Het gereformeerde beginsel en de kerkgeschiedenis - pagina 20

19

baar causaliteitswet niet verklaard kunnen worden, 55) - waarmede heel haar stelsel valt, want een wet, ze heeft het zelve :elkens aan de positivisten herinner die geen algemeene en "loodzakelijke geldigheid heeft, is geen wet. Ze kan, zie daar :r:ijn tweede klac~, het ware 2even der historie niet begrijp eh, )mdat het mechanische d~ dood van het geestelijk leven is. 1:et is niet toevallig, dat men in Duitschland klaagt, dat de ,verken van L. v . RANKE droog en afgetrokken zijn 56) en Jr. BYVANCK van FRUIN getuigen moest, dat aan zijn arbeid ets dors en onvruchtbaars kleeft, dat zijn geschiedenisbeschrij.ring "uitrolt als een net geordende inventaris, maar dat de ziel ~r in afwezig is." 57) . De historie moet zijn la résurrection des norts, maar met analyse en synthese alleen wekt men geen 100den op. 58) Ze kan daarom, ziedaar mijn derde bezwaar, liet voldoen aan den eisch, dien GOETl-lE stelde, dat de hisorie enthousiasme wekken moet. 59). Haar objectiviteit grenst lan indifferentisme. Al het ideale en bezielende wordt bij haar ~emist. Ze moge het verstand bevredigen, het hart laat ze koud. Waar haar innerlijke zwakheid blijkt bovenal, wanneer ze zich .. ~eplaatst ziet voor het groote probleem: een Weltgeschichte e leveren. In détailstudies, monographie en biographie, criti:ctië ontledingen van historische quaesties is z~erk, maar een ware Weltgeschichte leveren kan ze niet. 60) V~de organische !enheid van het menschelijk geslacht heeft ze geen oog; op het ramvaar weet ze evenmin een antwoord als op het waarheen. )e geschiedenis der menschheid heeft geen princiep en dus ook ;een rEJ.oq, geen einddoel; ze is een stroom, die afrolt van de lergen. De jongste Weltgeschichte, die deze school leverde, legint met de Tapuya's en Aruaken, de wilde natuurvolkeren 7an Brazilie's hoogvlakten. 61) En haar einde zal ze met FLAM[ARlON vinden in het laatste menschenpaar, dat versteend van wude aan den Aequator bevriest. 62 Wil men het organisch karakter ~er historie handhaven, dan noet men terugkeeren tot het standpunt door AUGUSTINUS inge10men. Terecht heeft paus LEO XIII in zijn b~roemde breve 3aepenumero considerantes gezegd: Qui a vestigiis tanti viri liscessere, eos error multiplex a vero deflexit, quia, cum in iti-

I

y

L

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen