Het calvinisme en de kunst - pagina 20

18 weelde, als tegenwicht tegen Fichtes dolgeloopen subjectivisme, dankbaar door ons aanvaard; maar het baat ons niet, zoolang de band tusschen het object en subject een open vraag blijft. En hoezeer in Schopenhauers thelematisch uitgangspunt, evenals in zijn pessimistische beschouwing van de gevallen wereld, aanknoopingspunten voor de ontologie en natuurbeschouwing der Schrift liggen, toch is zijn aesthetiek'te los van zijn eigen pessimisme om ons verder te brengen, en zijn terugzinken van het „ Leven" in de Nirvana van het Zijn te Buddhistisch getint, om er het vergezicht van een „Rijk der Heerlijkheid," als de Schrift ons biedt, argeloos voor uit te ruilen "). Solgers theosophie en Eckards nabootsing van Origenes vervallen in de voorstelling van een G e i s t - l e i b l i c h , waardoor de grens tusschen stof en geest uitgewischt en' pantheïstisch, wat ook Eckard anders bedoele, God met de wereld wordt vermengd <^^). Het verschil tusschen al deze voorstellingen en de Schrift is, dat de aiesthetiek in al deze scholen het schoon h u m a n i s e e r t , insteê van het, niet enkel in oorsprong en energie, maar ook in doel en verschijning, te diviniseeren; en dat wijl hun in de schepping van den mensch naar Gods beeld het verbindingslid ontgaat, waardoor de mensch in dit gediviniseerde sehoon èn zelf, onder God, de hoogste plaats erlangt, èn zoo tot het voortbrengen als tot het genieten van het rijkste Schoon bekwaamd wordt •'^). Voorts ontsluit de Schrift door zijn voorstelling van het rijk der "Heerlijkheid een aesthetisch vergezicht, waardoor op den samenhang èn van natuur en kunst, èn van geestelijk en zinlijk schoon, èn van het schoone en het goede, een verrassend licht valt '5^). Door geest en stof b e i d e n als creatuur te poneeren, doet de Schrift ons in beiden een orgaan van de esióryn; waardeeren, elk voor zich geroepen tot de vertooning van een eigen schoon; terwijl de inwoning van het schoon niet enkel in de materie, maar evenzeer in den geest de mogelijkheid schept, om het Schoon ook in God, die een G e e s t is, rechtstreeks te eeren, zonder dat óf het zinlijk schoon onderschat, óf het Goddelijk wezen genaturaliseerd wordt s'^). Door het wezen van het Schoon in de doorblinkende esiónji te stellen, wordt de oude strijd tusschen religie en kunst overgebracht naar de tegenstelling tusschen geestelijk en zinlijk schoon, terwijl dit alomtegenwoordig inschijnen van Gods

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen