De verhouding tusschen het recht, den staat en de overheid - pagina 11
Rede bij de aanvaarding van het ambt van buitengewoon hoogleeraar aan de Vrije Universiteit van Amsterdam
«3 doch de Staat niet rechtens tegenover den scheepsbouw meester tot betaling. Immers rust op den Staat geen rechts plicht, maar enkel een zedelijke plicht. Alleen legt de Staat aan het Departement van Marine den plicht op, zóó te han delen alsof de scheepsbouwmeester een recht had ; en dit is juist de waarborg voor den scheepsbouwmeester. Betaalt Marine niet uit, dan is geen subjectief recht geschonden, maar is alleen Marine tegenover den Staat gebonden, want door de niet-betaling heeft er schennis plaats van subjec tief belang en — (gelukkig tevens 1) — van objectief recht 1 In twee woorden deze absolute staatsleer samenvattend komt men derhalve tot deze slotsom: D e Staat als onbe perkt heerscher kent geen recht tegenover zich; wat men voor recht aanzag is gunst; tegenover den Staat houdt de mensch op rechtssubject te zijn, en tegenover zijne medemenschen is hij dit slechts zoolang de Staat hem dit gunt; een visch in het vrije water, maar — met een angel in den bek 1 Ik deed ter teekening van de idee van den souvereinen Staat eenige grepen uit een proefschrift van jongen datum. Gij, die hebt kennis genomen van de werken die reeds sedert vele jaren over onze Ooster- en Zuidergrenzen ons land binnen kwamen, en van wat ook in ons eigen land werd geschreven over den Staat en de grenzen zijner macht, hebt in deze schets teruggevonden veel van wat u reeds bekend was. Een gestadige druppel holt den steen uit, en te verwonderen is het niet dat, waar bijna onweersproken jaar uit jaar in op hetzelfde aanbeeld geslagen werd, de theorie van den absoluten Staat eindelijk voor de hoogste wijsheid doorging. Voor lang reeds werd het zaad gezaaid, en, door een samenloop van gunstige omstandigheden ontwikkeld, brak eindelijk het tijdstip aan waarop de uitroeiing van die woekerplant een bijna hopelooze poging schijnt. L a a t mij u op een enkele omstandigheid mogen wijzen
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van maandag 3 november 1890
Inaugurele redes | 46 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van maandag 3 november 1890
Inaugurele redes | 46 Pagina's