De verflauwing der grenzen - pagina 96

94 151) »Geef mij een plek waar ik den voet kan zetten'', bedoeld als de noodzakelijkheid, om een vast uitgangspunt voor zijn levensbeschouwing te hebben. 152) Op deze hoogernstige beteekenis van het g€iQoi aan een laatste oordeel voor de instandhouding van het rechtsbesef wordt veel te weinig gelet. Heft men dit eindoordeel op, dan blijft negen tienden van de rechtsschending ongewroken, en wordt eo ipso de majesteit van het recht voor ons' besef verdonkerd. 153) VON STAHL, Die Philoso^hie des Rechts^ Heidelberg 1870. II. p. 192: sDas Ebenbild Gottes im Menschen zu erhalten istnnnblosz die Sache Gottes durch seine Gebote und seine, innere Macht im Gewissen, und der freien Erfüllung des Menschen. Aber die Weltordnung Gottes im Menschengeschlecht soil zugleich auch die menschliche Gemeinschaft selbst erhalten durch eine menschliche Ordnung^ die sie aufrichtet und der sie alle Einzelnen mit auszerer Macht unterwirft, und diese Ordnung ist — das Jiecht.'" Met Stahl moeten wij, Calvinisten, altoos uiterst voorzichtig zijn; want wel oefent hij op Hegel's Dialectiek scherpe critiek, maar om toch daarna Hegel's »materielle Leistung" zeer hoog te schatten; cf. Bd. I. p. 414—^521. En wel erkent hij, dat de ordening, waarop het recht rust, van God is, maar toch zoo, dat het recht van God op den mensch buiten de rechtssfeer valt, en de mensch »die Gottahnliche Stellung des Gesetzgebers und Richters einnimmt", II. p. 193. Dit punt nu is van het uitei;ste gewicht, omdat de hoogste majesteit van het recht juist daarin ligt, dat Godzelf als Souverein alle recht in zich zelven fundeert, en allereerst ten opzichte van zijneigen majesteit gelden laat. Voor ons, Calvinisten, die van de souvereiniteit Gods uitgaan, is en blijft recht niets anders dan de Goddelijke wil, dat een ieder aan elk ander, tegenover wien hij als persoon staat, al datgene geve, wat hem van zijnentwege toekomt. Dus allereerst dat God al datgene van zijn creatuur ontvange, wat Hem als Schepper toekomt. Maar dan geldt datzelfde evenzoo van onze verhouding tegenover alle andere subjecten of vereenigingen van subjecten Alzoo komt geheel onze praestatie van hetgeen we aan en voor anderen zijn en doen moeten onder de Rechtsformule. Wat mx te praesteeren zij, vloeit uit Goddelijke ordinantie voort. En voor wat nu aangaat het saamleven in Kerk, Staat en Vereeniging, neemt deze rechtsbepaling onder menschen dien concreten vorm aan, die door de in die kringen geldende souvereiniteit wordt vastgesteld. 154) Zie voor IHERING zijn Das Zweck im Recht; voor HEGEL zijn Philosophie des Rechts, Vollst. Ausgabe. Band V I I I ; voor K A N T zijn Rechtslehre. Sdmmtliche Werke. Lpz. 1838, deel I X ; voor FICHTE zijn System der Rechtslehre. Nachgel. JVerkè. Bonn 1834, deel I I , en zijn Grundlage des Naturrechts. Sdmmil. Werke. Berlin 1845. Bd. I I I . i—384; en voor SCHELLING, Neue Deduktion des Nattirrechts. Sammtliche Werke. Stuttg. 1856. Bd. I. i . 155)

Cf.

FLÜGEL,

o.

Jï. Thomas von Aquino.

1. p.

240.

Cf. Dr. BAUMANN, Die Staatslehre

Lpz. 1873. p. 114.

:i-m^:'iMSÊ^r

des

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen