UIT DE BUITENLANDSCHE KERKEN.

Reeds lang zagen we in de Amerikaansclie bladen uit naar een artikel over het fundamentalisme in zijn huidige fase, dat ook onze lezers zou kunnen orienteeren. Wij vonden wel interessante artikelen, maar die zouden voor onze menschen te veel uitleg vorderen. Wij' hadden dan ook het plan opgevat zelf een '^rtikel saam te'stellen, maar daar bracht „De Rotterdammer" een Amerikaanschen brief van den onder ons welbekenden Prof. van Andel. Wij' willen dien hier overnemen. W.ant wij' zouden het niet zoo goed kunnen zeggen als hij', . Misschien voegen we er later nog iets aan toe.

V lO 'O r t z e 11 i n g van den s t r ij d der Fundamentalisten.

Twee gebeurtenissen van belang hebben sedert enkele weken onze aandacht bezig geliouden in. betrekking tot den groeten strijd tusschen Fundamentalisten en Modernen.

De eerste gebeurtenis is een onderzoek door een Presbyteriaansch synodale commissie naar toestanden in het Princeton Seminarie.

De aanleiding daartoe wa« als volgt: Door het curatorium van Princeton. — een groep mannen, die welbewust J)artij hebben gekozen voor de waarheid en er strijd en moeite voor over hebben — was in 1924 ^benoemd de bekende prediker Clarence Mac Carlney, indertijd de kloeke vooi'zitter van de in meerderheid fundamentalistische synode van G-rand Rapids. Deze militante en belijnde figuur zou professor worden in de apologetiek, vooral nu een gewichtig

vak. Dr Mac Cartney heeft na i-ijp beraad echter voor deze benoeming meenen te moeten bedanken, daar hij beter geschikt is voor den katlieder in de homeletiek, die a.s. zomer openkomt. Toen lieeft het Curatorium benoemd Dr Maxïhen, professor in N. ï. Grieksch, met Mac Cartney, den zwaarst geharnasteoi strijder in het Piresbyfceriaansche kamp. De strijd ontbrandde op de laatste synode, daar deze zulk een benoeming moet goedkeuren.

Het voorpostengevecht had reeds plaats te Princeton kort na de synode te Grand Rapids. De studenten aan bet seminarie — niet te verwarren meU de universiteit, die gebee! geliberaliseerd is en die geheel los naast het seminarie staat — dienden bij de faculteit het verzoek in om voor hun adviseur Dr Machen (spr. uit: Meesjen) te hebben in plaats van Di-Erdman. Dit verzoek viel in geentgoede aarde bij Dr 'Erdman, President Stephens en de minderheid der faculteit. Deze heeren verklaren' wel orthodox te zijn, doch meenen, dat er niet te veel bressen geschoten moeten worden in den liberalen muur en dat er niet te veel valsche practijfcen aan het licht moeten gebracht worden van valsche broeders. Dr. Stephens is zelfs van oordeel, dat er te Princeton ook liberale professoren moesten zijn, daar z.i. het liberale ged-eelte der KerK ook recht op< vertegenwoordiging heeft. Zoo zijn er in dit land honderden beste mannen, die mooi weer spelen met de vijandenj of Uever — door de vijanden van 't geloof zich laten verschalken en bedotten, want het is hier evenals in Europa, de tactiek van de modernen om op verborgen wijze — langs lijnen van geleidelijkheid — de school en de kerk om te zetten.

Op de fundamentalistische synode van Grand Rapids volgde noodwendig reactie. De modernen en de ethisclien met de gematigde orthodoxen in de achterhoede hadden een circulaire rond gezonden, om de kerken te waarschuwen voor het „drijven" van zulke figuren als Machen en Mac Cartney. Men moest meer broederlijk en verdraagzaam zijn! Het optreden van de radicale fundamentalisten zou noodwendig op scheuring uitloopeni En scheuring zou allerlei rechtsgedingen en familie-twisten na zich sleepen en het gezag der kerk en den broederzin ondermijnen! Wat natuurlijk niet in de circulaire stond was dit: Als de ortliodoxen het winnen, dan moeten wij, liberalen en ethisclien, de kerk uit en dan worden we naakt a, an den dijk gezet! En hoeveel we ook van de kerk houden, we hebben het er toch niet voor over eigen kerken te bouwen; dat laten we lover aan de dappere orthodoxe broeders! Hoe geestverwant zijn toch de liberalen van over de geheele wereld. De Nederlandsehe liberalen, die geei) cent over hadden voor een eigen school en kerk, doch graag uit de staatsruif aten, lijken als twee droppels water op de Amerikaansche liberalen, die bijna alle staatsuniversiteiten hebben ingepalmd en ook nog graag de kerk der vaderen in hun macht v/uien zien te krijgen.

De volgende synode' stond, dank zij de circulaire, in het teeken der „gematigdheid". Ofschoon de fundamentalisten in de meerderheid waren, toch werd geen volbloed fundamentalist tot voorzitter gekozen. De strijd liep tenslotte tusschen twee fundamentalisten, een rasechte, van de antithese, van het militante type; en — ©en gematdgde. Dr Erdman. De laatste zag zich — o, schande' — verkozen met behulp van liberalen en ethischen.

Toen de benoeming van Machen ter sprake kwam, brak de feanonnade los. De liberalen konden het vechten overlaten aan de „gematigden". President Stephens protesteerde 'tegen de benoeming op grond van het gebrek aan verdraagzaamheid en broederzin bij Dr Machen. Ten slotte werd de kwestie van benoeming getafeld tot een volgend jaar en een moüe aangenomen om een commissie aan te wijzen, die een onderzoek zou instellen naar de toestanden te Princeton en naar de „temperaraenteele eigenaardigheden" van den benoemde. Deze commissie is natuurlijk ook „gematigd", evenals de synode en haar voorzitter.

In haar „gematigdheid" heeft de commissie juist haar onderzoek ingesteld, toen de tweede conferentie van fundamentalistische studenten te St. Louis zou gehouden worden, waar waarschijnlijk Dr Machen zou spreken of althans tegenwoordig zijn. Hoe gematigd zijn toch de gematigden en hoe liberaal de liberalen! Voor hen is de geheele wereld, want zij zijn liberaal! Vioor ons nauwelijks het hol van onzen voet.

De commissie is natuurlijk niet klaar gekomen en zal nu in Februari eens poolshoogte nemen, of de „preciesen" al wat bedaard zijn. Het lijkt er echter op, alsof de „gematigdheid" er niet veel garen bij spinnen zal. Het kon wel eens zoo ver komen, dat de gematigde professoren met hun gematigden president het hazenpad moeten kiezen. Want de faculteiten en de studenten en het curatorium staan in overgroote meerderheid aan de zijde van de antithesemannen: Mac Cartney en Blachen. Laat ons hopen, dat van Princeton de victorie begint, niet alleen over de gematigde fundamentalisten, doch ook over de ongematigde en brutaal-valsche modernen, die alles willen opslokken.

Ja, brutaal wordt het Amerikaansche liberalisme! De dagen van de tamme Rrave Hendrilcken zijn voorbij. Hun kinderen, de wilde Hendrikken, zijn nu begoimen te regeeren. In het October-nummer van de „Survey" — een radicaal sociologisch semi-wetenschappelijk tijdschrift ^-stond een aanvangsartikel, waarin een geheim ontsluierd werd. Na den oorlog waren de lezers zat geworden van den braven-Hen, drikken^toon van verschillende maandschriften. EB als een gevolg ging het aantal lezers schrikbarend achteruit. Toen hebben de uitgevers één vóór één hun beste • redacteurs met hun ouderwetsche (ofschoon humanistische) moraal overboord geworpen en een stel jonge stuurlui aangesteld, die iiard schetteren, doch niet weten, waar ze heen willen, althans niet positief, • want negatief zijn ze van het kompas van het ongeloof voorzien: ze drijven den spot met de driejeenheid, de bloedtbeologio, de schepping, het huwelijk, het ouderwetsche Christendom, in één woord: ze ondermijnen de fondamenten van godsdienst ea zedelijkheid. De laatste poging van deze „looze guiten" is de oprichting van een tijdschriftje voor studenten: „De nieuwe student".

Geen wonder, dat er alarm geblazen werd op de tweede „conferentie van evangelische studenten", zoo pas gehouden te St. Louis, Missouri. Volgens de rapporten groeit de beweging gestadig. Men zal nu ook een maandschrift van acht bladzijden uitgeven. (, , The EvangeUcal Student") en een algemeen rondreizend secretaris aanstellen, indien de financiën het toelaten. Daartoe heeft men vierderlei lidmaatschap ingesteld: het gewone voor de studerften, het buitengewone voor alumni en professoren, het ondersteunende voor hen, die van vijf tot vijftig dollar willen betalen, en het levenslange voor hen, die honderd of meer dan honderd in eens willen storten.

Volgens Prof. Dr C. Bouma, lid van het adviseerend comité en afgevaardigde van Calvin College en Calvin. Seminary, voor deze tweede conferentie, is er goede hoop, dat de leiding in handen zal blijven van de gezondste elementen, en dat de Calvinisten met hun „Pro Rege" op alle terrein, des levens een beslissende stem zullen hebben, indien ze slechts tactvol te werk gegaan. De beweging, aangevangen door studenten van seminaries en bijbelscholen, begint nu ook opgang te maken onder de studenten van de „colleges" en universiteiten. Men begint te gevoelen, dat niet alleen de üieologie, doch ook de philosophic moet gered Wiorden. Dat Christus de „hoeksteen moet worden van al ons denken".

De studenten van Calvin College, die naar de meeting geweest zijn, kwamen met geestdriftige verslagen thuis. Al konden ze het niet verhelen, dat het niet aUes goud was, wat er blonk en al vonden ze sommige zaken vreemd en onstichtelijk — b.v. sentence prayer, d.i-gebed van één of twee zinnen door verschiBende personen in de vergadering, stil gebed en Amen-geroep — toch geloofden ze, dat er kracht van de beweging kon uitgaan. Ook hier hopen we, dat alles zich ten beste zal iseeren. (Een Calvinist uit Nederland wordt wel eens wat ongeduldig in het land der fundamentalisten!)

HEPP.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen