De Martelaren.

cxc.

DE MARTELAREN VAN ROUAAN.

Het was in de maanden Maart en April 1571, dat-de Roomschen van Rouaan, ondanks de vrijheid van conscientiè en van' den godsdienst, die d'e koning den Hugenooten in zijn land gewaarborgd had, degenen, die van de religie waren, kwelden en plaagden. Het hinderde hun toch, dat de preeken zoo dicht bij hunne poorten werden gehouden. Ruim honderd menschen werden zelfs gedood. Toen de koning van dit verzet tegen zijne bevelen hoorde, zond hij den maarschalk de Montmorency en eenige raadsheeren naar • Rouaan. Deze afgevaardigden hielden zich eenigen tijd bezig met het opsporen der oproerigen en het napiuizen van hunne misdaad. Niet minder dan 66 werden ter dood veroordeeld, de overigen verbannen, terwijl hunne goederen verbeurd verklaard werden. Onder de veroordeelden behoorden Jean de la Roche, heer van Vandrimace, Mr. Claude Morterel en anderen. Doch geen dezer onderging zijn vonnis. De rechters stelden zich tevreden met de executie van eene naaister en twee boeven, die •MiWwrognpKMflaianreWMM reeds lang den dood hadden verdiend, om verschillende andere misdaden. De kapitein, Laurent de Mauronime, werd verbannen uit Frankrijk, nadat hij zijne schuld openlijk beleden bad. De overige veroordeelden liet men met rust. Daarom vertoonden zij zich, na eenigen tijd verscholen te zijn geweest, weer spoedig op straat.

Zoodra nu de moord te Parijs begonnen was, kreeg de heer van Carrouges, gouverneur van Rouaan, van het hof brieven, waarin hem gelast werd, geen dergenen, die tot de religie behoorden, in het leven te laten. Eenigen van de voornaamste Roomschen kregen bericht van den aan den gouverneur gegeven last, aangezien men vreesde, dat deze te gematigd zou optreden. Desniettemin werd het Donderdag de 28en Augustus, eer er aan den last gevolg gegeven werd. Ongeveer een twaalftal soldaten wierpen zich toen in het kasteel P.oudevïlle, waar zij roofden, wat zij wilden, terwijl zij de plaats, waar gewoonlijk gepreekt werd, in brand staken. Des anderen daags begon men verscheidene personen gevangen te nemen. Intusschen hadden de verstandigste Hugenooten, die het hun dreigend gevaar voorzagen, de stad verlaten en zich sommigen begeven naar hunne buitenhuizen, anderen na^r hunne vrienden en anderen wederom naar Engeland.

De achtergeblevenen zette men in den kerker, onder voorgeven, dat men ze tegen de woede des volks wilde beschermen. Onder dezen behoorde ook Noel Cossart, heer van Robestre, wiens vader nog leefde en van de Roomschen zeer gezien was, terwijl hij bovendien de gunst genoot van den advocaat des konings in het par­ lement van Rouaan, met name Damours. Deze ionge man (een lid van de familie Luc. Cossart, manufacturier te Rouaan, die na de herroeping van het edict van Nantes katoenfabrieken oprichtte te Frankfort aan den Oder) vermoedde terstond, toen hij de gevangennemingen zag, het ergste en begaf zich tot zijnen vader om raad. Deze ging dadelijk met hem naar den advokaat des konings, die hem antwoordde, dat zijn zoon (die anders nog tijd gehad had om de stad te verlaten) niet beter kon doen, dan zich gevangen geven, omdat de gevangenis de veiligste plaats was tegen de woede des volks. De raad werd gevolgd door den zoon en verscheidene anderen. We zullen echter straks zien, wat het gevolg was van dezen raad.

De gouverneur stelde zich echter niet tevreden met het gevangeanemen der stedelingen. Tegelijkertijd toch liepen twee benden busschieters het omliggende land door. Aan het hoofd van een dezer benden stond de hoedenmaker Le Vasseur. Op twee mijlen van Rouaan ligt een kasteel, la Rivière genoemd. Daar had zich, in den tijd waarvan wij spreken, Pierre Oiseleur, heer van VilÜers, (en later ook, toen hij in-Holland was, heer van Westhoven op Walcheren, en beroemd godgeleerde) een der predikanten van Rouaan met zijne vrouw en zeven kleine kinderen verborgen. Bovengenoemde Le Vasseur kwam met zijne bende op het kasteel en ontmoette er den predikant, dien hij echter, door de goede hand Gods, liet ontsnappen, terwijl hij zich tevreden stelde met het plunderen van het huis. Zelfs des leeraars kinderen ontnam hij hun brood. Des middags namen zij den heer van Bosbenard, eenen geleerden en welsprekenden man, die reeds hoog op zijne jaren gekomen was, gevangen, alsmede den predikant van de kerk van Bos'benard, met name Louis de Coq, juist op het oogenblik, dat hij de Seine overtrok, om zich naar Haifleur te begeven.

Terzelfder tijd werd van zijn bed gelicht en geworgd zekere apotheker, met name Etienne Lorin. Hij was zeer gehaat bij de Roomschen, omdat hij zeer vrijmoedig was in het getuigen van den Heere en vrij lang le Genèvc was geweest.

Den 17 den September vertoonden zich aan de gevangeiiisssên eene groote menigte, dorstende naar het bloedder gevangenen. Sommigen' dezer dachten, dat zij zouden losgelaten worden. Hóe zagen zij zich bedrogen! Meer dan 500 (volgens sommigen 600) vielen als slachtoffers van den haat der Roomschen tegen de belijders des Heeren, en onder dezen 50 vrouwen. De lijken werden in kuilen geworpen en buiten de stad tot dat doel gegraven.

Eenige maanden daarna werd te Rouaan een vertoon gemaakt van eene strafoefening op degenen, die aan den moord der geloovigen hadden deelgenomen. Niemand werd echter gestraft. Toch maakten de gevolgen van het aapgerichte bloedbad, namelijk de vlucht van een derde deel der bevolking en de achteruitgang van den handel een diepen indruk op allen, die ze aanschouwden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen