Calvijns invloed op de reformatie in de Nederlanden voor zooveel die door hemzelven is uitgeoefend - pagina 100

92 vormigheid; en eindelijk, met betrekking tot de feestdagen (waarbij voor de andere punten nog een paar voorwaarden kwamen, die hier nu niet ter zake doen), dat zij niet door verbod van arbeid en nering met den Zondag zouden worden gelijkgesteld, maar dat het op die dagen aan ieder zou vrijstaan, na de ochtend- of vroegpreek weder aan zijn dagelijksch werk te gaan. In het stuk, dat hij, met Farel, terstond na hunne verbanning bij de Zuricher Synode indiende, om aan die Synode in een veertiental artikelen mede te deelen, wat zij bij eene eventueele schikking eensdeels zouden kunnen toegeven en anderdeels zouden moeten verlangen {Calv. Opp., Vol. 10^, p. 190) waren de bovengenoemde voorwaarden door hemzelven aldus geformuleerd: »III. In feriis plurima laboramus perplexitate, quemadmodum semper sumus professi, neque alia conditione concedere possumus istas quatuor institui, nisi ut tollatur nimium imperiosa earum indictio, ac liberum sit iis qui volent post concionem ad opus se conferre. Non tarnen fenestram audemus aperire tot turbis, quas emersuras iam prospicimus si aliter fiat. — IV. Haec autem nobis optima et convenientissima censetur ratio recipiendae conformitatis, si legati Bernatium palam testentur, caeremonias hactenus apud nos observatas sibi minime improbari, neque se quidpiam in illis novatum ideo cupere, quod scripturae puritate alienum iudicent: sed unam se concordiam et unitatem spectare, quae riluum similitudine melius coalescere solet. Concio etiam a nobis habeatur de caeremoniarum libertate, deinde ad conformitatem populum adhortemur, propositis eius rationibus. Demum liberum ecclesiae iudicium permittatur. Sic enim occurretur offendiculis, bonorum animi praeparabuntur, qui nunc aliquantum sunt aversi, et res quo decet ordine geretur." En dat daarbij op »het vrije oordeel der kerk" de meeste nadruk gelegd werd, blijkt uit de omstandigheid, dat hij onmiddellijk vóór zijne verbanning slechts dit e'e'ne op den voorgrond gesteld had, èn tegenover de Berner overheid (volgens haar brief aan Calvijn en Farel van 15 April '38: »En ce vous plaise, pour l'amour de nous et pour Ie bien d'union entre nous, condescendre, non suspendant l'afifaire jusque è. la journée qui soy tiendra a Zurich"), èn tegenover de Geneefsche overheid, die op grond van hare gepretendeerde macht in en over de kerk oogenblikkelijke gehoorzaamheid eischte (volgens de »Registres du Conseil" op 19 April '38, Calv. Opp.., Vol. 21, blz. 224, waar als het antwoord van Calvijn c. s. genotuleerd staat: »Lesdits predicans ont prie de non point volloyr fere chose de noveau iusques az laz penthecoste et que entre cy et la se tiendra un seyne [synode] az Zhuryt et Estrabour"). De overheid te Geneve, die ook in de kerk als zoodanig wilde optreden, zonder aan deze ook maar eenige vrijheid of zelfstandigheid toe te kennen, wilde van geen voorwaarden weten, en ging bij de toen gevolgde weigering er aanstonds toe over, de drie »ongehoorzame" predikanten te verbannen (volgens de besluiten van den »Petit Conseil", den »Conseil des Deux-Cents", en den »Conseil general", in de »Reg. du Conseil" op 19, 20, 21, 22 en 23 April '38, a. w., Vol. 21,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen