I. Naar aanleiding van het onderwijs-debat in de Kamer. - pagina 10

10

ƒ

400 op ƒ 900 brengen. Reken hierbij dat het personeel voor de klassen zal vermeerderd worden, en eene meerdere som van twee In de onderetelling dat millioen is stellig niet te hoog geraamd. het tegenwoordige stelsel goed en consequent wierd uitgevoerd e'ii dus de vrije school al weer wegslonk, wat nieuwe Staatsuitgaven vorderen zou, kan men dus veilig het budget op bijna elf millioen ramen, terwijl het stelsel door mij aangegeven, ongeveer twaalf millioen zou kosten. En vraagt men nu wat de voordeden van dit stelsel zijn zouden, dan antwoord ik : 1. dat men uit de abstractie der theorie tot de eischen van het concrete leven zou terugkeeren. De Staat heeft, waar van onderwijs sprake is, te doen met kinderen, en bij kinderen vooral gaat de separatie van de onderscheiden deelen van hun leven niet op. Eerst de volwassen, en wêl de ontwikkelde mensch, bezit het vermogen om zoo te abstraheren, dat hij de onderscheidene uitingen van zijn leven vanéén scheidt. Niet alzoo het kind. Bij het kind is èn het sociale, èn het zedelijke, èn het godsdienstige, èn het intellectueele leven nog in een zelfden knop zaamgevat. Ik geef volkomen toe, dat bijv. de natuurkundige het volste recht om te zeggen als ik de natuur waarneem, leg ik mijn hart het zwijgen op, abstraheer mijne werkelijke persoonlijkheid, en gebruik eenvoudig mijne instrumenten om waar te nemen en straks mijne waarnemingen door mijn denken te verbinden. Maar, wat ik bij den natuurkundige geoorloofd acht (mits hij niet de fout bega, die zoo dikwijls begaan wordt, om stelsels op te bouwen omtrent geestelijke dingen, waarvan de natuur hem niets leert), zoo betwist ik niettemin aan den Staat het recht om zulk eene separatie reeds bij het kind te maken, Hoe wil men het zedelijk, godsdienstig en intellectueel leven bij het kind zich doen ontwikkelen, tenzij men het neme in die eenheid, die in het werkelijk leven voor het kind de eenige bestaansvorm is ? De geachte afgevaardigde uit Utrecht wees er op, dat onder het tegenwoordig schoolstelsel, de zedelijke standaard van het natioNu laat ik in het midden of er metnale leven niet vooruitging. terdaad aanleiding voor is, om dergelijk verwyt aan ons schoolsteeds zal het moeielijk zijn zulk een pleit te stelsel te doen beslechten. Maar onloochenbaar is het dat, waaneer de lagere volksklasse meer tot bewustz^n van hare kracht komt door de meerdere kennis, die men haar brengt, de vraag ernstige overweging verdient: is het kweeken van kennis niet het geven van een wapen in eene hand, waar het dan alleen veilig is, indien die hand tevens in eene zedelijke richting wordt geleid? Let op eené mededeeling in de Quarterly review van deze maand, waarin erkend wordt, dat bij het opmaken van de laatste statistische gegevens voor de strafrechtspleging te Londen, gebleken is, hoe de vermindering der wanbedrijven voor het grootste gedeelte te wijten is aan den invloed der Christelijke philanthropie. Een uittreksel van die statistiek vindt men onder anderen in het Vaderland. heeft

:

;

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen