Christelijke wereldbeschouwing - pagina 7
Rede bij de overdracht van het Rectoraat aan de Vrije Universiteit te Amsterdam
opgewekte maar
niet bevredigde verwachtingen,
wordt
mj^steriën
door
de
van
het
zijn.
Er
weer gekweld eene nieuwe
is
generatie opgetreden, die het inzicht, dat wij het zoo heerlijk
ver gebracht hebben, heeft ingeruild voor de erkentenis, dat
ongekende
het
Naast het
onkenbare
en
den
aan
eenen
van
ons
alle zijden omringt.
kant voortgezette dweepen met
wetenschap en cultuur, valt er aan de andere zijde een terugkeer waar te nemen tot een mystiek idealisme, tot een vaag geloof aan onzienlijke dingen, dat op ieder terrein zijn invloed
doet gelden. Al naar wij verkiezen, kunnen wij eene schaamtelooze toepassing van het naakste egoisme aanschouwen, en
eene toewijding aan de gemeenschap,
die,
ook
in
haar kranke
ascetische en communistische vormen, ons met eerbied vervult.
In
litteratuur
kunst wisselt het platste realisme met de
en
hefde voor het mysterieuze in natuur en geschiedenis en met
de vereering van het symbolische hier in
af.
Het patriotisme ontaardt
bekrompen chauvinisme en wordt daar aan „vaderland-
looze menschelijkheid" ten offer gebracht.
De
theorie van het
milieu en van het rasseninstinct ziet zich zijne plaats betwist
door de heldenvereering, den genieëncultus en de apotheose
van den ,,Uebermensch".
Naast een historischen
zin, die al
het bestaande verheerlijkt, ontdekken wij een revolutionairen
drang, die
Repristinatie en eman-
het historische veracht.
al
cipatie worstelen
met elkaar
om den
buit.
Marx en Nietzsche ^
werven saam om de gunst van het publiek. Tusschen lisme
en individualisme, tusschen democratie en
tusschen
classicisme
pantheïsme,
tusschen
en
romantiek,
ongeloof
en
tusschen
bijgeloof
socia-
aristocratie,
atheïsme en
slingert
de be-
schaafde menschheid heen en weer.
Gemeenzaam aan het
algemeen,
beide richtingen
ongetwijfeld,
is
Christelijk
echter de afkeer van geloof.
Waarin men
'
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 20 oktober 1904
Rectorale redes | 104 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van donderdag 20 oktober 1904
Rectorale redes | 104 Pagina's