1942 Extra aflevering Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 61

55 Boyle heeft zich ook weten te bevrijden van Bacon's vooroordeel tegen de mathematische deductie van Galilei en het nut van de wiskunde voor het vastleggen van de wetmatigheid der verschijnselen ingezien, hoewel hij er zelf geen gebruik van gemaakt heeft Z e k e r werkt Bacon's invloed ook door als Boyle Scheiding van theologie en philosophie streng gescheiden houdt van de natuurwetenschap èn als hij de doeloorzaken buiten de natuurwetenschap houdt V e r m e n g i n g van wetenschap en religie geeft volgens Bacon een kettersche religie en een fantastische wetenschap ' ) de doeloorzaken behooren volgens hem m de metaphysica ,,zoodra de doeloorzaken in het physische gebied dringen, verwoesten zij dit op jammerlijke wijze ' -) e

Boyle en Pascal Pascal (1623^—^1662) is meer positivistisch dan Pascal s Boyle Boyle acht corpusculairtheoretische verklaringen als ,,conjectures" van groot belang, ook al is de uiteindelijke zekerheid nog lang niet verkregen. Pascal gelooft wel, dat alles ontstaat ,,par figure et mouvement", maar zeggen welke ,,c'est inutile et mcertain" Hij houdt zich aan de feiten, zonder aanschouwelijke beelden m te voeren Pascal wil slechts de verschijnselen beschrijvend klassificeeren; Boyle wil dat ook, maar als typische Engelschman wil hij zich tevens kunnen voorstellen hoe zij tot stand komen Inductie is nooit volledig, nooit zijn we zeker onze conclusies op alle gevallen gebaseerd te hebben, steeds moeten w c aan een op inductie gegronde uitspraak stilzwijgend toevoegen ,,voorzoover wij weten"; nooit heeft ze een voor de rede dwingende noodwendigheid, altijd zal ze met een zeker skepticisme a a n v a a r d moeten worden M a a r wij moeten toch een positieve houding aannemen en voorloopig doen alsof de conclusie zeker is, wil onze wetenschappelijke activiteit niet geremd worden N u IS het eigenaardig, dat de zooveel skeptischere Pascal toch m zijn wetenschappelijke methode meer positivistisch is dan Boyle Hij zegt diamant is de hardste stof, en dan laat hij er op volgen, dat we natuurlijk hieraan toevoegen ,,van die wij k e n n e n " ">) Pascal nam, zoo lang hij die voor het zintuig niet kon aantoonen, geenerlei materie aan in het luchtledige Boyle aarzelt hier, door zijn skepsis kan hij zelfs niet tot een voorloopige positieve uitspraak komen, w a n t wel kan hij niets aantoonen en constateert dus een luchtledig, maar

M F Bacon De Dign et Augm Scient. III, 2, N o v - O r g I, aph 89 -) F Bacon De Dign et Augm Scientiarum III, 4, zie Kuno Fischer op cit p 221^229 •') Over Pascal s wetenschappehjke methode R Hooykaas Pascal etc Orgaan 1939, p 147

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen