Calvijns invloed op de reformatie in de Nederlanden voor zooveel die door hemzelven is uitgeoefend - pagina 173

165 En een weinig verder: »Maximum, ut sibi quidem videtur, odium cum infamia mihi confiat, ex meis et benedictae memoriae viri fratrisque mei venerandi Buceri literis. Antequam respondeo, monendi sunt lectores nihil hac monedula esse furacius, ut in hac parte fratrem suum patruelem Antonium Balduinum superet, cui ob furandi solertiam cognomen Ablativi a condiscipulis inditum fuit. Tanta fuit mea erga ipsum facilitas, ut quidquid erat in bibliotheca mea chartarum libera, me absente, excusserit. Subripuisse quae in rem suam fore putabat, non aliunde petenda est luculentiae probatio quam ex eius scripto, in quo se belle prodidit. Certe fides eius et hospitalitas hic deprehenditur." Enz. Bij blz. 2 3 . •?*) Over de in den tekst genoemde twee boekjes is door schrijver dezes iets medegedeeld in zijn opstel: »De Nederlandsche vertaling van Calvijns geschriften tegen de Pseudo-Nicodemieten", in het Archief voor Nederlandsche Kerkgeschiedenis, Dl. IV, 1893, (blz. -374—877). Daarvan wordt de hoofdzaak in het volgende hier overgenomen. Het boekje van Coornhert, Verschooninghe van de Roomsche afgoderye, is opgenomen in de Folio-uitgave van Dirck Volckersz. Coornherts Wercken, 1630, Dl. III, blz. 18—24. In het »Register der Boecken, in dit derde Deel begrepen" wordt bij den titel van dit tractaatje aangeteekend: »Siet hier o p : Responce de M'^ Jean Calvin, an. 1562 chez Jean Crespin." En desgelijks bij den afdruk zelven (blz. 18): »gemaeckt ten gevalle van Pieter Roem, etc. door D. C. Ende is dit geschrift, door den voornoemden Pieter Roem, aan Mr. lan Calvijn gesonden, die daer tegen geschreven heeft het Boecxken, genaemt tegen den Botten Hollander." Van dit boekje van Coornhert wordt door zijne biografen óf in het geheel geene melding gemaakt (Carl Lorentzen, Dieryck Volkertszoon Coornhert, der Vorlaufer der Remonstranten, ein Vorkampfer der Gewissensfreiheit, 1886), óf wel zóó gesproken, dat de hoofdzaak en de strekking niet kan worden begrepen (F. D. J. Moorrees, Dirck Volckertszoon Coornhert, notaris te Haarlem, de Libertijn, bestrijder der Gereformeerde predikanten ten tijde van Prins Willem I, 1887, blz, 58—62 en 162 vg.), óf zelfs eene geheel onjuiste voorstelling gegeven (Dr. J. ten Brink, Dirck Volckertsen Coornhert en zijne Wellevenskunst, 1860), alsof Coornhert hier had willen afkeuren dat men Roomschgezinden vervolgde (a. w., blz. 227), alsof door zijne vroegste geschriften, en dus ook door dit, »voldingend gestaafd wordt", dat hij sreeds aanstonds eene warme en ernstige sympathie voor het werk der Hervormers koesterde" (a. w., blz. XLIX), en alsof in die vroegste geschriften met name zijne «onversaagdheid" bijzonder in het oog valt (t. z. p.). De zaak is, dat Coornhert daarin optrad tegen de beschouwing, die gehuldigd was in Calvijns tractaten tegen de Pseudo-Nicodemieten (waarover gehandeld is, boven blz. 18 vg., en in de noten 62—65, blz 148—152). Hij behoorde door zijne denkwijze en door zijn karakter tot" die Pseudo-Nicodemieten, die door Calvijn met zooveel nadruk en ernst

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen