Calvijns invloed op de reformatie in de Nederlanden voor zooveel die door hemzelven is uitgeoefend - pagina 138

130 twee nog voorhanden brieven het bewijs zijn. Wel is de correspondentie niet druk geweest, daar Calvijns brief van 1559, blijkens het reeds aangehaalde begin van Poppius' antwoord, de eerste was dien hij van Calvijn heeft gekregen. Maar in ieder geval is er toch meer geweest dan die twee bekende brieven. Aan dien van Calvijn moet natuurlijk een brief van Poppius zijn voorafgegaan. En daar deze in zijn antwoord aan Calvijn uit diens brief velerlei aanhaalt, dat in den bekenden, door Beza bezorgden, afdruk niet te vinden is, moet die afdruk natuurlijk onvolledig zijn. Beza heeft bij zijne uitgave van Calvijns brieven gedurig weggelaten, wat hem voorkwam voor openbaarmaking minder geschikt te zijn of te weinig algemeen belang te hebben; en zoo heeft hij blijkbaar ook bij dezen brief enkel de adviezen uitgegeven, met schrapping van al het andere. Eene onvolledigheid, die thans niet meer te herstellen is (tenzij dan, voor zoover Poppius' antwoord daartoe aanleiding geeft), daar de brief slechts bekend is uit dien afdruk: ook hier, gelijk bij vele door Beza uitgegeven brieven, zal de minute zelve wel als kopij voor de drukkerij gebruikt, en juist daardoor verdwenen zijn. Intusschen is hetgeen van deze correspondentie nog over is meer dan voldoende, om te staven dat Poppius een beslist Calvinist was. Toen hij op een dertiental punten, die het kerkelijk leven betroffen, onderwijs en voorlichting noodig had, was Calvijn de raadsman, tot wien hij zich wendde. De van dezen ontvangen adviezen waren hem zoozeer tot regel, dat hij (naar hetgeen reeds boven, noot 47, blz. 126, uit zijn brief is aangehaald) ook gezorgd heeft voor een groot aantal afschriften ten behoeve van anderen. En dat hij met betrekking tot Calvijn wel bij niemand achterstond in hoogachting en waardeering, is b. V. te zien uit het reeds op de vorige blz. aangehaalde begin van zijn schrijven; en niet minder uit het opschrift: sFidelissimo Christi servo et dilectissimo nostri omnium in Christo patri et magistro D. loanni Calvino[,] Genevensis et totius ecclesiae ministro[,] domino et fratri observando hae dentur literae." T e dien aanzien is vooral opmerkelijk, dat hij Calvijns hulp vroeg voor de uitgave van een boekje, dat hij gemaakt had, en dat dienen moest om bij de Noord-Nederlandsche kerkedienaren, overheidspersonen, edelen en studeerende jongelingschap, welke standen hij alle reeds ten deele voor de Reformatie gewonnen achtte, een beslist optreden te bevorderen, vooral tegenover de tirannie van de inquisiteurs Sonnius en Lindanus (die beide destijds hun arbeidsveld in de noordelijke Nederlanden hadden; waaruit volgt, dat Poppius dus bepaaldelijk die provinciën op het oog h a d ) : sMiserrimus patriae meae status et caecitas apud maiorem hominum partem obiecit mihi aliquem laborem hac aestate. Erant iam ante apud me carmine abbreviatae quatuor evangelistarum historiae quas arripui in occasionem illuminandae (si Deo visum sit) magis patriae. Arcentur et summa cura cohibentur illic omnes pii opera Francisci Sonnii et Lindani. Et quia invito fere magistratu (paucis in eo exceptis) hanc exercent tyrannidem, invita etiam

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen