Onbillijke critiek.

Prof. Grosheide verzocht ons het volgende schrijven van hem op te nemen :

Hooggeachte Redactie!

Nu mij van meer dan ééa zijde gevraagd is, om het artikel, dat sBergopwaartsc van 22 Febr. 1.1. opnam over mijn brochure „Christus-ervaring", te beantwoorden, kom ik nog even om wat plaatsruimte bij U aankloppen.

In het stuk dan „Prof. Grosheide over Christuservaring" heb ik slechts twee eigenlijke beschuldigingen kunnen ontdekken. De eene - — van niet al te veel gewicht — is deze, dat ik de woorden objectief en subjectief niet op de rechte wijze heb gebruikt. Daar niet is aangetoond, waarin die verwarring bestaat, kan ik op deze aanklacht moeilijk antwoorden.

Ernstig daarentegen en zeer duidelijk is de andere beschuldiging. Ze behelst niet meer of minder, dan dat ik in mijn brochure te kort doe aan, zoo niet ontken den band, die door den Heiligen Geest bestaat tusschen den geloovige en zijn Heiland. Inderdaad, bevatte deze aan klacht waarheid, dan was ik bedenkelijk afge^ weken van het Gereformeerde spoor. Maar ze is niet waar! Nooit, ook niet in de brochure „Christuservaring" heb ik ook maar eenigermate getornd aan den band tusschen Jezus en de Zijnen, om daarvoor een intellectueel iets in de plaats te schuiven. En hoe men zoo iets beeft kunnen lezen ia een geschrift, dat — om slechts enkele dingen te noemen — eindigt met het aanhalen van Ps. 66:16, dat uitdrukkelijk opkomt voor het in eere houden van het woord geloofd en in dat geloof aanneemt vertrouwen naast kennis, blijft mij een raadsel.

Heel het betoog van den schrijver, in „Bergopwaarts" richt zich dan ook tegen iets, wat door mij nooit is beweerd. En de punten, waar het wel om gaat, heeft hij niet weten te onderscheiden. Immers in mijn brochure loopt het niet over den band zelf, waardoor we aan Christus gebonden zijn, maar over deze vragen:1. Kan die band aan Christus, door sommigen Christuservaring genoemd, zijn akkoord van gemeenschap en 2. verdient het aanbeveling dien persoonlijken band aan te duiden met het woord Christuservaring ?

Bij het eerstgenoemde gaat het er om, da men eigen religieuze ervaringen onder woorden tracht te brengen, objectiveert, en uitgaaode van de onderstelling, dat Christus door den Geest in alle geloovigen op dezelfde wijze werkt, meent, dat er dan wel ongeveer bij allen hetzelfde voor den da^ zal komen, zoodat hier een gemeenschappelijke basis zou kunnen worden verkregen. Daartegen moest worden aangetoond, dat de Schrift ons een anderen weg wijst. Zelfs de geïnspireerde apostelen hebben nooit eigen ervaring als maatstaf of grond van het geloof voorgesteld, maar hebben altijd gewezen naar de hun ten deel gevallen objectieve openbaringen van Christus. Anders gezegd, ze hebben niet een Christus gepredikt, zoodat Hij door hun eigea leven was gegaan, maar wat Christus hun omtrent zichzelf had meegedeeld. Bij on zal immer weer eigen bevinding te subjectief bepaald zijn, dan dat ze voor anderen gezag zou kunnen hebben. Gezag heeft alleen de Schrift. En feitelijk hebben we hier hetzelfde terug, wat vroeger verworpen werd, toen men terecht oordeelde, dat niemand eigen bekeeringsweg aan anderen mocht voorschrijven;

En nu het tweede punt. Het is zeer onwenscheüjk den term Christuservaring te gebruiken voor den persoonlijken band van den Zaligmaker. In de eerste plaats is ervaring uitermate moeilijk te omschrijven. Vervolgens denk ik bij ervaren het meest aan het subject, dat handelend optreedt, dat ervaart, terwijl hier alle nadruk moet vallen op Christus, Die in de harten woont en werkt door Zijn Geest. En dan ook, het woord ervaren wordt nooit zoo gebruikt, dat men zegt een persoon ervaren; het gaat steeds om het ondervinden van liefde, barmhartigheid, kortom werkingen, die van iemand uitgaan. Merkt men daartegen op, dat we hier dan toch ook het geheel op zichzelf staande geval hebben van een Heiland, Die naaf de eigen woorden der Schrift, in den geloovige leeft, hetgeen bij een aardsch persoon nooit kan voorkomen, dan antwoord ik daarop — gelijk ook de schrijver in „Bergopwaarts" zelf terecht verklaarde — dat de Schrift dat wonen van Christus in ons aldus toelicht, dat het is een wonen van den Verheerlijkte, die zelf in den hemel is, door Zijn Geest m de harten. Onze Catechismus zegt, dat hij ons Zijn Geest tot een tegenpand zendt, dat Hij in Zijn lidmaten hemelsche gaven uitgiet. Komt dat nu tot ons bewustzijn, dan is dat toch zeker individueel en konkreet. En mocht ik dan niet schrijven, met het oog daarop, dat we niet Christus zelf ervaren, maar genieten de vruchten van Zijn werk? Het spreken van Christuservaring moet er toe leiden^ dat men niet langer opziet naar den verhoogden Christus in den hemel, maar neerziet naar eigen hart. Houdt men daarbij nu in het oog, dat het woord Christuservaring komt uit een verkeerden hoek, dan bl^jf ik meenen, dat er alle reden is om tegen het gebruik van dien term te waarschuwen.

Met vriendelijken dank voor de plaatsing,

Uw dw. F. W. GROSHEIDE.

Na dit afdoende antwoord meenen we, dat deze zaak nu wel voor gesloten kan worden verklaard.

Alleen mogfen we wel een zeer ernstig protest doen hooren, dat een die zich zelf een > Gereformeerde* noemt, in een blad als Bergopwaarts aldus zijne beschuldigingen inbrengt tegen een Gereformeerd Hoogleeraar.

En evenzoo, dat de aanklager weigert, zelfs na uitdrukkelijke citatie, zijn naam te noemen.

Een dergelijke wijze van polemiekvoeren ' is op Christelijk terrein ongeoorloofd.

Dr. H. H. K.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen