Dr. Van Ronkel heeft

Dr. Van Ronkel heeft in een der Leidsche couranten een rijm geplaatst om het gebruik van het woord Deputaten en Referaten, kortom van alle basterdwoorden, af te keuren.

Toch eischt dit schijnbaar eenvoudige vraagstuk een eenigszins nauwkeuriger onderzoek.

Ook Dr. Van Ronkel keurt niet alle vreemde woorden af.

Ook hij spreekt van de Synode, van de Classis, van het Provinciaal kerkbestuur; op zijn beurt gaat hij zitten als scriba, en zal dan niet zeggen: Nu ben ik schrijver. Een officier noemt ook hij geen hoofdman. Als hij zijn dienstbode met een telegram uitzendt, zegt hij niet: Ziehier een snelschrift, breng dat naar de snelschrijving. Och, het goede kind zou niet eens weten waar ze heen moest. En is het nu, indien dit zoo is (en niemand zal het tegenspreken) toch niet opmerkelijk, dat Dr. Van Ronkel, die op zijn beurt al dergelijke woorden bezigt, en er zelfs studie van maakt, om het woord Diakenen in plaats van Armverzorgers te handhaven, het nu juist alleen voorzien heeft op dat arme woord Depïitaten? Let wel, op een woord dat nu toevalligerwijs juist onder ons Doleerenden weer in zwang kwam. neemt Dr. Van Ron­ Welk standpunt kel in.'

Dat van Hooft, die eiken „vreemden bedelbrok" uitwierp en de onmogelijkste Hollandsche woorden schiep, of, erger nog, van zijn epigonen, die een luitenant een „plaatsbekleedend hoofdman", een secretaris een „geheimbewaarder", een controleur een „nakijker", en een grammatica & & s\.Ruygh beiaerp van redekaveling noemden? Och neen! Ook Dr. Van Ronkel, stuurt, als er iemand in zijn huis drong, om de politie; als hij moê is, stapt hij in de tram; als hij rijden wil laat hij een vigilante voorkomen; en als hij ziek is stuurt hij naar den apotheker.

Nog onlangs in het kerkeraadsstuk, waarbij de Doleerenden wierden uitgeworpen, sprak hij zelf van een Missive en van een Commissie, en onderteekende: Dr. Van Ronkel, Praeses, in plaats van Voorzitter.

Ook hij plaatst zich dus op het standpunt, dat in elke taal, in elk spraakgebruik enkele „bedelbrokken" moeten toegelaten; en dat slechts te waken zij tegen misbruik. Hierbij komt het dus aan op het stellen van een regel, waarnaar te beoordeelen is, in welk geval zulk een vreemd woord burgerrecht zal erlangen, en in welk geval het niet mag genaturaliseerd.

En dan, dunkt ons, zal hij het met ons eens zijn, dat hier de historische oorsprong en de spraakmakende gemeente den doorslag geven..

Omdat de spoorwegen van vreemden oorsprong zijn, spreken we van station en locomotief; omdat onze legerformatie naar vreemd model ontstond, spreken we^ van bataillon, regiment, generaal, kapitein en luitenant; omdat onze staatsinrichting haar terminologie onder vreemde overheersching ontving, spreken v; e van commissie, notaris, minister^ politie, enz, Eu om geen andere reden, dan omdat onze reformatie in België ontstond, en van daar, onder den invloed van Calvijn en de Hugenoten herwaarts kwam, spreken we van Synode, Scriba, Classis, Praeses, enz. ook op kerkelijk terrein.

Toen derhalve wierd ingezien, dat het onkerkelijk en ongereformeerd was, een bestendige Algemeene Synodale Commissie te hebben, en dat daarentegen de goede Gereformeerde kerkregel eischte, dat hetgeen een Synode of Classis na haar sluiting wilde uitgevoerd hébben, aan bepaalde personen opgedragen wierd, hebben de kerken die in Doleantie gingen, o, i. zeer

terecht voor dit leelijke woord : et oude woord van Deputaten even. g g

Deputaten is de historische benaming die en hun drie eeuwen lang in alle kerken egeven heeft.

Deputaten kan niet vertaald docr „lastebbers" of „afgevaardigden", omdat deze oorden thans een andere beteekenis erangden.

Deputaten is dus het woord. Het eenig oede. Het historisch] geijkte. Het oud ereformeerde.

En nu is het toch wel wat komisch dat men Dr, Van Ronkel tegen dit vreemde oord van Deputaten hoort opkomen, waar h et strekt tot vervanging van een woord in zijn eigen kring, dat evenzeer een baserd woord is.

Immers wat wij D& putaten noemen, noemt Dr. Van Ronkel eenvoudig Commissie.

En nu klinkt het zeker zeer fraai, om op een feest van Neêrlands onalhankelijkheid in een politiek blad tegen verhaspeling van onze goede taal op te komen.

Maar kieschheid had dan Dr. Van Ronkel moeten nopen, om het woord Deputaten te mijden ; niet om juist dit woord schier alleen als voorbeeld te kiezen.

Daartoe had hij dan eerst recht gehad, zoo hij, metend met gelijke maat, ook het Synodale woord van Commissie gepersiffleerd had.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen