1943 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 10

6 strijd, voor de omstanders een ware verschrikking en pijniging, die hulp bieden niet toelaat; voor den stervende zelf echter vermoedelijk niet die marteling, welke dit scheiden van het leven tot een tragisch beleven maakt voor al, wie het moeten aanschouwen. Doktoren hebben dezen allen in hun praktijk wel meegemaakt. Het langzaam afsterven van het lichaam — het ophouden van de orgaaninnervaties — voltrekt zich bijna altijd in een bepaalde volgorde. Eerst verdwijnen de huidreflexen, zooals de buikreflex en de cremasterreflex. Dan is ook het reflex erytheem door pijnprikkels niet meer op te wekken. Bij infectieziekten en bij doodelijke uitputtingstoestanden verdwijnen ook de pees- en periostreflexen meerdere uren vóór den dood. Tezelfder tijd treedt ook steeds een hypotonic van de dwarsgestreepte musculatuur op. Fïet verval van den tonus der dwarsgestreepte musculatuur is ook wel de oorzaak van de verandering der uitdrukking van het gezicht, welke wij gewoon zijn: ,,facies hypocratica" te noemen; zoo volkomen in tegenstelling met het vredig uiterlijk, ons na den dood van overledenen bekend; het masker, het gelaat van ..l'inconnue", de onbekende zelfmoordenares uit de Seine, vereeuwigend, getuigt ervan. En behalve in zielkundigen zin kunnen wij ook in stoffelijken zin spreken van het démasqué van den dood. Ik kan U de bestudeering aanraden van doodenmaskers. Lees dan eerst iemands biographic — als iemand waardig is gekeurd, een doodenmasker van hem te maken, dan heeft hij persé een biograaf gehad — bestudeer dan zijn doodenmasker en gij zult begrijpen, wat ik bedoel met dit démasqué van en door den dood. Zelfs van de Inconnue ,,de la Seine" is er een biographic, in enkele woorden samengevat,: ,,de la Seine" en ,,in"connue. Het démasqué maakt van het masker van haar gestorven gelaat een ontroerend verstilde, vredige schoonheid, een gedicht van Rilke waardig. / Keeren wij terug tot onze ,,stervenden". In dezen tijd laten zich echter door speldeprikken in de voetzolen of in de vingerleden nog matte afweerbewegingen en smartelijke vertrekkingen van het gezicht op wekken. Ook het bewustzijn kan in dit stadium er nog wel zijn. Ongetwijfeld zal dan reeds het logische denkvermogen en de oordeelskracht plaats gemaakt hebben voor een groote moeheid en een behoefte aan rust. De zelfkritiek verdween. En terwijl het verband der gedachten losser wordt, komt het tot een toestand, waarin de sterveride zich moeilijk tot iets kan bepalen en moeilijk zijn gedachten meer op iets kan

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen