met bittere woorden sp'rak hij tot mij over den afkeer van het Rrrssische volk van g-eïegeld-en arbeid, " ïover do achfcerlij'kbeid - en de apatbie valir dat volk en do voord-oelon der Westersche krrltum".... .En toen ik hem vr'oeg of hij dacht, dat een gTOote revoi lutionai're opleving in Eiuropa Rusland zou hel-' P'en de zwaïo geestelijke krisis te boven te komen, antwoordde hij treurig: „Wat zou "da i'eyoilutie I kimnen doen? BrO'od is het wat .wdji noo'dig hebben." En opirieuw bezWoer hij! miji te pog-ein de ' ' groo-te en rijke arbeidersorganisaties van West-

Europa ètl 'SmSrika op te wekken tot het zop> snel mogelijk verleen en van stoffelijk© hulp. Hot was duidelijk, dat zijn ziel in smart verbloedde: do gedachte aan het rree'^elijke lijden van millioenen wezens had in haai' het vertrouwen in de schepï> ende kracht der massa's gedood."

Mevrouw Roland Holst behiald wk jiij, , nog .tïaar geloof itt het comtaunism©. '"^s^^^S^^"

Vanuit nu, it een behaaglijke salon ciomniünisl te zijn en het op lecn reis van 'een paar maanden ihet ook te blijven is niet zoo anioeilijk.

Maar jaar in jaar uit de „aegeningen"' van het commnnisme aan den lijve te gevoelen, daartegen is zelfs de kraohtigiste 'naituur niet bestand.

Wanneer bet voorbeeli van 'Gorki de oogen der dwepers in Wiest-Europa dead opengaan, het zou een Üaad zijn.

Jammer genoqg hebben we geen grond op die Daad te rekenen.

Hierom alleen reeds staat 1921 voor on.s als een jaar z.ondeo-Daad.

Maar er is meer.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen